So với tiêu
chuẩn mới ISO 50001, tiêu chuẩn ISO 14001 ra đời sớm hơn và có một số lượng
đông đảo các doanh nghiệp áp dụng. Một câu hỏi mà nhiều doanh nghiệp đã áp dụng
hệ thống ISO 14001 thường đặt ra khi muốn triển khai xây dựng HTQL năng lượng
theo ISO 50001 là khi áp dụng cùng lúc 2 tiêu chuẩn này, doanh nghiệp gặp phải
thuận lợi và khó khăn gì?
Theo
TS.Mike Brogan, người đã có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực QLNL, đồng thời
là chuyên gia hướng dẫn xây dựng HTQL năng lượng ISO 50001, thì tiêu chuẩn ISO
50001 và ISO 14001 sẽ bổ sung và hoàn thiện cho nhau. Đây
chính là điểm thuận lợi giúp các DN có thể tích hợp 2 tiêu chuẩn này với nhau,
tiến tới sử dụng môt HTQL tích hợp, giúp DN hoạt động hiệu quả hơn, bớt cồng kềnh
mà không cần phải đầu tư thêm quá nhiều.
Trong một
trao đổi với bà Phạm Thị Nga, Điều phối viên Dự án “Thúc
đẩy hiệu suất năng lượng trong công nghiệp thông qua tối ưu hóa hệ thống và
tiêu chuẩn quản lý năng lượng” do Bộ Công Thương phối hợp với tổ chức phát
triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) thực hiện, nhẵm hỗ trợ các DN xây dựng
HTQL năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001, bà Nga cho biết: “Doanh nghiệp đã
áp dụng HTQL chất lượng ISO 9001 hoặc HTQL môi trường ISO 14001 sẽ có
nhiều thuận lợi hơn khi áp dụng HTQL năng lượng ISO 50001 vì một loạt
các yêu cầu của tiêu chuẩn này hoàn toàn tương thích với các HTQL chất
lượng và HTQL môi trường”.
Tham khảo Bảng
so sánh mối tương thích giữa tiêu chuẩn ISO 140001 và ISO 50001 tại đây.
Cụ thể hơn,
theo
TS.Mike
Brogan, cả 2 tiêu chuẩn này đều được xây dựng theo mô hình PDCA (Plan-Do -Check
-Act) hay còn biết đến với 4 bước: Hoạch định- Thực hiện- Kiểm tra- Xem xét. Đây
là một khuôn khổ chung để tích hợp hoạt động quản lý năng lượng và quản lý môi
trường trong tổ chức.
Khi tích hợp 2 tiêu chuẩn
này, các công cụ và kỹ thuật tương tự có thể được sử dụng cho các hoạt động
chung xây dựng ISO 14001 và ISO 50001 như: quản lý tài liệu, lập kế hoạch kiểm
toán, đánh giá mức độ khắc phục…
Bởi, các công cụ được sử
dụng để quản lý tài liệu và kỹ thuật theo tiêu chuẩn ISO 14001 đáp ứng được các
yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 50001. Hệ thống kiểm toán và quản lý hoạt động khắc
phục áp dụng cho tiêu chuẩn ISO 14001 có thể được sử dụng cho ISO 50001. Ngoài
ra, nhiều quy trình trong ISO 14001 có thể dễ dàng thích ứng, giúp giảm lưu lượng
thông tin và sự trùng lặp.
Điểm khác biệt đáng lưu
ý nhất của ISO 50001 so với ISO 14001 là ISO 50001 tập trung vào các hoạt động
kỹ thuật và các giải pháp phần mềm giúp quản lý các mục tiêu và các chỉ tiêu một
cách năng động và hiệu quả hơn. Đồng thời, tự động báo cáo theo dõi cải thiện hiệu
suất năng lượng.
Do đó, một hệ thống
công nghệ thông tin mạnh mẽ sẽ giúp cho việc tích hợp 2 tiêu chuẩn này trở lên
dễ dàng. Các ưu điểm mà hệ thống này mang lại như hỗ trợ quản lý các tài nguyên
tốt hơn, cho phép làm việc theo nhóm tốt hơn, dễ dàng truy cập thông tin, lập kế
hoạch hoạt động hiệu quả hơn, bảo trì tốt hơn. Nhờ vậy, DN có thể có nhiều thời
gian để đầu tư cho các hoạt động tiết kiệm năng lượng mới, giúp các hoạt động
năng lượng hiệu quả hơn.
Việc tích hợp 2 tiêu
chuẩn này sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho DN thông qua việc cải thiện hiệu quả
trong tổ chức. Tuy nhiên, DN cũng phải đối mặt với một số khó khăn khi tích hợp
2 tiêu chuẩn này.
Theo TS.Mike
Brogan, những trở ngại lớn nhất khi tích hợp ISO 50001 và ISO 14001 là phải kết
hợp những nhóm nhân viên làm việc cho những hệ thống khác nhau với những kỹ
năng khác nhau thành một đội ngũ làm việc chung, am hiểu cả 2 hệ thống tiêu chuẩn.
Bởi, công đoạn kiểm tra, đánh giá lúc này sẽ phứa tạp hơn khi tiến hành đồng thời
về cả năng lượng và môi trường.
DN chỉ thực sự đạt được lợi ích khi 2 nhóm: Quản lý môi trường và quản lý năng lượng cùng phối hợp chặt chẽ với nhau, để tìm cách tiết kiệm năng lượng trong tất cả các hoạt động của tổ chức.
Một trong những quy tắc để đảm bảo tính phát triển bền vững cho các DN là luôn cần hài hòa giữa kinh tế, năng lượng và môi trường.Tại Việt Nam, nhiều DN có xu hướng áp dụng các hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO như ISO 50001, ISO 14001, ISO 9001... Tích hợp các HTQL trong DN hiện đang là xu hướng trên thế giới. Tích hợp HTQL giúp các DN tăng khả năng cạnh tranh, tăng khả năng hội nhập và duy trì được vị trí của mình trong chuỗi giá trị. Những lợi ích cụ thể có thể kể đến như giảm sự chồng chéo, giảm chi phí, giảm thiểu rủi ro, loại bỏ sự xung đột giữa các mối quan hệ , tăng sự tập trung vào mục tiêu kinh doanh, thống nhất và chuẩn hóa hệ thống văn bản… |
Thanh Xuân