Nâng cao nhận thức về sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp
Sáng 19/11 tại Hà Nội, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) tổ chức Tọa đàm "Nâng cao nhận thức về sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp".
Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ Dự án Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam (VSUEE) do Quỹ Khí hậu xanh tài trợ thông qua Ngân hàng Thế giới, với sự tham dự của đại diện các hiệp hội ngành công nghiệp, nhà cung cấp thiết bị – giải pháp và nhiều doanh nghiệp quan tâm tới TKNL. ". Tọa đàm hướng tới cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn toàn diện về bức tranh thị trường tiết kiệm năng lượng (TKNL) tại Việt Nam hiện nay.
Phát biểu khai mạc, bà Đỗ Thị Minh Trâm - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công - nhấn mạnh bối cảnh nhu cầu năng lượng của Việt Nam tiếp tục tăng nhanh khi công nghiệp hiện chiếm gần một nửa tổng mức năng lượng cuối cùng của cả nước. Trong nhiều cơ sở sản xuất, các thiết bị như động cơ điện, nồi hơi, máy nén khí hay hệ thống lạnh công nghiệp vẫn còn lạc hậu, tiêu tốn nhiều năng lượng và làm giảm năng lực cạnh tranh. Việc chuyển sang thiết bị hiệu suất cao sẽ giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí, cải thiện độ ổn định vận hành, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe về phát thải trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tọa đàm là dịp để các doanh nghiệp nhìn nhận một cách toàn diện thị trường tiết kiệm năng lượng, cập nhật những thay đổi chính sách và xác định lộ trình đổi mới công nghệ phù hợp trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang diễn ra mạnh mẽ.
Bà Đỗ Thị Minh Trâm, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương phát biểu khai mạc Tọa đàm.
Tại sự kiện, ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng Năng lượng sạch (Công ty RCEE NIRAS), đã trình bày bức tranh tổng quan về thị trường tiết kiệm năng lượng, cho thấy mức tiêu thụ năng lượng tại Việt Nam tăng 7,2% trong giai đoạn 2019-2022 và tiềm năng tiết kiệm còn rất lớn. Riêng trong công nghiệp, các ngành xi măng, thép, giấy, dệt may và thực phẩm có thể giảm từ 10-40% năng lượng nếu áp dụng các giải pháp phù hợp. Tuy vậy, thị trường còn vướng nhiều rào cản như giá điện thấp và thiếu ổn định, doanh nghiệp khó tiếp cận tín dụng, thiếu cơ chế cho mô hình hợp đồng hiệu quả năng lượng (EPC), cùng hạn chế về dữ liệu và năng lực đánh giá dự án tại các ngân hàng và doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng Năng lượng sạch (Công ty RCEE NIRAS), cung cấp bức tranh tổng quan về thị trường TKNL tại Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, Quỹ Chia sẻ rủi ro (RSF) triển khai được xem là công cụ tài chính quan trọng nhằm thúc đẩy đầu tư TKNL. Với hạn mức bảo lãnh 75 triệu USD và 3 triệu USD kinh phí quản lý, Quỹ giúp giảm rủi ro tín dụng cho các tổ chức tài chính khi cho vay đầu tư TKNL. Bên cạnh đó, 8,3 triệu USD hỗ trợ kỹ thuật được bố trí cho doanh nghiệp, ngân hàng và nhà cung cấp thiết bị trong kiểm toán năng lượng, báo cáo môi trường, nâng cao năng lực kỹ thuật và xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm hiệu suất cao.
Ông Đỗ Tuấn Linh, Đại diện Ngân hàng SHB, giới thiệu về Quỹ chia sẻ rủi ro (RSF).
Bên cạnh những kiến thức tổng thể, các đại biểu tham dự Tọa đàm còn được lắng nghe chia sẻ góc nhìn thực tiễn về cách tiếp cận cũng như tác động cụ thể của các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất công nghiệp từ các doanh nghiệp.
Ở nhóm giải pháp thông gió làm mát, Trung tâm nghiên cứu Năng lượng và Tăng trưởng xanh (CEGR) phối hợp cùng Spacecooling Việt Nam đưa ra giải pháp VRD-THVI cho nhà xưởng công nghiệp. Theo ông Nguyễn Xuân Thế - Giám đốc Công ty Spacecooling Việt Nam, quá trình thử nghiệm triển khai hệ thống này tại một số nhà máy đã giúp giảm 36% điện năng so với giải pháp truyền thống và có thể đạt tới 60% khi tối ưu hóa vận hành. Tại một số dự án thực tế, như Công ty Cổ phần Chăn nuôi bò thịt - Bò sữa Cao Nguyên, mức tiết kiệm đạt khoảng 256.700 kWh/năm, tương ứng 169,22 tấn CO₂ giảm phát thải; Xưởng may M8 tại Nam Định cũng ghi nhận mức giảm trung bình khoảng 25% điện năng sau khi cải thiện hệ thống.
Song song với đó, đại biểu cũng được nghe chia sẻ kinh nghiệm tiếp cận thị trường tiết kiệm năng lượng từ đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ. Ông Nguyễn Văn Long, Đại diện Công ty TNHH Giải pháp tự động hóa và năng lượng Việt Nam (PASCO), đã trình bày hai nhóm chiến lược đang được áp dụng. Nhóm thứ nhất tập trung vào nâng cao nhận thức và đánh giá hiện trạng, thông qua workshop, hội thảo chuyên đề, chia sẻ case study và đo đạc các thông số như O₂, CO, nhiệt độ khí thải, hiệu suất đốt để chỉ ra các “điểm thất thoát” và tiềm năng tiết kiệm từ 8-20%. Nhóm thứ hai là lập báo cáo ROI rõ ràng và đào tạo kỹ sư, với các tính toán minh bạch về mức tiết kiệm và thời gian hoàn vốn từ 6-18 tháng, đồng thời tổ chức đào tạo vận hành tối ưu cho đội ngũ kỹ thuật tại nhà máy. Từ hai nhóm chiến lược này, PASCO giới thiệu các kết quả nổi bật tại những khách hàng công nghiệp lớn, trong đó có Nhà máy Yamaha Motor Việt Nam và Nhà máy Suntory Pepsico (tiết kiệm khoảng 15% năng ượng mỗi tháng), như các ví dụ tiêu biểu cho việc áp dụng công nghệ đốt thông minh và tối ưu hóa hiệu suất năng lượng trong thực tế.
Ông Nguyễn Xuân Thế, Giám đốc Công ty Spacecooling Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm về thực hiện giải pháp TKNL sử dụng mô hình ESCO.
Một nội dung đáng chú ý khác là những phân tích về lợi ích kinh tế và môi trường khi ps dụng giải pháp TKNL và sử dụng thiết bị hiệu suất cao. Các trường hợp thay thế máy nén khí hoặc nâng cấp chiếu sáng đã minh chứng hiệu quả rõ rệt: giảm gần 19% chi phí điện, hạ hơn 33 tấn CO₂ mỗi năm đối với hệ thống khí nén; hay giảm một nửa chi phí chiếu sáng và cắt giảm 114 tấn CO₂ khi chuyển sang chiếu sáng LED. Lợi ích môi trường đi kèm lợi ích kinh tế giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng đáp ứng tiêu chuẩn ESG, đồng thời thuận lợi tiếp cận nguồn vốn xanh và các chứng nhận quốc tế như ISO 50001, LEED hoặc EDGE.
Tọa đàm cho thấy nỗ lực chung của cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các tổ chức tài chính trong việc thúc đẩy áp dụng thiết bị hiệu suất cao và khai thác hiệu quả tiềm năng tiết kiệm năng lượng của ngành công nghiệp Việt Nam. Những thông tin và kinh nghiệm được chia sẻ tại sự kiện được kỳ vọng sẽ tạo thêm động lực để doanh nghiệp chủ động hơn trong đầu tư công nghệ, giảm chi phí sản xuất và gia tăng sức cạnh tranh trong tiến trình chuyển đổi xanh.
Một số hình ảnh khác tại buổi tọa đàm:
Các đại biểu tham dự buổi tọa đàm
Ông Nguyễn Văn Long, Đại diện Công ty TNHH Giải pháp tự động hóa và năng lượng Việt Nam (PASCO), chia sẻ kinh nghiệm tiếp cận thị trường TKNL.
Ông Đặng Anh Phong, Chuyên gia TKNL (RCEE-NIRAS), trình bày về lợi ích kinh tế và môi trường khi áp dụng giải pháp TKNL và sử dụng thiết bị hiệu suất cao.
Ngọc Anh
