Thật khó có thể diễn tả hết sự bất tiện của người dân và những khó khăn, thiệt hại của doanh nghiệp khi không có điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Để khắc phục tình trạng này, nhiều giải pháp đã được Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đưa ra, trong đó có việc đẩy mạnh thực hành tiết kiệm điện.

Tiết kiệm điện là điều ai cũng có thể làm và làm được ngay, thông qua những hành động tưởng nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn như tắt bớt một bóng đèn chiếu sáng, tắt quạt khi không sử dụng, để điều hòa nhiệt độ ở mức 26-27^oC trở lên... Hiện nay, cả nước có gần 28 triệu hộ dân. Nếu mỗi hộ chỉ cần tắt một bóng đèn công suất 20W thì đã tiết kiệm được khoảng 560 triệu watt (560MW), gần bằng một nửa công suất của Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 - nhà máy có công suất lớn nhất khu vực Đồng bằng Bắc Bộ. 560MW tiết kiệm được từ hành động “nhỏ” tắt bớt một bóng đèn là con số không hề nhỏ khi đủ đáp ứng 100% nhu cầu sử dụng của một số tỉnh có mức tiêu thụ điện vừa phải như Ninh Bình; gấp gần 2 lần công suất tiêu thụ của một số địa phương như Hòa Bình... Ngoài những lợi ích “nhìn ngay được”, việc sử dụng tiết kiệm, hiệu quả điện năng còn góp phần quan trọng giảm khí thải nhà kính, ngăn chặn biến đổi khí hậu, cứu loài người khỏi những thảm họa như nắng nóng cực đoan, hạn hán, lũ lụt kinh hoàng...

Nhận thức được lợi ích của việc tiết kiệm điện, nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân đã có những việc làm thiết thực để hưởng ứng. Ngay tại trụ sở Nhà máy Thủy điện Sơn La - nhà máy thủy điện lớn nhất Đông Nam Á, trước tình trạng căng thẳng về nguồn cung, Nhà máy đã áp dụng nhiều biện pháp để tiết kiệm điện, trong đó có việc “cắt” điều hòa nhiệt độ 45 phút mỗi ngày. Ở nhiều nhà dân, thay vì bố mẹ và mỗi con một phòng riêng, phải sử dụng 3-4 chiếc điều hòa như trước đây, cũng đã tìm cách kê đệm nằm chung phòng để chỉ phải sử dụng 1-2 chiếc điều hòa, giúp giảm áp lực cung ứng điện trong những ngày cao điểm nắng nóng... Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn không ít người chưa thực sự có ý thức tiết kiệm, thậm chí có tình trạng sử dụng điện lãng phí, cho rằng mình dùng nhiều điện thì trả nhiều tiền, không ảnh hưởng đến ai. Đây là suy nghĩ chưa đúng, bởi “dùng nhiều điện, trả nhiều tiền” phản ánh quan hệ mua-bán, người sử dụng điện mới hoàn thành trách nhiệm với tư cách là người tiêu dùng. Với tư cách là công dân có trách nhiệm với đất nước, cần phải sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, nhất là trong bối cảnh thiếu điện hiện nay.

Cùng với tăng trưởng kinh tế, đời sống người dân được nâng cao thì nhu cầu sử dụng điện cũng tăng theo. Nhiều chuyên gia cho rằng, nếu sử dụng lãng phí, thiếu hiệu quả điện năng thì không một quốc gia nào có thể đáp ứng đủ. Vì vậy, tiết kiệm điện luôn là giải pháp quan trọng góp phần bảo đảm an ninh năng lượng bền vững. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023-2025 và những năm tiếp theo. Theo đó, cả nước phấn đấu tiết kiệm tối thiểu 2% tổng điện năng tiêu thụ mỗi năm. Để thực hiện được mục tiêu này, điều cốt lõi là mỗi người dân, doanh nghiệp cần nâng cao ý thức, xây dựng thói quen tiết kiệm điện. Tiết kiệm điện phải trở thành nhu cầu tự thân, việc làm tự giác hằng ngày chứ không chỉ dừng lại ở những phong trào bề nổi.