Nằm trong top những ngành công nghiệp có kim ngạch xuất khẩu lớn chỉ đứng sau dầu khí và may mặc, ngành da dày Việt Nam đang  có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên đây cũng là ngành công  nghiệp tiêu tốn khá nhiều nguyên, nhiên liệu và gây ảnh hưởng lớn đến môi trường. Chính vì vậy tiết kiệm chi phí, giảm tiêu hao năng lượng, giảm thiểu ô nhiễm đang là những mục tiêu mà ngành công nghiệp này đang hướng đến.

Theo quy hoạch tổng thể phát triển ngành da-giầy Việt Nam đến năm 2020,  kim ngạch xuất khẩu của ngành sẽ  đạt khoảng 16,5 tỷ USD. Để đạt được mục tiêu đó, các doanh nghiệp da giày đang từng bước điều chỉnh cơ cấu ngành hàng, đổi mới máy móc thiết bị, cập nhật công nghệ tiên tiến.

Điển hình như Công ty đa quốc gia Sài Gòn Tan Tec có trụ sở tại KCN Việt Hương 2 (Bến Cát, Bình Dương) đã tiết kiệm điến 40% năng lượng tiêu thụ và giảm đến 2.700 tấn CO2 thải ra môi trường. Đây là doanh nghiệp chuyên sản xuất và cung cấp các loại da thuộc cho các hãng thời trang cao cấp của thế giới. Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ mới còn giúp doanh nghiệp này giảm thiểu 50% lượng nước, 15% hoá chất tiêu thụ trong quá trình sản xuất. Mới đây, khi tham gia giải thưởng “Energy Efficiency Award” (hiệu quả năng lượng) của Cộng hoà Liên bang Đức, Sài Gòn Tan Tec đã được trao tặng giải nhì nhờ thực hiện thành công và nhất quán trong việc áp dụng giải pháp tiên tiến trong lĩnh vực sử dụng công nghệ năng lượng và môi trường.

Thiết bị đưa ánh sáng tự nhiên đến từng phân xưởng tại Công ty Chang Shin Việt Nam

Hay như tại Công ty Chang Shin Việt Nam- doanh nghiệp chuyen sản xuất giày thể thao Nike, các giải pháp hiệu quả năng lượng cũng giúp công ty hàng năm tiết kiệm gần 3, 7 triệu kWh. Lãnh đạo Chang Shin Việt Nam cho biết, Cùng với phong cách đặc biệt của Nike trong việc duy trì và bảo vệ môi trường xanh, Chang Shin quan tâm vào việc bảo vệ môi trường thông qua thiết kế kiến trúc tòa nhà thân thiện với môi trường sinh thái, sử dụng máy móc tiên tiến, đặc biệt sử dụng những nguồn năng lượng tự nhiên thay thế.

Cách làm của Chang Shin là mạnh dạn đầu tư thiết bị hiện đại để thay thế những thiết bị cũ kỹ và hao tốn điện, nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả sử dụng. Năm 2010, doanh nghiệp đã chi 840 ngàn USD để dùng vào việc mua sắm thiết bị chuyên dùng ít hao tốn điện năng. Một số cải tiến như thay thế đèn cao áp 250W bằng 35W; hệ thống dây chuyền sản xuất cũ có điện trở 100kW/giờ, hiện đã lắp đặt thiết bị khác chỉ tốn từ 38-40 kW/giờ; hệ thống sấy nóng sản phẩm, được cấu tạo thêm thùng hút hơi để tái sử dụng, duy trì độ nóng liên tục, cách làm này đã giảm được 30% điện năng.

Đáng kể trong năm 2010, Chang Shin còn cải tạo 12 công trình giảm trên 10% điện năng tiêu thụ bằng cách sử dụng tôn kẽm tại các phân xưởng sản xuất được thay bằng tôn lấy ánh sáng trời. Nhờ có loại tôn này, đến nay hầu hết các phân xưởng trong Công ty đều không sử dụng điện thắp sáng và quạt mát. Riêng việc cải tiến ống hơi ép đế giày và bơm thủy lực giàn ép đế, mỗi năm Chang Shin đã tiết kiệm được trên 1,5 triệu kWh điện, tương ứng gần 100 ngàn USD...

Mới đây trong một hội thảo về sản xuất và tiêu thụ bền vững diễn ra tại Nha Trang, ông Bùi Ngọc Khoa, Viện nghiên cứu da giày cho biết “ Ngành da giày sử dụng nhiều nguyên liệu, hóa chất, nước và năng lượng. Thiết bị và công nghệ chủ yếu ở dạng trung bình và lạc hậu nên phát sinh nhiều chất thải.  Tiềm năng tiết kiệm năng lượng đối với ngành da giày là rất lớn. Trên thực tế số doanh nghiệp áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng mới chỉ chiếm khoảng 10%”.

Theo ông Khoa các doanh nghiệp da giày có rất nhiều cơ hội tiết kiệm chi phí năng lượng như tận dụng năng lượng mặt trời; Kiểm soát hệ thống lò đốt, nồi hơi, đường ống dẫn; thay thế thiết bị cũ hay đơn giản như cải thiện hệ thống chiếu sáng.  Trên thực tế không ít doanh nghiệp đã thu lợi tiền tỷ từ việc đầu tư các giải pháp sản xuất sạch, tiết kiệm năng lượng.

Trần Linh