Tiết kiệm năng lượng là vấn đề đang được nhiều quốc gia quan tâm và chú trọng xây dựng các chính sách năng lượng trong chiến lược phát triển của mình. Đối với Việt Nam, vấn đề tiết kiệm năng lượng trong xu thế hội nhập để tăng cường khả năng cạnh tranh sản phẩm trong nền kinh tế là một yêu cầu bức thiết đối với các doanh nghiệp. 

Ngày 1/4/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 79/2006/QĐ-TTg phê duyệt chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Với mục tiêu phấn đấu tiết kiệm từ 3-5% tổng mức tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn 2006-2010. 

Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cũng sắp được Quốc hội thông qua trong kỳ họp sắp tới đã cho thấy vấn đề tiết kiệm năng lượng là một chủ trương lớn của Chính phủ, qua đó tạo điều kiện để doanh nghiệp rà soát lại tình hình hoạt động sản xuất- kinh doanh, thực trạng sử dụng năng lượng để có những giải pháp cụ thể nhằm giảm chi phí năng lượng, chi phí sản xuất, tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

Dây chuyền may Công ty may Hòa Thọ Quảng Trị

Đối với Quảng Trị là tỉnh có nền công nghiệp đang hình thành và phát triển. Các khu công nghiệp ngày một ''lấp đầy'' bởi các dự án sản xuất ở nhiều lĩnh vực khác nhau nên nhu cầu sử dụng năng lượng ngày càng tăng. Vì vậy, vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần phải được quan tâm đúng mức. 

Riêng trên địa bàn Khu công nghiệp Nam Đông Hà đã có 2 cơ sở sản xuất công nghiệp lớn là Nhà máy sản xuất gỗ MDF- Geruco Quảng Trị và Công ty may Hòa Thọ- Đông Hà. Đối với Nhà máy gỗ MDF- Geruco Quảng Trị bình quân mỗi tháng chi phí năng lượng phải trả từ 1,2- 1,5 tỷ đồng, chiếm 1/3 sản lượng điện tiêu thụ trên toàn thành phố Đông Hà. Vì vậy, vấn đề tiết kiệm năng lượng luôn được lãnh đạo Công ty chú trọng. 

Tuy nhiên, trên thực tế rất nhiều doanh nghiệp chưa tận dụng hết cơ hội tiết kiệm năng lượng. Nguyên nhân chủ yếu là do máy móc, thiết bị phụ trợ không đồng bộ, dây chuyền sản xuất cũ kỹ, lạc hậu, không tự động hóa nên mức tiêu hao nhiên liệu khá lớn; tình trạng non tải của các hệ thống động cơ (nguyên nhân do thiết kế ban đầu của thiết bị thường lớn hơn thực tế sử dụng), hệ thống chiếu sáng bố trí không hợp lý, không tận dụng được ánh sáng tự nhiên...

Để khắc phục được tình trạng này, tùy theo mức độ đổi mới công nghệ mà khả năng tiết kiệm năng lượng của từng doanh nghiệp có thể tiếp tục đạt từ 6-24%. Ở nhiều lĩnh vực khác như đèn chiếu sáng công cộng, chiếu sáng học đường, giao thông vận tải, sử dụng năng lượng trong dịch vụ, du lịch.. cũng là những lĩnh vực có tiềm năng tiết kiệm năng lượng.

Trong khi các giải pháp về thay đổi công nghệ không thể triển khai bởi hiện nay nhà máy đang sử dụng công nghệ sản xuất hiện đại nhất Đông Nam Á đã có tính toán đến vấn đề tiết giảm tiêu hao năng lượng điện nên giải pháp tiết kiệm điện chỉ được tiến hành từ công tác tuyên truyền, vận động cán bộ thực hành tiết kiệm điện, xây dựng một môi trường sử dụng điện trong nhà máy từ việc nâng cao nhận thức của mỗi người. Bên cạnh đó, nhà máy luôn chú trọng đến việc cải tạo nhà xưởng để tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên phục vụ sản xuất và sinh hoạt. 

Riêng đối với Công ty may Hòa Thọ, hiện nay việc thiết kế nhà xưởng đã bộc lộ một số điểm bất cập trong việc tiêu hao năng lượng. Tại các dây chuyền làm việc hiện nay buộc phải che chắn, không tranh thủ được ánh sáng tự nhiên nên phải sử dụng điện để đảm bảo ánh sáng để công nhân sản xuất. Do đó, Công ty đã có chủ trương thay đổi toàn bộ bóng đèn hiện đang sử dụng sang loại bóng đèn tiết kiệm điện. Đây cũng là một giải pháp tối ưu nhằm giảm mức tiêu thụ năng lượng tiến đến giảm chi phí sản xuất. 

Thực tế cho thấy, để triển khai có hiệu quả chủ trương tiết kiệm năng lượng thì ngoài vấn đề tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho người sử dụng, bố trí ánh sáng hợp lý thì các doanh nghiệp cần chú trọng đổi mới công nghệ, bố trí sản xuất hợp lý, rút ngắn quy trình sản xuất bằng cách kết hợp với các công đoạn phù hợp để giảm tiêu hao năng lượng. 

Một giải pháp nữa đang được quan tâm nhiều nhất đó là vay vốn từ các ngân hàng thương mại theo một cơ chế khuyến khích, ưu đãi về lãi suất phù hợp để đổi mới công nghệ sản xuất. 

Tuy nhiên, để hệ thống cung cấp vốn vận hành một cách hiệu quả, bền vững cần phải xây dựng và thiết kế một cơ chế phù hợp có sự tham gia của các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp. Nhưng điều quan trọng nhất phải bắt đầu từ nhận thức của doanh nghiệp đối với vấn đề thay đổi công nghệ sản xuất và phương thức tiếp cận nguồn vốn vay. Từ đó mới giúp doanh nghiệp xây dựng được một kế hoạch sử dụng tiết kiệm năng lượng mang lại lợi ích thiết thực cho cá nhân doanh nghiệp và cho toàn xã hội. 

Thúy Hằng