Cùng với sự phát triển của hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong những năm gần đây, tại Việt Nam, thị trường các công ty dịch vụ năng lượng (ESCO) đang ngày càng phát triển với tiềm năng rất lớn. Đây là một mô hình quản lý hiện đại đã được các nước trên thế giới áp dụng và được coi là biện pháp quan trọng trong quá trình thực hiện các chương trình, dự án về tiết kiệm năng lượng.

Tại các nước phát triển, mô hình ESCO đã được triển khai và áp dụng phổ biến gần 30 năm qua.

Hoạt động ESCO tại Việt Nam chính thức xuất hiện từ năm 2011, sau khi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả có hiệu lực. Hiện nay, có hơn 100 tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tư vấn, dịch vụ TKNL (kiểm toán năng lượng, đào tạo, truyền thông, tư vấn giải pháp TKNL…).

Kinh nghiệm trên thế giới cho thấy việc phát triển thị trường ESCO, với một môi trường chính sách thuận lợi có thể nhân rộng hiệu quả việc đầu tư vào các dự án TKNL. Sự tham gia của các ESCO vào thị trường TKNL sẽ giúp cung cấp các nguồn kĩ thuật, sắp xếp tài chính, chia sẻ rủi ro và tạo dựng niềm tin cho các doanh nghiệp công nghiệp và ngân hàng đầu tư vào các dự án TKNL.

Thời gian qua, Bộ Công Thương cũng đã xây dựng và ban hành Quyết định về hướng dẫn thực hiện các hợp đồng hiệu quả năng lượng nhằm bước đầu góp phần tháo gỡ các rào cản để thúc đẩy các hoạt động ESCO tại Việt Nam.

Cùng với những nỗ lực của các cơ quan quản lý nhà nước, khối các doanh nghiệp cũng đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để nhân rộng các hoạt động ESCO. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã triển khai thí điểm và nhân rộng mô hình công ty dịch vụ năng lượng (ESCO) từ năm 2014. Các Tổng công ty Điện lực thuộc EVN đã ký hợp đồng cung cấp dịch vụ nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời cho các doanh nghiệp.

Theo tính toán, doanh nghiệp có thể tiết kiệm ít nhất 60% chi phí nhiên liệu cho nước nóng/gia nhiệt so với sử dụng điện. Bên cạnh hiệu quả về kinh tế, các dự án còn mang lại các hiệu quả về môi trường, xã hội như giảm phát thải khí nhà kính, tạo cơ hội việc làm, nâng cao nhận thức của doanh nghiệp, cộng đồng trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Nếu tạo được cơ chế hỗ trợ phù hợp, mô hình ESCO sẽ là một mắt xích quan trọng trong việc triển khai Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 và trong tương lai gần, thị trường ESCO Việt Nam sẽ phát triển không thua kém các nước trong khu vực và thế giới.

Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững