Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), điện dùng cho sinh hoạt và chiếu sáng hiện nay chiếm tới 40% công suất phụ tải của toàn hệ thống và ảnh hưởng khá lớn đến biểu đồ phụ tải, nhất là vào giờ cao điểm tối. Do vậy, giảm bớt lượng điện chiếu sáng không cần thiết là vấn đề đang được quan tâm.

Nhiều thử nghiệm trong lĩnh vực chiếu sáng

Bóng đèn sợi đốt (bóng đèn tròn hay bóng đèn sợi tóc) dù điện áp tụt đến mức nào cũng có thể phát sáng, giá lại rẻ nên hiện thị trường có đến 40% bóng đèn tròn. Theo Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng, hiện có khoảng 70% hộ dùng điện của 11 tỉnh, thành đang sử dụng bóng đèn tròn.

 

Năm 2008, hệ thống chiếu sáng bằng đèn Led đã được lắp đặt tại cầu Sông Hàn và cầu Thuận Phước (Đà Nẵng). Đây là ứng dụng công nghệ đèn Led đầu tiên cho chiếu sáng công trình công cộng, không chỉ có hiệu quả thẩm mỹ cao mà còn tiết kiệm năng lượng.

Việc sử dụng đèn Led để chiếu sáng trong và ngoài nhà vẫn còn khá mới mẻ. Hiện mới chỉ có một vài nơi sử dụng để chiếu sáng đường phố, ngõ hẻm: TP Đà Nẵng đã thay thế 55 bộ đèn HPS bằng bộ đèn Led; TP Hải Phòng thay thế 12 bộ đèn HPS bằng đèn Led. Cần Thơ là nơi đầu tiên thử nghiệm đèn Led sử dụng pin năng lượng mặt trời để chiếu sáng.

Tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội, đèn Led sử dụng turbin phát điện gió và dàn pin mặt trời đã được lắp đặt để chiếu sáng ngoài nhà. Bộ đèn Led 1.000W ở đây có hiệu suất phát quang 75ml/W, độ chiếu sáng tương đương bóng HPS 150W truyền thống (khoảng 3.500 lumen) và tuổi thọ 1.000 giờ. Với nguồn điện là dàn pin mặt trời 54 Wp và động cơ phát điện gió WTG-300W, hệ thống Led này có tuổi thọ đến 20 năm.

Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh đã nghiệm thu đưa vào sử dụng 28 trụ đèn chiếu sáng sử dụng năng lượng gió và mặt trời trên đường Nguyễn Huệ. Các trụ đèn sử dụng bóng Led công suất 160W (độ sáng tương đương bóng 400W thông dụng). 

Đêm Thủ đô lung linh sáng, điện vẫn tiết kiệm

Chào đón Đại lễ 1000 năm Thăng Long-Hà Nội, Hội Chiếu sáng Việt Nam và các tổ chức trong lĩnh vực này đã thực hiện mục tiêu xây dựng hệ thống chiếu sáng theo hướng tiết kiệm từ 30% điện năng tiêu thụ trở lên so với hệ thống cũ. Theo Sở Xây dựng Hà Nội, hệ thống chiếu sáng được đầu tư lắp đặt phải bảo đảm nhu cầu sử dụng của từng khu vực; khả năng hạn chế chói lóa tốt, ánh sáng thích hợp; có khả năng chiếu sáng trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm cao, gió bão; hiệu quả kinh tế cao; đáp ứng được yêu cầu về an toàn, thuận tiện trong vận hành và bảo dưỡng; bảo đảm vệ sinh môi trường và an toàn phòng, chống cháy nổ.

Do đó, Hà Nội thay thế các loại đèn chiếu sáng chất lượng thấp, đã hết hạn sử dụng, hoặc chóa đèn công suất nhỏ bằng loại tiết kiệm năng lượng chất lượng cao, kiểu dáng đẹp. Hệ thống nguồn sáng có hiệu suất phát quang thấp, tuổi thọ ngắn được thay thế bằng nguồn Sodium cao áp, hiệu suất phát quang và tuổi thọ cao để nâng cao hiệu quả chiếu sáng, mỹ quan đô thị, tiết kiệm điện và giảm chi phí vận hành. Tán cây che khuất chóa được phát quang để chiếu sáng hiệu quả.

Đối với những công trình, khu vực quan trọng như xung quanh hồ Hoàn Kiếm, việc cải tạo và nâng cấp hệ thống chiếu sáng được tiến hành đồng bộ nhằm chiếu sáng thành 4 lớp. Lớp thứ nhất gồm mặt nước (lớp trong cùng), Tháp Rùa và Trấn Ba Đình, cầu Thê Húc... Lớp thứ hai gồm vườn hoa, thảm cỏ, đường dạo, cây xanh, các công trình kiến trúc như Tháp Hòa Phong, Tháp Bút - Đài Nghiên. Lớp thứ ba gồm đường xung quanh hồ (Đinh Tiên Hoàng, Lê Thái Tổ, Hàng Khay). Lớp thứ 4 gồm các công trình kiến trúc xung quanh hồ: khu vực Tượng đài Lý Thái Tổ, UBND TP Hà Nội, Trung tâm Thương mại Tràng Tiền… Hệ thống chiếu sáng được chiếu từ trong ra ngoài, từ thấp lên cao nhằm bảo đảm tính hoành tráng và thẩm mỹ. Hệ thống chiếu sáng kiến trúc sẽ được điều khiển bằng công nghệ hiện đại nhằm đạt hiệu quả tối đa. Đây là công nghệ điều khiển tự động hóa và sử dụng các chủng loại thiết bị hiện đại, tiết kiệm điện năng. 

Công trình quan trọng thứ hai là Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là công trình kiến trúc hiện đại, được làm từ đá cẩm thạch màu xanh đen, hệ số phản xạ ánh sáng là 28% nên hệ thống chiếu sáng Lăng được sử dụng các hình thức chiếu sáng chung, trang trí và chiếu sáng cục bộ (độ rọi trung bình khoảng 275 Lx). Hệ thống chiếu sáng đã làm tốt nhiệm vụ tôn lên những đường nét kiến trúc nổi bật và sự tôn nghiêm của công trình. 

Sử dụng đèn Led để thay thế cho đèn sợi đốt chiếu sáng cho Thủ đô trong dịp Đại lễ đã tiết kiệm được trên 88% điện năng tiêu thụ ở những khu vực lắp đặt đèn Led, là con số không nhỏ đối với hệ thống chiếu sáng Hà Nội.

Mặc dù vẫn còn khá mới mẻ và nhiều rào cản, song cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế như hiện nay, trong tương lai không xa, đèn Led sẽ trở thành nguồn sáng chiếm ưu thế, được ứng dụng rộng rãi trong các hoạt động chiếu sáng tại Việt Nam, góp phần đạt mục tiêu chung về tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường.