Tìm giải pháp tài chính cho tăng trưởng xanh
Thứ sáu, 14/03/2014 - 09:12
Tăng trưởng xanh là xu thế chung của các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, làm sao tìm được nguồn tài chính nào dành cho tăng trưởng xanh là vấn đề không dễ dàng.
Tăng trưởng xanh là xu thế chung của các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, làm sao tìm được nguồn tài chính nào dành cho tăng trưởng xanh là vấn đề không dễ dàng.
Tăng trưởng xanh – chìa khóa tăng trưởng cho tương lai
Để ứng phó với vấn đề ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, nhiều quốc gia ở châu Á, trong đó có Việt Nam đang bắt đầu chuyển đổi nền kinh tế hướng tới một mô hình phát triển phát thải cac-bon thấp, bền vững hơn.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Orestes Anastasia, đồng Chủ tịch Diễn đàn Đối tác chiến lược phát thải Cacbon thấp châu Á (LEDS châu Á) và là cố vấn cao cấp về biến đổi khí hậu tại văn phòng khu vực Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), tại Thái Lan cho biết, đầu tư vào công nghệ xanh, các ngành kinh doanh và cơ sở hạ tầng ít phát thải Cacbon là trọng tâm để đạt được tăng trưởng xanh và đồng thời có thể giúp xóa đói giảm nghèo, tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và an ninh năng lượng, cũng như giảm lượng phát thải khí nhà kính gây biến đổi khí hậu.
Những lĩnh vực cụ thể là đầu tư vào các công nghệ, các ngành kinh doanh và cơ sở hạ tầng ít phát thải Cacbon bởi đây là những trọng tâm để đạt được tăng trưởng xanh, đồng thời có thể giúp xóa đói giảm nghèo, tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và an ninh năng lượng, cũng như giảm lượng phát thải khí nhà kính gây biến đổi khí hậu.
Với mục tiêu đó, thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Thế Phương cho biết, hiện Việt Nam đã xây dựng và đang triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh với mục tiêu góp phần cải thiện đời sống nhân dân thông qua tạo việc làm trong các ngành công nghiệp xanh, nông nghiệp xanh và dịch vụ xanh, đầu tư vào vốn tự nhiên, phát triển cơ sở hạ tầng xanh. Và các khoản đầu tư này cần sự tài trợ từ Chính phủ, khu vực ngoài nhà nước và cộng đồng quốc tế.
Thêm vào đó, Việt Nam cũng đang trong quá trình hoàn thiện Kế hoạch hành động quốc gia về Tăng trưởng xanh và đã trình Chính phủ. Hy vọng trong tháng 3 này sẽ được phê duyệt để các địa phương triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, để được tăng trưởng xanh, đòi hỏi sự thay đổi đáng kể trong đầu tư, nhận diện và tiếp cận các nguồn tài trợ biến đổi khí hậu mới cũng như lồng ghép vấn đề môi trường và khí hậu vào các chiến lược tài chính doanh nghiệp. Và vấn đề đặt ra là Việt Nam cần làm thế nào để kết nối giữa nhu cầu và nguồn vốn sẵn có.
Cần có giải pháp tài chính hợp lý
Theo TS. Phạm Hoàng Mai, Vụ trưởng Vụ Khoa học, giáo dục, tài nguyên và môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, hiện nay, tại Việt Nam, tỷ lệ gia tăng khí thải của đã lớn hơn tỷ lệ tăng trưởng GDP. Do đó, Việt Nam đặt mục tiêu giảm cường độ phát thải khí nhà kính từ 8% đến 10% so với mức năm 2010 và giảm lượng tiêu thụ năng lượng trên một đơn vị GDP từ 1% đến 1,5% mỗi năm giai đoạn 2011 - 2020. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh chỉ rõ, hơn thập kỷ qua, biến đổi khí hậu hàng năm đã gây thiệt hại khoảng 2 – 6% GDP của Việt Nam.
Ông cho biết, những tính toán mới nhất cho thấy, để giảm phát thải khí CO2 trong những lĩnh vực cụ thể như xây dựng, xi măng, sắt thép, giao thông vận tải, giấy và bột giấy…từ nay đến năm 2020, Việt Nam cần hơn 30 tỷ USD.
Hiện những hình thức tiếp cận tài chính cho tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam đã xuất hiện để đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng và đa dạng nhưng chủ yếu là từ đầu tư công của chính phủ, nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và các tổ chức, các quỹ quốc tế mà chưa có sự tham gia mạnh mẽ của khu vực tư nhân.
Cụ thể, đầu tư công của chính phủ hàng năm dành khoảng 1 tỷ USD cho các chương trình và dự án biến đổi khí hậu, trong đó có tăng trưởng xanh thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án, chương trình liên quan trực tiếp đến biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh; nghiên cứu, nâng cao năng lực. Trong khi đó, từ năm 1993 đến nay, Việt Nam cũng đã dành khoảng 2 tỷ USD hỗ trợ cho các dự án, chương trình liên quan đến tăng trưởng xanh.
Ngoài ra, các tổ chức, các quỹ quốc tế cũng tham gia cung cấp tài chính hoặc hỗ trợ kĩ thuật như Chương trình giảm phát thải từ phá rừng và suy thoái rừng ở các nước đang phát triển (REDD+), Qũy bảo vệ môi trường Việt Nam, cơ chế phát triển sạch (CDM)…
Trước vấn đề này, ông Orestes Anastasia cho rằng: “Cần phải xây dựng kịch bản kinh doanh, triển khai các dự án thương mại hơn là hỗ trợ hay tài trợ thì sẽ hiệu quả và bền vững hơn”. Ông cũng nhấn mạnh thêm, biến đổi khí hậu có rủi ro nhưng đây cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư tư nhân và các chính phủ cần sẵn sàng tạo cơ chế thích hợp để khu vực tư nhân thay đổi nhận thức về hiệu quả đầu tư vào tăng trưởng xanh.
Bảo Anh