Các sở, ngành của TPHCM gồm Giao thông Vận tải, Y tế, Giáo dục - Đào tạo cùng với 11 tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước là những đơn vị tiên phong thực hiện định mức về tiết kiệm năng lượng giai đoạn 2015 - 2017. 

Chạy đua

Theo Quyết định số 1273/QĐ-UBND của UBND TPHCM về giao chỉ tiêu cắt giảm năng lượng cho các cơ quan, doanh nghiêp nhà nước trên địa bàn TP, trong năm đầu tiên có 14 sở, ngành và tổng công ty tham gia xây dựng định mức tiết kiệm năng lượng. Uớc tính, sau 3 năm triển khai triệt để các chỉ tiêu, chương trình sẽ giúp TPHCM tiết kiệm được 481 triệu kWh điện và 5,6 triệu lít dầu DO.

Để thực hiện chỉ tiêu này, thời gian qua, UBND TP đã giao cho Trung tâm Tiết kiệm năng lượng - ECC HCMC (Sở Khoa học Công nghệ) trực tiếp tư vấn triển khai cho các đơn vị để hoàn thành chỉ tiêu được giao. Một số đơn vị có mức cam kết cắt giảm năng lượng nhiều nhất có thể kể đến như Sở GD-ĐT với phương án thay thế bóng đèn cũ bằng đèn T5 và đèn Leb, mức tiết kiệm ước tính hơn 18 triệu kWh/năm; Sở Y tế xây dựng định mức năng lượng cho 22 đơn vị trực thuộc với mức cam kết tiết giảm hơn 4 triệu kWh/năm hay Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn với mức cam kết tiết kiệm hơn 4,4 triệu kWh/năm.

Cùng với đó, 5 nhóm giải pháp đã được UBND TP thống nhất và triển khai thời gian qua gồm hệ thống chiếu sáng hiệu suất cao; xây dựng các mô hình giảng dạy sử dụng năng lượng tiết kiệm trong trường học; chương trình bệnh viện xanh về năng lượng; sử dụng năng lượng điện mặt trời và sử dụng máy nước nóng mặt trời.

Đối với bênh viện xanh, bước đầu ECC HCMC đã triển khai thí điểm tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM) và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội). Đầu năm 2015, Bệnh viện Nhân dân 115 đã khởi công lắp đặt thay mới gần 500 máy điều hòa không khí hiệu suất cao có lắp biến tần, lắp 2 tủ hệ thống quản lý năng lượng và 10 bộ thông gió tận dụng nhiệt thải. Dự án giúp bệnh viện này tiết kiệm được 498 ngàn kWh/năm, tương đương 740 triệu đồng và giảm phát thải 310 tấn CO2 mỗi năm.

Sở GTVT TPHCM cũng đang lên phương án thay thế bóng đèn Led hiệu suất cao cho các đèn cao áp. Theo tính toán của ECC HCMC, nếu thay thế toàn bộ hệ thống đèn hiện nay bằng đèn Led công suất từ 65 - 200W, TPHCM có thể tiết kiệm được sản lượng điện trên 55 triệu kWh/năm, tương đương khoảng 88 tỷ đồng và ước tính giảm 31 tấn phát thải CO2 vào môi trường mỗi năm.

UBND TPHCM cũng đã cấp 10 tỷ đồng cho ECC HCMC thực hiện thí điểm mua điện từ các hộ có sử dụng điện mặt trời. Theo đó, công suất người dân đầu tư cho dù nguồn điện tạo ra có đủ sử dụng hay dư để đưa lên lưới đều được hỗ trợ 2.000 đồng/kWh. Sau 3 tháng triển khai, đã có 10 hộ dân và 6 doanh nghiệp tham gia, tổng công suất đầu tư khoảng 700kWp (kWp là đơn vị đo lượng năng lượng sinh ra, thường sử dụng cho các thiết bị năng lượng mặt trời), đã được nối lưới. Riêng một số tòa nhà công sở được hỗ trợ 100% chi phí đầu tư ban đầu.

Gỡ điểm nghẽn

Theo ECC HCMC, một trong những giải pháp quan trọng góp phần thực hiện thành công mức cắt giảm năng lượng tại công sở, doanh nghiệp nằm ở đội ngũ cán bộ đội ngũ kỹ thuật và bộ phận quản lý năng lượng. Chính vì vậy, ECC HCMC đã chủ động xây dựng chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực song song với việc triển khai xây dựng định mức và tư vấn thực hiện chỉ tiêu tiết giảm năng lượng cho 638 cán bộ công nhân viên tại 95 doanh nghiệp trực thuộc các tổng công ty.

Bên cạnh đó, tài chính để đầu tư tiết kiệm năng lượng cũng đang được các đơn vị tìm cách tháo gỡ. Bởi theo quyết định của UBND TPHCM, hiện nguồn kinh phí này vẫn do các doanh nghiệp tự trang trải bằng nguồn vốn của đơn vị. Đây là vấn đề khó cho hầu hết các doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Theo ông Huỳnh Kim Tước, Giám đốc ECC HCMC, hàng năm ECC HCMC có những chương trình giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TPHCM nhận biết tình trạng công nghệ và máy móc thiết bị hiện đại và nhận diện lãng phí năng lượng trong doanh nghiệp, thông qua hoạt động đo kiểm và đánh giá. Đặc biệt, sau kết quả kiểm toán năng lượng, ECC HCMC sẽ giới thiệu doanh nghiệp tiếp cận với các nguồn vốn ưu đãi để triển khai giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Hiện nay, những doanh nghiệp khó khăn về vốn trong vấn đề giải quyết bài toán đầu tư công nghệ, thiết bị cho tiết kiệm năng lượng có thể tiếp cận theo mô hình ESCO. Cụ thể, các doanh nghiệp khi tham gia ký hợp đồng thực hiện dự án tiết kiệm năng lượng theo mô hình này, sẽ được ESCO trực tiếp tư vấn, bỏ vốn đầu tư cho các doanh nghiệp có nhu cầu cải tiến công nghệ tiết kiệm năng lượng, đồng thời cam kết quá trình tiết kiệm năng lượng đạt được qua thời gian cụ thể. Đơn vị, doanh nghiệp được đầu tư cải tiến công nghệ sẽ thỏa thuận trả dần số tiền đầu tư sau khi có kết quả cụ thể. Nếu không hiệu quả, doanh nghiệp không phải trả lại vốn cho đơn vị đầu tư.

Ngọc Diệp (Theo Báo Sài Gòn giải phóng)