Là một trong 3 trụ cột an ninh năng lượng quốc gia, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) có nhiều ngành nghề sản xuất khác nhau như: Khai thác mỏ hầm lò, lộ thiên, sàng tuyển, cơ khí, luyện kim, nhiệt điện... Đây đều là những ngành luôn có mức tiêu thụ điện năng rất lớn, chính vì vậy, ngay từ năm 2006, TKV đã có những hành động cụ thể, chỉ đạo các đơn vị phải coi “Tiết kiệm năng lượng” (TKNL) là vấn đề cấp bách và nhiệm vụ quan trọng hàng đầu.
Để đánh giá cụ thể về tình hình sử dụng năng lượng của các đơn vị, đồng thời chỉ ra các tồn tại để đưa ra các cách thức bảo tồn và giải pháp TKNL, năm 2006 Tập đoàn đã giao Viện Khoa học công nghệ mỏ chủ trì thực hiện kiểm toán năng lượng. Đến nay, đã có khoảng 40 đơn vị tiêu thụ năng lượng trọng điểm trong Tập đoàn được kiểm toán năng lượng theo Luật và một số đơn vị đã được kiểm toán lần thứ 2.
Kết quả kiểm toán của Viện Khoa học công nghệ mỏ cho thấy, nếu áp dụng các biện pháp TKNL, các đơn vị hầm lò có thể tiết kiệm khoảng 30 triệu kWh điện/năm (tương đương khoảng 25,7 tỷ đồng); các đơn vị sản xuất than lộ thiên có thể tiết kiệm được 11 triệu kWh điện/năm (hơn 10 tỷ đồng); các đơn vị sàng tuyển là 10,5% với chi phí tiết kiệm 6 tỷ đồng/năm... Điều này không chỉ có ý nghĩa lớn về mặt kinh tế mà còn góp phần giảm chi phí đầu tư nâng công suất của nhà máy điện, giảm phát thải trên 31.000 tấn khí CO2 ra môi trường.
Phần lớn các đơn vị sàng tuyển than đều đã đầu tư lắp đặt biến tần, khởi động mềm để tiết kiệm năng lượng
Theo đó, Tập đoàn đã triển khai áp dụng mô hình quản lý, lập dự án đầu tư thiết bị TKNL một cách tổng thể cho các đơn vị. Đến nay các dự án đều phát huy tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Điển hình như Dự án lắp đặt hệ thống quản lý điện năng với tổng mức đầu tư khoảng 7 tỷ đồng tại Công ty CP Than Hà Lầm. Sau khi vận hành, đưa vào sử dụng, hệ thống này đã giám sát nguồn điện và phụ tải của hệ thống cung cấp điện. Đồng thời phát hiện kịp thời tình trạng tiêu thụ điện bất hợp lý và các nguyên nhân gây sự cố trong hệ thống.
Từ đó đã giúp đơn vị giảm 50% tổn hao trên toàn mạng cung cấp điện, tương ứng với khoảng 607.608 kWh/năm. Đặc biệt với giải pháp dồn tải thiết bị, tránh tình trạng non tải tại các trạm biến áp và thay thế động cơ có công suất phù hợp với thực tế, Công ty đã tiết kiệm được từ thiết bị lên tới 950 triệu đồng. Với những kết quả nổi bật trên, Than Hà Lầm đã trở thành mô hình mẫu về quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả của Tập đoàn.
Từ mô hình mẫu này, nhiều đơn vị sản xuất khác trong Tập đoàn cũng đã đồng loạt triển khai các biện pháp nhằm giảm mức tiêu thụ điện năng xuống mức thấp nhất như: 100% các đơn vị thay toàn bộ các bóng đèn sợi đốt 50-100W bằng bóng đèn compact 20W, các bóng đèn cao áp 400W bằng bóng compact 75W, sử dụng ballast điện tử, thay thế động cơ cũ bằng các động cơ mới có hiệu suất cao. Hay như việc đầu tư lắp đặt các thiết bị biến tần, bộ điều khiển công suất và khởi động mềm cho động cơ đối với những thiết bị có công suất lớn là quạt thông gió, bơm nước ở Công ty CP Than Vàng Danh, Than Cọc Sáu, Công ty Tuyển than Cửa Ông, Than Dương Huy, Than Mạo Khê…
Đặc biệt để tăng hiệu suất sử dụng điện năng, những đơn vị trong khối hầm lò đều thực hiện nâng điện áp từ 380V lên 660V. Đồng thời, sử dụng điện áp 6kV với các phụ tải lớn như: Quạt gió, tời trục, bơm nước, băng tải và chuyển đổi các máy biến áp hầm lò có công suất phù hợp với thực tế tiêu thụ. Cùng với những giải pháp có chi phí đầu tư cao như trên, nhiều giải pháp không chi phí đầu tư và đầu tư thấp cũng được TKV đưa vào áp dụng thực tế, mang lại hiệu quả tích cực như: Nâng cao ý thức của CBCNV; hạn chế vận hành bơm nước vào giờ cao điểm; làm mát không khí đầu vào khí nén để tăng hiệu suất của máy; đầu tư các đường ống gió cứng để giảm ma sát, nâng hiệu quả cho quạt cục bộ; thực hiện ăn ca và giao ca ngoài khai trường sản xuất…
Theo ông Kiều Kim Trúc, Phó Ban Khoa học công nghệ TKV, việc đẩy mạnh TKNL là một trong giải pháp hữu hiệu nhằm tiết giảm chi phí tối đa và bảo đảm thu nhập cho người lao động. Phát huy những kết quả đã đạt được và đưa việc TKNL đi vào thực chất hơn nữa, thời gian tới Tập đoàn sẽ tiếp tục giao Viện Khoa học công nghệ mỏ triển khai đánh giá kiểm toán năng lượng cho tất cả các đơn vị theo định kỳ 3 năm/lần. Đồng thời triển khai nhân rộng mô hình “Hệ thống tự động quản lý giám sát tiêu thụ năng lượng” của Công ty CP Than Hà Lầm cho các đơn vị khác. Cũng như sẽ hỗ trợ các đơn vị thực hiện đầu tư đổi mới, cơ giới hoá khai thác hầm lò…
Tin rằng, với quyết tâm và những giải pháp đồng bộ, việc tiết kiệm điện năng tại TKV sẽ ngày càng hiệu quả, đáp ứng các tiêu chí trong chính sách phát triển bền vững và góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Theo Báo Quảng Ninh