Chúng ta thường nói về những hệ thống pin năng lượng mặt trời có khả năng sản xuất ra được hàng triệu watt điện, nhưng thực tế là ngay cả khi chỉ tạo ra được vài watt điện tại một thời điểm, năng lượng mặt trời vẫn đem lại nhiều lợi ích cho con người.  

Ý tưởng mang điện mặt trời đến người dân châu Phi đến với ông Xavier Helgesen từ một vài năm trước đây. Trong một chuyến công tác đến Malawi, ông quyết định nghỉ qua đêm tại một thành phố nhỏ với 30.000 dân. Ông rất ngạc nhiên khi thấy thành phố chìm trong bóng tối khi mặt trời lặn. Người dân phải sử dụng đèn dầu vào buổi tối. Được mời tới ăn tối tại một gia đình, ông và các thành viên của gia đình đó phải túm tụm xung quanh nguồn sáng lờ mờ trong nhà. 

Đó là cũng là lúc ông Helgesen nảy ra ý tưởng tạo ra những lưới điện quy mô nhỏ để phục vụ người dân châu Phi, những người không được sử dụng điện năng do lưới điện cung cấp. Hiện nay, ở khu vực châu Phi hạ Sahara, 75% dân số không được tiếp cận với điện năng từ lưới điện. Ông Helgesen thành lập công ty Off-Grid Electric từ năm 2012 cùng bà Erica Mackey, một người bạn cùng lớp tại trường Đại học Oxford. Đến nay, Off-Grid Electric đã mang điện mặt trời đến với hơn 100.000 hộ gia đình và tạo ra công ăn việc làm cho 800 người dân ở Tanzania. Năm nay, ông Helgesen và các đồng nghiệp đang mở rộng hoạt động của công ty tại Rwanda để đạt được mục tiêu cung cấp điện cho 1 triệu hộ gia đình ở châu Phi vào năm 2017. 

Với bất cứ người dân nào đăng ký lắp đặt hệ thống pin mặt trời, họ chỉ phải bỏ ra 6 đôla để lắp đặt pin mặt trời trên mái nhà và một đồng hồ để theo dõi lượng điện năng tiêu thụ. Hệ thống pin mặt trời này sẽ sản xuất ra điện năng để cung cấp cho các bóng đèn LED, radio và bộ sạc điện thoại. Khách hàng chỉ tốn 6 đôla/tháng để được sử dụng điện năng theo nhu cầu của họ. Đây cũng là khoản tiền mà họ tiêu tốn cho đèn dầu. Tuy nhiên, đèn dầu còn thải ra khí carbon và gây ra nhiều căn bệnh về đường hô hấp cho các thành viên trong gia đình. 

Off-Grid Electric phát triển rất nhanh trong những năm qua. Công ty được nhiều nhà đầu tư lựa chọn và đã nhận được 45 triệu đôla vào tháng mười hai năm 2015 để mở rộng hoạt động. Tháng một năm 2016, công ty đã nhận được giải thưởng Zayed Future Energy Prize cho mô hình kinh doanh sáng tạo của mình. 

Off-Grid Electric không hỏi khách hàng về lượng điện năng mà họ muốn mua. Thay vào đó, công ty đặt ra câu hỏi về những thiết bị mà họ muốn sử dụng, sau đó thiết kế một gói dịch vụ dựa trên yêu cầu cụ thể của khách hàng. Nếu khách hàng muốn sử dụng những thiết bị không có trong gói dịch vụ cơ bản, Off-Grid Electric sẵn sàng bổ sung thêm. 

Khách hàng của Off-Grid Electric trả tiền cho lượng điện năng mà họ sử dụng thông qua các ứng dụng thanh toán trên di động như M-Pesa. "Giống như gói cước di động trả trước ở châu Phi và Ấn Độ, hàng ngày, khách hàng sẽ phải trả tiền cho chúng tôi để được sử dụng hệ thống pin mặt trời của họ", ông Helgesen nói. 

Tuần này, Off-Grid Electric vừa giới thiệu về một chương trình mới được đặt tên là "Kazi na Zola", cung cấp những thiết bị chạy bằng năng lượng mặt trời như băng sạc điện thoại, tông đơ cắt tóc, thiết bị giải trí để giúp người dân châu Phi tạo ra thu nhập. "Chúng tôi giúp họ xây dựng một kế hoạch kinh doanh đơn giản. Chúng tôi sẽ chỉ rõ cho họ biết rằng họ phải nhận sạc bao nhiêu chiếc điện thoại hay cắt tóc cho bao nhiêu người một ngày để thu được đủ tiền trả cho những thiết bị này. Khoản tiền còn lại chính là tiền lời của họ". 

Lưới điện và mô hình kinh doanh quy mô nhỏ chính là những gì mà châu Phi đang cần nhất vào lúc này.    

Ngọc Diệp (Theo Cleantechnica.com)