Theo Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TPHCM (EEC-HCMC), từ năm 2002 đến năm 2010, có tổng số 164 tòa nhà được kiểm toán năng lượng, gồm các loại hình như khách sạn, bệnh viện, trường học, trung tâm thương mại, văn phòng, căn hộ... Kết quả, ở tất cả các công trình, năng lượng dành cho điều hòa không khí chiếm tỉ lệ cao nhất, ở các tòa nhà công sở là 75,9%; khách sạn là 74,83%; trung tâm thương mại là 58%.

Lý do quan trọng là do đa số các công trình đều dùng máy lạnh cho toàn bộ không gian, đôi khi có những nơi không cần thiết. Ngoài ra, còn do thói quen sử dụng như cài đặt nhiệt độ quá thấp, không đóng cửa khi mở máy lạnh, thông gió quá mức cần thiết, cài đặt dàn nóng không hợp lý... Hơn nữa, thiết kế các công trình đa số rất hạn chế việc thông gió tự nhiên.

Bệnh viện Nhi Đồng 2 đoạt giải nhì loại hình Tòa nhà cải tạo "Tòa nhà hiệu quả năng lượng" lần 1-2006

Kế tiếp, năng lượng dành cho chiếu sáng chiếm tỉ lệ cao thứ 2 (công sở tiêu tốn 11,5%; khách sạn: 18%; trung tâm thương mại: 9,11%). Đa số các công trình chưa tận dụng được các nguồn sáng tự nhiên hoặc sử dụng chưa đúng cách.

Theo đại diện EEC-HCMC, dù việc sử dụng thiết bị chiếu sáng hiệu suất cao đang được quan tâm nhưng thực tế, các thiết bị hiệu suất thấp và trung bình vẫn chiếm đa số. Bố trí các thiết bị năng lượng chưa thuận lợi cho việc điều chỉnh phù hợp; hệ thống điều khiển, điều chỉnh tự động kiểm soát chiếu sáng vẫn chưa được ứng dụng. Nguyên nhân là do việc thiết kế, thi công lắp đặt thường giao cho nhà thầu không quan tâm hoặc thiếu kiến thức về tiết kiệm năng lượng.

Để khắc phục tình trạng này, EEC-HCMC đã đưa ra các giải pháp giúp tiết kiệm tối đa từ 25%-40% điện năng. Đó là thực hiện mô hình tòa nhà xanh. Đối với công sở, mô hình này sử dụng máy điều hòa không khí có hiệu suất cao giúp tiết kiệm từ 15%-25% năng lượng; khắc phục sự xâm nhập nhiệt bằng cách điều chỉnh lưu lượng gió tươi, đóng kín cửa, cải thiện vỏ bọc công trình... (tiết kiệm từ 3%-5% năng lượng); che chắn dàn nóng, cài đặt nhiệt độ và vệ sinh hợp lý (tiết kiệm 2%-3% năng lượng); riêng hệ thống chiếu sáng, nếu dùng thiết bị tiết kiệm năng lượng sẽ giúp tiết kiệm từ 5%-7%.

Đối với khách sạn và trung tâm thương mại, mô hình tòa nhà xanh giúp tiết kiệm từ 12%-20% năng lượng. Trên thực tế, mô hình tòa nhà xanh đã được ứng dụng tại ĐH RMIT VN, cao ốc văn phòng The Landmark, khu nghỉ mát Ana Mandara Villas Dalat... giúp các công trình này tiết kiệm từ vài trăm triệu đồng đến gần 1 tỉ đồng/năm.

Hoàng Ngọc