Việc dự kiến rà soát lại toàn bộ hướng dẫn hệ thống thuế năng lượng của khối này nhằm tăng cường các sản phẩm thân thiện với môi trường và sử dụng năng lượng hiệu quả. Tuy nhiên, để có thể thực hiện được, dự án sẽ cần sự ủng hộ của tất cả 27 nước thành viên, trong đó rất có thể Anh và Đức sẽ phản đối.

Trong bản báo cáo ngày 13 tháng 4 vừa qua tại Brussels, ủy hiện hội đồng thuế EU, ông Algirdas Semeta nhận định: “Hệ thống thuế năng lượng được nâng cấp vào đúng thời điểm. Những nước thành viên hiện đang xác định cho mình những chiến lược riêng để thoái khỏi khủng hoảng”.

Bản hướng dẫn về hệ thống thuế năng lượng hiện hành đã vạch ra ngưỡng thuế thấp nhất cho các sản phẩm như xăng hay diesel, được tính dựa trên cơ sở, mà theo hội đồng, là đã lạc hậu.

Thay vào đó, cơ quan điều hành EU muốn chia thuế năng lượng thành 2 phần, dựa trên mức phát thải CO2 và mức năng lượng trong nhiên liệu. Họ cũng sẽ quyết định tỉ lệ đánh thuế sản phẩm, trong đó các doanh nghiệp thuộc đề án Thương mại năng lượng của EU được miễn giảm phần thuế CO2.

Theo kế hoạch của EU, mức thuế thấp cho các nước diesel giàu năng lượng sẽ tăng, mặc dù hội đồng đã nhấn mạnh rằng điều này sẽ không gây ra là hậu quả tất yếu đối với việc tăng giá diesel tại EU, ví dụ như tại Đức và các nước thành viên, nơi mà thuế diesel đã cao hơn ngưỡng sàn dự kiến (412 euro/1000 lít).

FIA, đại điện cho 36 triệu lái xe trong hơn 100 câu lạc bộ du lịch và xe hơi phản đối các dự án về thuế nhiên liệu này. Ông Jacob Bangsgaard, giám đốcđiều hành FIA khu vực I nói: “Diesel đã được khuyến khích sử dụng trong thập kỉ qua bởi tính hiệu quả về nhiên liệu của nó. Chẳng có lí gì lại gây bất lợi cho những khách hàng đã lựa chọn công nghệ này”.

Các tổ chức về môi trường cũng không thể hiện thái độ rõ ràng

Giám đốc nhóm chiến dịch Giao thông vận tải và Môi trường (T&E) cho biết: “Tăng tỉ lệ sàn sẽ tốt cho các nước đánh thuế năng lượng cao như Anh hay Đức. Họ sẽ mất đi một ít lợi nhuận cho những vùng có thuế nhiên liệu thấp hơn như Luxemburg, nơi mà những người được hưởng lợi từ hệ thống hiện tại bằng cách bán số lượng lớn cho các lái xe tải”. Nhưng T&E cũng phản đối quyết định chấm dứt cấm vận thuế hàng không và vận chuyển nhiên liệu.

Nhiên liệu sinh học gây tranh cãi

Nếu dự định này trở thành hiện thực thì những nhà sản xuất nhiên liệu sinh học sẽ được lợi, nhiên liệu của họ hiện đang phải chịu tỉ suất thuế cao, cho dù trữ lượng năng lượng trong đó khá thấp.

Nhóm công nghiệp nhiên liệu năng lượng ePURE rất đồng tình với dự án này. Tổng thư kí ePure, ông Rob Vierhout nói: “Cuối cùng, nghịch lí thuế đối với nhiên liệu tái tạo sạch cao hơn là đối với nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm đã được giải quyết”.

Trong nỗ lực nhằm cắt giảm phát thải carbon, EU hi vọng nhiên liệu sinh học sẽ chiếm 10% tổng nhiên liệu dùng cho giao thông vận tải tới năm 2020, nhưng mục tiêu này đang ngày càng gây ra tranh cãi bởi những bất lợi mà nó gây ra cho tỉ lệ đa dạng sinh học giá lương thực thế giới và các cộng đồng địa phương.

Báo cáo của Hội đồng Nuffield về, một cơ quan độc lập của Anh cho rằng nhiên liệu sinh học là làm trái nguyên tắc và yêu cầu mục tiêu của EU phải tạm thời nâng cao lên cho tới khi những biện pháp bảo vệ mới được đặt ra.

Các tổ chức môi trường cũng đạt ra câu hỏi về vấn đề chuyển đổi mục đích sử dụng đất gián tiếp (ILUC), việc di chuyển các nhà máy lưu giữ carbon để lấy đất trồng cây nhiên liệu sinh học.  

Hội đồng sẽ đưa ra đánh giá chi tiết về các chính sách tiếp cận có thể được áp dụng để cho vấn đề này vào mùa hè tới, trước khi tiến tới sửa đổi luật pháp để phù hợp với hướng dẫn về năng lượng tái tạo với mục tiêu 10%.

Lê My (theo euobserver.com)