Thành phố Tuy Hòa là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của tỉnh Phú Yên đồng thời đây cũng là đầu mối giao thông liên vùng, nơi đi qua của các quốc lộ 1A và quốc lộ 25. Với tổng chiều dài đường nội thành trên 100 Km, hệ thống chiếu sáng công cộng mới chỉ chú trọng các tuyến quốc lộ, đường trục chính, đa phần chiếu sáng các ngõ hẻm đã xuống cấp, rất lãng phí điện năng.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Trung tâm tư vấn công nghiệp & tiết kiệm năng lượng Phú Yên đã tiến hành khảo sát, phân tích đánh giá hiện trạng chiếu sáng công cộng đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm giảm thiểu lãng phí năng lượng góp phần bảo vệ môi trường.

Theo anh Phan Tuấn Vũ, chủ nhiệm đề án cải tạo hệ thống chiếu sáng công cộng tại TP Tuy Hòa thì TP có trên 266 hẻm trong đó 207 hẻm đã có chiếu sáng công cộng song do phát triển một cách tự phát, thiết bị hư hỏng và không đồng bộ nên hiệu suất chiếu sáng thấp, tổn thất điện năng cao.

Trước sự phát triển của kinh tế xã hội và nhu cầu ngày càng cao của người dân, hệ thống chiếu sáng công cộng hơn bao giờ hết cần được nâng cao không những đảm bảo ánh sáng cần thiết cho hoạt động sinh hoạt, tiết kiệm điện năng mà yếu tố thẩm mỹ cũng góp phần quan trọng mang lại vẻ đẹp đô thị văn minh. Tuy nhiên, tại TP Tuy Hòa một phần do hạn chế kinh phí, một phần do cơ sở hạ tầng xây dựng xuống cấp, hệ thống lưới điện không đảm bảo nên mạng lưới chiếu sáng vẫn còn nhiều bất cập.

Kết quả khảo sát tại 79 tuyến đường cho thấy số số đường sử dụng bóng đèn công suất lớn hơn yêu cầu rất lớn. Đây là nguyên nhân chính gây lãng phí điện năng cho hệ thống chiếu sáng của TP. Các tuyến đường như 3/2, Ngô Gia Tự, Nguyễn Tất Thành, Lê  Hồng Phong... đa phần đều sử dụng loại bóng Sodium cao áp ánh sáng vàng với công suất 150-250W gây hiện tượng thừa sáng. Bên cạnh đó chính sự bố trí không hợp l‎ý khoảng cách giữa các cột đèn, lắp đặt quá cao lại không được lau dọn, bảo trì nên chất lượng chiếu sáng giảm, tiêu thụ điện tăng.

Trước thực tế đó, Trung tâm tư vấn công nghiệp & tiết kiệm năng lượng Phú Yên đã đưa ra nhiều biện pháp cụ thể nhằm cải thiện hệ thống chiếu sáng cho toàn TP. Phương án được tính đến trước tiên là giảm bớt lượng bóng dư thừa, thay dần những bộ đèn Sodium cao áp 250W bằng các bóng có công suất nhỏ hơn phù hợp với yêu cầu chiếu sáng từng tuyến đường.

Cụ thể, với những hẻm có bề rộng đường dưới 5m chỉ dùng bóng đèn huỳnh quang compact. Đường có bề rộng từ 8 đến 12m sử dụng bóng đèn sodium cao áp công suất 100W. Chỉ sử dụng bóng Sodium cao áp 250W đối với những tuyến đường có bề rộng lớn trên 24m.

Đặc biệt, công tác quản l‎ý hệ thống chiếu sáng công cộng cần được quan tâm đúng mức. Theo đó thay vì tiết giảm ánh sáng theo giờ thì lắp đặt hệ thống điều chỉnh thời gian hợp l‎ý theo mùa đem lại hiệu quả cao hơn nữa vẫn đảm báo hiệu quả chiếu sáng. Các đơn vị quản lý hệ thống chiếu sáng phải có kế hoạch bảo trì thường xuyên nhằm phát hiện sửa chữa kịp thời, cắt tỉa lá cây không cho che ánh sáng của đèn.

Ở giai đoạn 1, TP Tuy Hòa tiến hành cải tạo ánh sáng cho các tuyến đường có chiều rộng dưới 18m. Đã có trên 27 Km chiều dài đường được nâng cấp, thay thế hệ thống chiếu sáng tiết kiệm điện với mức tiết kiệm khoảng 9,5 % điện tiêu thụ cho chiếu sáng công cộng. Tính toán bước đầu cho biết, TP tiết kiệm được trên 315 nghìn KWh/năm cùng với đó lương phát thải CO2 hạn chế vào không khí là 135 tấn.

Theo kế hoạch, tiếp theo TP sẽ tiến hành nhân rộng dự án đến tất cả các con đường còn lại. Ước tính, khi dự án hoàn thành, với 168 con đường của TP Tuy Hòa ( chiều dài khoảng trên 100 Km) khả năng tiết kiệm khoảng 1 triệu KWh/năm tương đương với số tiền tiết kiệm hơn 1 tỷ đồng/năm. Ngoài ra với việc lắp đặt các hệ thống chiếu sáng hiệu suất cao phù hợp với từng loại đường cũng góp phần vào việc giảm lượng CO2 phát thải vào không khí khoảng 452 tấn CO2/năm giúp vệ môi trường của thành phố.

Trần Linh