VEEPL là một sáng kiến chung của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF) và Chính phủ Việt Nam do Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam triển khai thực hiện. Đây là một Dự án được đánh giá là rất thành công và được các doanh nghiệp rất ủng hộ, mong muốn kéo dài thời gian thực hiện. Tuy nhiên, chỉ còn 6 tháng nữa, Dự án sẽ kết thúc. Bản tin TKNL đã có cuộc trao đổi với GS.TS. Phan Hồng Khôi – Giám đốc Điều hành Dự án về những vấn đề liên quan đến VEEPL.

Bằng một số giải pháp như cải tạo hệ thống chiếu sáng, thay lò hơi hiệu suất trao đổi nhiệt cao, sử dụng bộ điều khiển điều hòa điện tử có độ chính xác cao, khách sạn Fortuna Hà Nội (6B Láng Hạ, Ba Đình) đã tiết kiệm được 10% tổng năng lượng tiêu thụ so với thiết kế ban đầu. Năm 2009 khách sạn đã giảm tiêu thụ trên 210 nghìn Kwh điện năng tương đương giảm chi phí khoảng 250 triệu đồng.

Xây dựng, hoạch định chính sách và hỗ trợ các địa phương triển khai thực hiện chính sách là kết quả được đánh giá cao nhất của Dự án chiếu sáng công cộng hiệu suất cao (VEEPL) do UNDP và Quỹ Môi trường toàn cầu tài trợ. Theo kế hoạch, Dự án sẽ kết thúc vào tháng 6/2011. Sau đây, Bản tin TKNL xin giới thiệu ý kiến của những chuyên gia, các nhà quản lý doanh nghiệp, những người đã và đang được hưởng lợi từ Dự án nói về những nỗ lực trong việc xây dựng chính sách của Dự án.

Một trong những giải pháp được đề nghị là từng bước thay thế dần các bóng đèn huỳnh quang T10 có công suất 40W bằng những loại bóng đèn có hiệu suất cao hơn. Trước đó, toàn nhà máy có 840 bóng đèn huỳnh quang T10 – 40W, chi phí cho điện chiếu sáng phục vụ sản xuất lên đến hơn 10,5 triệu đồng/tháng . Nếu thay thế dần bóng đèn nói trên bằng loại bóng T5 có công suất 28W mỗi năm doanh nghiệp thể tiết kiệm được hơn 56.000 kWh điện với số tiền tiết kiệm được là 65 triệu đồng.

Đèn chiếu sáng ngày càng được cải tiến, với sự xuất hiện những loại đèn mới có thể thay thế các thế hệ đèn cũ có những khuyết điểm trong ứng dụng và hao tốn điện năng. Tất cả các sản phẩm mới hiện có trên thị trường, chủ yếu nhắm vào nhu cầu thiết thực với những tính năng chuyên dụng.

Hàng năm, hệ thống chiếu sáng tại tòa nhà tiết kiệm được trên 2,2 triệu KWh tương đương khoảng 2,3 tỷ đồng. Sử dụng biến tần cho bơm sơ cấp và bơm thứ cấp giúp giảm chi phí khoảng 650 triệu đồng/năm. Giải pháp sử dụng khởi động mềm bơm giải nhiệt và quạt tháp giải nhiệt đem lại lợi ích tiết kiệm 60 triệu đồng. Thêm vào đó, việc lắp đặt hệ thống BMS cũng đem về cho tòa nhà lợi ích kinh tế trên 350 triệu đồng.

Đề án “ Sử dụng năng lượng tiết kiệm và năng lượng tái tạo” giai đoạn 2011-2015 vừa được UBND TP Đà Nẵng thông qua với mục tiêu nâng cao nhận thức về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đồng thời phấn đấu tiết kiệm 5% - 8% tổng mức tiêu thụ năng lượng so với dự báo hiện nay về phát triển năng lượng và phát triển kinh tế - xã hội; tiết kiệm từ 11% - 12% sản lượng điện so với dự báo tại các cơ quan, công sở nhà nước, chiếu sáng công cộng trên địa bàn thành phố.

Hệ thống đèn sợi đốt cũ cũng đã được thay thế bằng đèn compact tiết kiệm điện, hiệu suất chiếu sáng cao. Đồng thời, các tấm mái đã được mở rộng để tận dụng ánh sáng tự nhiên vào trong xưởng sản xuất. Ngoài ra, hệ thống bơm lớn đã được thay thế bằng các bơm nhỏ hơn, đảm bảo cung cấp đủ nước cho sản xuất nhưng không gây lãng phí… Với hàng loạt những giải pháp này, mỗi ngày, công ty tiết kiệm được gần 3.000 kWh điện.

Đầu tư mua sắm thiết bị ít hoặc không cần phải sử dụng điện, lắp thêm thiết bị cải thiện chất lượng điện, thay đổi giờ sản xuất; tận dụng ánh sáng tự nhiên để chiếu sáng… là những cách mà nhiều doanh nghiệp đang thực hiện nhằm tiết kiệm điện.

Một nhóm kiến trúc sư Italia đã đưa vào ứng dụng một loại vật liệu mới trong xây dựng đó là loại xi măng “trong suốt” cho phép ánh sáng xuyên qua. Vật liệu này giúp các bức tường nhà bạn giống như những cửa sổ khổng lồ, vì thế nó sẽ tiết kiệm được rất nhiều năng lượng chiếu sáng vào ban ngày.

Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), điện dùng cho sinh hoạt và chiếu sáng hiện nay chiếm tới 40% công suất phụ tải của toàn hệ thống và ảnh hưởng khá lớn đến biểu đồ phụ tải, nhất là vào giờ cao điểm tối. Do vậy, giảm bớt lượng điện chiếu sáng không cần thiết là vấn đề đang được quan tâm.

Trung tâm Vật liệu và Môi trường khác nhiệt (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) đã chế tạo thành công thiết bị chiếu sáng nuôi tôm bằng năng lượng mặt trời. Việc sử dụng thiết bị nói trên thích hợp với vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều kênh rạch như đồng bằng sông Cửu Long, tiết kiệm điện. Thiết bị cung cấp đủ ánh sáng cho đầm nuôi tôm trong khoảng thời gian hơn 24 giờ (tùy theo công suất của bình ắc-quy và diện tích tấm tế bào quang điện sử dụng).

Chương trình mục tiêu quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (VNEEP) đặt mục tiêu phấn đấu giai đoạn 2011 – 2015 tiết kiệm 5% - 8% tổng mức năng lượng toàn quốc. Trong lĩnh vực chiếu sáng, theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam năm 2008, tỷ lệ sử dụng điện cho chiếu sáng chiếm 25,2% tổng mức tiêu thụ điện quốc gia. Tiết kiệm trong chiếu sáng là giải pháp rất hiệu quả và dễ thực hiện.

Được triển khai tại nhiều địa phương như Tiền Giang, Bình Thuận, Ninh Thuận, Phú Yên…, dự án sử dụng bóng đèn huỳnh quang trong chiếu sáng nông nghiệp thay thế cho đèn sợi đốt đã và đang mang lại những hiệu quả rõ nét.

Diện mạo các thành phố sẽ thay đổi ngoạn mục khi những cây phát sáng thay thế cột đèn trên các đường phố.

Tiết kiệm điện năng trong chiếu sáng không phải là không sử dụng các bóng đèn khi có nhu cầu mà cần áp dụng đồng bộ các giải pháp công nghệ tiên tiến, sử dụng các nguồn sáng và thiết bị chiếu sáng tiết kiệm năng lượng và hiệu quả theo phương châm: tiêu tốn ít điện năng nhưng chất lượng ánh sáng tốt hơn.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Huy Tưởng – PCT UBND Tp Hà Nội thì kết quả TKĐ của Hà Nội thực sự chưa tương xứng với tiềm năng. Qua khảo sát tại các DN trên địa bàn Tp, ông Nguyễn Đình Hiệp – Chánh VP TKNL, Bộ Công Thương cũng nêu ý kiến, với địa bàn rộng như Hà Nội, kết quả đạt được thực sự còn khiêm tốn so với tiềm năng. Nhất là mảng chiếu sáng công cộng, Hà Nội gần như chưa đầu tư tới. Để kết quả TKĐ trong thời gian tới đạt cao hơn, Thành phố cần tập trung vào khối DN sản xuất trọng điểm; khối làng nghề; khối tòa nhà, công sở, các công trình dân dụng. Đây là những khối mà qua khảo sát, tiềm năng TKĐ có thể đạt tới 20-25%.

Nhà sản xuất Toshiba (Nhật Bản) vừa hé lộ thông tin về một số mẫu TV mới nhất của hãng, với tên gọi Power TV được tích hợp sẵn pin sạc bên trong, có khả năng hoạt động liên tục trong vòng 2 giờ mà không cần cắm điện. Theo tiết lộ của Toshiba, dòng Power TV sẽ có ba mẫu sản phẩm với tên gọi là PC1, PS1 và PB1 với kích cỡ màn hình từ 24 inch tới 32 inch. Hai trong ba chiếc TV này sẽ sử dụng công nghệ chiếu sáng đèn nền LED để làm giảm năng lượng.

Ngày 19-11, công ty chuyên sản xuất thiết bị chiếu sáng ở Bắc Mỹ, Osram Sylvania, thông báo sẽ đưa vào sản xuất thương mại bóng đèn LED được thiết kế để thay thế bóng đèn dây tóc nóng sáng 60 watt.

Ở Việt Nam mới chỉ có 1 công trình công quyền đầu tiên được giải thưởng Kiến trúc xanh BCI Green Design Award 2010 do BCI Asia trao tặng (công trình trụ sở UBND & Khối QLNN thị xã Châu Đốc). Do thiết kế dựa theo điều kiện tự nhiên (tận dụng hướng giao thông đường bộ và đường thủy) nên công trình có 70% thời gian trong ngày không dùng đèn chiếu sáng.