Trong khi giá của hệ thống quang điện đã giảm dần trong nhiều thập kỷ thì chi phí của các nhà máy điện hạt nhân mới lại đang tăng lên - và một giao điểm lịch sử đã xuất hiện tại Bắc Carolina, Hoa Kỳ khi quang điện giờ đây đã rẻ hơn so với điện hạt nhân.

Đó là phát hiện trong một báo cáo của cựu trưởng khoa kinh tế Đại học Duke, Mỹ được được công bố mới đây bởi tổ chức phi lợi nhuận có tên Hiệp hội Bắc Carolina về tăng nhận thức của cộng đồng nhằm giảm chất thải. 

"Bắc Carolina nên đi đầu chứ không nên tụt hậu trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch," tác giả, Tiến sĩ John Blackburn nói trong một cuộc họp báo. "Chúng tôi kêu gọi Thống đốc Perdue và các cơ quan nhà nước coi đây là một bước ngoặt rất quan trọng và có hành động phù hợp."

Bản báo cáo có tiêu đề " Chi phí quang điện và điện hạt nhân – một giao điểm lịch sử," cho rằng người dân tiểu bang Bắc Carolina không còn đồng tình với việc xây dựng mới các nhà máy hạt nhân mà thiên về năng lượng mặt trời, gió, đồng phát và hiệu quả năng lượng. Nhưng với một thị trường độc quyền như Bắc Carolina, các công ty vẫn đẩy nhanh việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới tiêu tốn hàng tỷ đô la của công chúng.

"Nhà nước nên đặt một trần chi phí cho những nhà máy điện hạt nhân mới - và loại bỏ trần đối với quang điện", ông Blackburn nói. Ông đề cập đến luật bang Bắc Carolina năm 2007 trong đó hạn chế tỷ lệ tăng năng lượng mặt trời và chỉ cho phép quang điện chiếm 0,2% tổng doanh số năng lượng.

Những người ủng hộ năng lượng mặt trời ở Bắc Carolina từ lâu đã than phiền rằng các công ty rất ít quan tâm đến năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng để họ có thể tiếp tục gây áp lực nhằm xây dựng các nhà máy hạt nhân mới.

Bản báo cáo chỉ ra rằng việc phát triển mới cả hai nguồn năng lượng từ mặt trời và từ hạt nhân đều có chi phí cao hơn điện truyền thống. Tuy nhiên với quang điện, các hóa đơn tiền điện sẽ tăng ít hơn so với điện hạt nhân.

 Hai công ty cung cấp điện lớn nhất của bang là Duke Energy và Progress Energy ước tính rằng các nhà máy hạt nhân mới sẽ tạo ra điện năng với giá 14-18 cent /kWh. Trong khi đó các nhà phát triển quang điện có quy mô thương mại đã cung cấp điện năng ở mức giá 14 cent/kWh hoặc thấp hơn.

Hiện nay, tính trung bình một hộ gia đình ở Bắc Carolina có thể lắp đặt một hệ thống quang năng với mức chi phí thuần là $ 8 200 - $ 20 000 hoặc cao hơn, tùy thuộc vào công suất phát điện.

"Chúng tôi đang thúc giục những người có khả năng tài chính đầu tư vào các tấm thu quang năng trên mái nhà, pin quang điện hoặc bình đun nước nóng mặt trời", Giám đốc điều hành của Hiệp hội Bắc Carolina, ông Jim Warren nói, và lưu ý điều này sẽ thúc đẩy thị trường quang năng cũng như góp phần giảm ô nhiễm. "Báo cáo này nên đặt dấu chấm hết cho đề xuất mạo hiểm hàng tỷ đô la của công chúng để tiến hành các dự án hạt nhân mới."

Hồng Nhung (theo southernstudies.org)