Hệ thống quản lý năng lượng (HTQLNL) là giải pháp tối ưu giúp các doanh nghiệp thực hiện tốt hoạt động tiết kiệm năng lượng. 

Nhiều doanh nghiệp vẫn còn “lóng ngóng”

Trao đổi với TS. Dương Trung Kiên, Trưởng khoa Quản lý Năng lượng tại ĐH Điện Lực về thực trạng HTQLNL tại các doanh nghiệp Việt Nam, ông cho biết: “Theo quan điểm cá nhân tôi, một số doanh nghiệp trong nước chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng HTQLNL. Trong khi đó, một số doanh nghiệp khác đã có sự quan tâm nhưng mới chỉ dừng lại ở mức nửa vời, tức là chỉ quan tâm thực hiện một số hoạt động tiết kiệm năng lượng như: thay bóng đèn tiết kiệm điện cho hệ thống chiếu sáng; lắp đặt biến tần cho động cơ, bảo ôn đường ống nhiệt…mà chưa có tính tổng thể trong toàn đơn vị”.

Nhiều doanh nghiệp hiện nay mới chỉ tập trung vào việc đầu tư cho máy móc, công nghệ, mà chưa chú trọng đến công tác quản lý. Đội ngũ cán bộ quản lý năng lượng của doanh nghiệp còn chưa được đào tạo bài bản, phải kiêm nhiệm nhiều việc một lúc nên chưa đạt được những kết quả mong muốn.

Tại nhiều doanh nghiệp, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của người quản lý năng lượng chưa được phân công rõ ràng cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng người quản lý năng lượng chưa phát huy được hết vai trò.

Nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện các hoạt động TKNL một cách tổng thể, có hệ thống

Nói về những khó khăn khi triển khai xây dựng HTQLNL, TS. Dương Trung Kiên cho rằng có 3 vấn đề chính thường gặp phải. Đầu tiên là việc thuyết phục các chủ doanh nghiệp hiểu và tin tưởng vào hiệu quả mà HTQLNL mang lại. Tiếp đến, nhiều doanh nghiệp chưa có các số liệu, dữ liệu về việc tiêu thụ năng lượng. Cuối cùng là trình độ của cán bộ, công nhân vận hành các thiết bị trong doanh nghiệp chưa đồng đều.

Thành công không khó

Theo kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn, một đơn vị đã tiến hành xây dựng thành công HTQLNL, vấn đề nền tảng của hệ thống này là phải có được dữ liệu sử dụng năng lượng từ các hoạt động cơ sở.

Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn là doanh nghiệp tham gia Dự án “Thúc đẩy hiệu suất năng lượng trong công nghiệp thông qua tối ưu hóa hệ thống và các tiêu chuẩn quản lý năng lượng tại Việt Nam”, do Bộ Công Thương phối hợp với Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) thực hiện. Đây là dự án nhằm phổ biến, hướng dẫn các doanh nghiệp xây dựng HTQLNL theo tiêu chuẩn ISO 50001.

Công ty CP Bia Sài Gòn là đơn vị xây dựng thành công HTQLNL dưới sự hỗ trợ của Bộ Công Thương và tổ chức UNIDO

Dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia, HTQLNL trong công ty đã được xây dựng thông qua việc sử dụng dữ liệu năng lượng một cách cẩn trọng. Cụ thể, thông tin về hóa đơn năng lượng được tập hợp và phân tích nhằm xác định các nhân  tố ảnh hưởng đến tiêu thụ năng lượng và hiệu suất năng lượng hiện tại của Công ty nhờ phương pháp phân tích mới nhất. Các thiết bị sử dụng năng lượng trong công ty cũng được lên danh mục thống kê và đưa ra thông số hoạt động chính xác cho nhóm thiết bị sử dụng năng lượng trọng điểm.

Ngoài ra, Công ty cũng áp dụng các giải pháp kỹ thuật về hiệu quả năng lượng. Đồng thời, chú trọng thay đổi hành vi sử dụng năng lượng trong toàn công ty thông qua việc đào tạo cho các bộ, công nhân viên về việc sử dụng máy móc, thiết bị theo đúng quy trình và hiệu quả. Kết quả, trong 5 tháng đầu năm 2013, suất tiêu thụ điện để sản xuất 1.000 lít bia của công ty đã giảm 1% và suất tiêu thụ dầu giảm 3% so với cùng kỳ năm 2012.

Tại công ty CP Đường Man, trước khi tiến hành xây dựng HTQLNL, Ban quản lý công ty cũng đã kết hợp với kết hợp với các chuyên gia tiến hành đánh giá chi tiết hoạt động sử dụng năng lượng.

Song song với đó, công ty cũng tiến hành nhiều giải pháp cải tiến kỹ thuật đồng bộ nhằm hạn chế tổn thất năng lượng như: lắp đặt bảo ôn, lắp đặt biến tần cho quạt và động cơ, lắp đặt hệ thống đo lường toàn diện…Nhờ triển khai HTQLNL, mức cải thiện hiệu suất năng lượng của công ty đã được tăng thêm 7%.

Như vậy, có thể thấy, xây dựng HTQLNL không quá khó. Doanh nghiệp cần rút ra bài học kinh nghiệm từ những vướng mắc mà các đơn vị đi trước gặp phải. Ngoài ra, nếu có thêm sự định hướng và và lộ trình thực hiện đúng đắn, HTQLNL của doanh nghiệp sẽ dễ dàng thành công hơn.

 Thanh Xuân