Hải Phòng hiện có trên 10.000 DN nhỏ và vừa và hàng trăm DN lớn trong các lĩnh vực như cảng, xi măng, đóng và sửa chữa tàu, sản xuất thép, vật liệu xây dựng… Hàng năm, các DN làm ra một khối lượng sản phẩm chiếm trên 50% giá trị sản xuất của thành phố, đồng thời cũng tiêu thụ một lượng năng lượng vô cùng lớn.

Nguồn năng lượng chính và thông dụng được 100% các DN sử dụng là điện, còn một số DN chủ yếu sử dụng hơi (chủ yếu là trong ngành sản xuất giấy, dệt nhuộm và chế biến thực phẩm). Hàng năm, chi phí cho sử dụng năng lượng của các DN chiếm một phần lớn trong giá thành sản xuất. Cụ thể, trong năm 2009, chi phí sử dụng năng lượng của mỗi DN bình quân chiếm khoảng 400-900 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, trong việc sử dụng năng lượng đó, mức lãng phí trong sử dụng năng lượng của các DN lại ước tính chiếm từ 20-40% tổng chi phí năng lượng. Cho nên, tiềm năng TKNL tại các cơ sở sản xuất kinh doanh này là rất lớn.

Theo KS. Lê Văn Khôi – Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng KH&CN Hải Phòng: "Nguyên nhân dẫn đến việc lãng phí năng lượng trong các cơ sở kinh doanh tại Hải Phòng là công nghệ lạc hậu (đa số là công nghệ cũ nhập khẩu từ Trung Quốc, Liên Xô cũ, Tiệp Khắc); Máy móc thiết bị cũ (đa phần trên 20 năm). Bên cạnh đó, nhận thức về TKNL của các chủ DN còn rất kém; DN thiếu thông tin về công nghệ, giải pháp và dịch vụ hỗ trợ để giúp DN TKNL. Và lý do quan trọng nhất là các DN nhỏ và vừa thiếu kinh phí đầu tư cho các giải pháp TKNL mà tư vấn đưa ra".

Nhận thức được những khó khăn đó của DN, từ năm 2006 đến nay, Hải Phòng đã đẩy mạnh hoạt động TKNL trên địa bàn tỉnh như: truyền thông, thông tin đại chúng, kiểm toán năng lượng… cho các DN trên địa bàn tỉnh đồng thời tìm kiếm các nguồn vốn để hỗ trợ DN triển khai các giải pháp công nghệ mà tư vấn đưa ra.

Một trong những nguồn hỗ trợ quan trọng là thuộc dự án Sử dụng năng lượng hiệu quả cho các DN vừa và nhỏ (PECSME) trong việc hỗ trợ tuyên truyền và tư vấn miễn phí cho DN trong ngành gốm sứ, giấy và bột giấy, gạch ngói, chế biến thực phẩm, dệt may. Theo đó, sau 4 năm triển khai, Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng KH&CN Hải Phòng đã tư vấn và kiểm toán năng lượng cho 69 DN trên địa bàn thành phố và tỉnh bạn, trong đó có 26 DN thuộc Dự án PECSME, 26 DN thuộc chương trình KH&CN hỗ trợ DN hội nhập của Hải Phòng, 7 DN của tỉnh bạn và 10 DN đóng tàu thuộc Vinashin.

Những kết quả đạt được sau khi thực hiện dự án này là rất đáng ghi nhận. TS. Bùi Thanh Tùng – Giám đốc Sở KH&CN Hải Phòng cho biết: "Sau gần 5 năm thực hiện dự án PECSME, các DN đã giảm thiểu được 650.000 tấn CO2 do giảm mức than tiêu thụ xuống còn 50%, giảm lượng điện tiêu thụ, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia. Đặc biệt, lần đầu tiên, Hải Phòng đã hình thành được một thị trường TKNL ở Việt Nam, bao gồm nhiều đối tác như tổ chức dịch vụ năng lượng, tổ chức tài chính, DN vừa và nhỏ, nhà cung cấp thiết bị công nghệ, các cơ quan nhà nước…".

Cụ thể, sau khi được tư vấn tham gia vào dự án, Công ty TNHH chế biến thực phẩm Phú Cường – Hải Phòng đã đầu tư gần 2 tỷ đồng thực hiện các giải pháp TKNL như: Thay thế công nghệ chiên mỳ sử dụng dầu FO bằng công nghệ chiên sử dụng hơi gián tiếp; Thay thế nồi hơi cũ bằng nồi hơi mới có công suất cao hơn phù hợp với công nghệ chiên mỳ bằng hơi. Tính đến nay, lượng tiết kiệm được của công ty đạt gần 1 tỷ đồng/năm; Giảm phát thải 522 tấn CO2.

Cũng tham gia tích cực vào dự án, Công ty TNHH Hải Long đã đầu tư 1,381 tỷ đồng cho các giải pháp TKNL như: lắp đặt bộ gia nhiệt cho gió và nước cấp vào nồi hơi; Thay thế hệ thống đèn chiếu sáng, các động cơ dư thừa công suất; Hoàn thiện lại hệ thống máy lạnh, vệ sinh các thiết bị trao đổi nhiệt. Qua tính toán sơ bộ, hiện mỗi năm công ty đã có thể tiết kiệm được 808 triệu đồng/năm và giảm phát thải 502 tấn CO2.

Với việc được Dự án PECSME và thành phố hỗ trợ một phần kinh phí để thực hiện các dự án TKNL cho các DN trên địa bàn, Hải Phòng đã thực hiện đồng bộ các giải pháp TKNL cho các DN vừa và nhỏ và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. "Những thành công tại một loạt các DN trên địa bàn tỉnh đã và đang tạo điều kiện cho các DN khác có thêm động lực để tiếp tục thực hiện các giải pháp TKNL trong thời gian tới" – ông Tùng khẳng định.

Theo VEN