Một trong những rào cản lớn nhất của doanh nghiệp dệt may là phần lớn các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, thiết bị công nghệ lạc hậu dẫn đến chi phí sản xuất luôn ở mức cao, lợi nhuận thu được không nhiều, hiệu quả kinh tế của ngành thấp. Để giảm giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh, doanh nghiệp cần áp dụng nhiều giải pháp khác nhau, trong đó tiết kiệm năng lượng là giải pháp hiệu quả.

Vì vậy, từ nhiều năm qua, chương trình tiết kiệm năng lượng, nâng cao công suất thiết bị đã được chỉ đạo xuyên suốt cho toàn ngành dệt may. Nhận thức được vai trò của tiết kiệm năng lượng trong sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư thiết bị, công nghệ tiết kiệm năng lượng như hệ thống máy may, đèn chiếu sáng, lò hơi, động cơ...

Trong số đơn vị điển hình về tiết kiệm năng lượng có thể kể đến Tổng Công ty dệt may Hà Nội (Hanosimex). Đơn vị đã chủ động lắp đặt biến tần tiết kiệm cho các động cơ máy sợi con, lắp bộ tiết kiệm máy may 3S cho máy may công nghiệp. Bên cạnh đó, việc bố trí nhà xưởng, văn phòng làm việc sao cho tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, công ty đã đầu tư thay thế 14.636 bóng đèn huỳnh quang T10 và chấn lưu sắt từ bằng loại đèn T8 và chấn lưu.

Ngoài ra, một số cải tiến khác trong chiếu sáng cũng được áp dụng như: Tổ chức lắp công tắc riêng cho từng đèn hoặc từng khu vực để có thể chủ động tắt khi cần thiết; triển khai áp dụng phương pháp giảm bớt chiếu sáng chung, kết hợp với chiếu sáng cục bộ tại mỗi máy may.

Bằng giải pháp đầu tư, Tổng công ty dệt may Hà Nội không chỉ tiết kiệm trên 4 triệu kWh điện/năm, mà còn giúp giảm phát thải khí CO₂ tương đương 4.000 tấn/năm. 

Để việc tiết kiệm được thực hiện bài bản và hiệu quả nhất, Tổng công ty May 10 (May 10) đã xây dựng kế hoạch phù hợp, với các biện pháp quản lý, kỹ thuật có thể giảm tổn thất, giảm mức tiêu thụ năng lượng của phương tiện, thiết bị, góp phần giảm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận.

Theo đó, công ty đã đầu tư thiết bị công nghệ mới: Máy may sử dụng động cơ Servo thay thế cho động cơ ly hợp - động cơ chỉ chạy khi có tải. Hiện nay, 100% máy may đều sử dụng loại động cơ này. Đầu tư hệ thống làm mát dạng Tunnel (hệ thống quạt thông gió và làm mát bằng hơi nước) có hiệu quả làm mát cao nhưng sử dụng ít điện năng và hạn chế thời gian chạy máy điều hòa trung tâm. Xây dựng các công trình mới luôn chú ý thiết kế tăng cường cửa kính, sử dụng ánh sáng tự nhiên. Cải tạo nâng cấp trạm biến áp, trung tâm phân phối điện, trung tâm nén khí. Thiết bị tập trung tại một vị trí giúp giảm tổn hao do truyền tải điện, tổn hao khí nén trên đường ống, qua đó tiết kiệm chi phí điện, nâng cao hệ số an toàn. Đầu tư 100% bóng đèn LED cho các dự án mới và thay thế bóng đèn huỳnh quang T8, T10 cho các đơn vị. Lắp đặt hệ thống nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời cho các tòa nhà, giảm tiêu thụ điện từ bình nóng lạnh

Song song với biện pháp đầu tư, May 10 rất chú trọng đến biện pháp về công tác kỹ thuật. Theo đó, công ty giảm số bóng đèn chiếu sáng chung và những khu vực không cần thiết, sử dụng bóng đèn LED công suất nhỏ chiếu sáng cục bộ đầu máy. Phân chia công tắc điều khiển đèn chiếu sáng trong xí nghiệp thành các cụm nhỏ để dễ bật tắt khi cần thiết và khi có ít người đi làm. Luôn quan tâm lắp đặt bù hệ số công suất và kiểm tra bảo dưỡng hệ thống làm việc ổn định, đảm bảo hệ số công suất 0,9 trở lên. Việc tận dụng ánh sáng tự nhiên bằng cách bố trí những cửa sổ để đón ánh sáng mặt trời cũng giúp tiết kiệm được rất nhiều điện năng cho chiếu sáng. Bảo dưỡng định kỳ các thiết bị sử dụng năng lượng.

Theo ông Thân Đức Việt – Tổng giám đốc Tổng công ty May 10: “Mặc dù đã áp dụng nhiều giải pháp về kỹ thuật, quản lý và đầu tư, tuy nhiên Ban lãnh đạo Tổng công ty cũng xác định, dư địa tiết kiệm điện vẫn còn khoảng 30%. May 10 là một doanh nghiệp có lịch sử hơn 70 năm xây dựng và phát triển với nhiều xí nghiệp, cơ sở sản xuất trên cả nước, có rất nhiều thiết bị cũ nhưng chưa thể thay thế đồng bộ do thiếu vốn. Tổng công ty buộc phải đầu tư thay thế dần dần.”

Là một trong những doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm của Hà Nội, những năm qua Công ty Cổ phần Dệt may Phú Vĩnh Hưng đã áp dụng dụng nhiều giải pháp nhằm tiết kiệm điện, tối ưu hóa chi phí sản xuất. Nhờ đó, năm 2020 công ty đã đạt danh hiệu Cơ sở sử dụng năng lượng xanh 3 sao do UBND TP. Hà Nội trao tặng.

Ông Nguyễn Quân - Trưởng phòng Tiết kiệm năng lượng, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội - cho biết: "Thông qua công tác kiểm toán năng lượng cho thấy trong 3 năm gần đây tổng mức tiết kiệm điện thu được từ tất cả các giải pháp của công ty đạt 404.735 kWh, tương đương với tỷ lệ tiết kiệm điện là 12,6%."

Để đạt được kết quả trên công ty đã đồng thời áp dụng nhiều giải pháp nhằm giảm tiêu thụ năng lượng. Cụ thể, đối với công tác quản lý, công ty đã lập kế hoạch đào tạo, tập huấn cho cán bộ quản lý năng lượng; xây dựng các quy định về tiết kiệm năng lượng thông qua giảm lượng tiêu thụ ánh sáng ở những nơi không cần thiết, tắt các thiết bị điện khi ra khỏi văn phòng hoặc không sử dụng. Bên cạnh đó, công ty đã lắp các công tắc đèn tại các vị trí làm việc để tiết giảm năng lượng khi không có công nhân làm việc; tận dụng các ô cửa để lấy ánh sáng tự nhiên; lắp tụ bù cho hệ thống cung cấp điện cũng như có kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng đối với các thiết bị; thay thế toàn bộ đèn Led tiết kiệm điện tại khu vực nhà xưởng...

Đối với các giải pháp có đầu tư, công ty đã lắp biến tần cho 4 quạt hút có công suất 55 kW và 1 quạt có công suất là 37 kW. Phương án này không những cung cấp đủ phụ tải, đảm bảo yêu cầu công nghệ mà còn là phương án tối ưu trong việc sử dụng năng lượng, giảm phát thải. Ngoài ra sử dụng biến tần điều khiển sẽ giúp khởi động mềm làm tăng tuổi thọ cho động cơ, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Đối với giải pháp thay thế hệ thống máy sợi con, doanh nghiệp đã thay thế toàn bộ các dàn máy sợi con 18kW bằng 10 dàn máy sợi con 45kW. Nhờ đó, ngoài việc giảm cường độ tiêu thụ năng lượng của sản phẩm, sản lượng của công ty tăng lên từ 3.769 tấn/năm đến 4.220 tấn/năm.

Tiết kiệm năng lượng đã, đang thực sự đem lại hiệu quả lâu dài cho các doanh nghiệp dệt may. Việc nhận thức và tuyên truyền phổ biến sử dụng thiết bị tiết kiệm là yếu tố quan trọng để các doanh nghiệp trong ngành tiết giảm chi phí, giảm giá thành sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh.