Ngành kiến trúc - xây dựng được coi là một trong những ngành tạo ra phát thải cac-bon lớn, khi chiếm tới 39% lượng khí thải của con người. Vì vậy tìm ra những giải pháp kiến trúc bền vững, tiết kiệm nhiên liệu đã và đang là nhu cầu bức thiết với không chỉ các kiến trúc sư mà toàn ngành nói chung trong cuộc chiến chống lại sự nóng lên toàn cầu.

Dưới đây là một số giải pháp để xây dựng kiến trúc xanh.

Vật liệu xanh đến từ thiên nhiên

Gỗ CLT được xem là "bê tông của tương lai" bởi những đặc tính nổi bật về sức mạnh, vẻ ngoài, tính linh hoạt và tính bền vững. Nguồn ST.

Rất nhiều những vật liệu tái chế đã được đưa vào sử dụng trong đó có gỗ CLT (Cross Laminated Timber – gỗ ép chéo). Cây đang phát triển có thể hấp thụ một lượng lớn khí cacbon dioxin tuy nhiên quá trình này sẽ chậm dần khi bắt đầu chu trình già hóa. Việc sử dụng các cây trưởng thành để làm vật liệu xây dựng như CLT, có độ chịu kéo và độ chịu nén lớn hơn và trồng các cây non thay thế sẽ tạo ra chu trình khuyến khích việc bảo vệ môi trường. Hơn nữa vật liệu bền vững này là nguồn tài nguyên tái tạo và không cần đốt các nhiên liệu hóa thạch trong quá trình sản xuất.

Bê tông Hempcrete nhẹ hơn bê tông thông thường tới 7-8 lần. Ảnh: Rockandrooteco

Bê tông Hempcrete cũng là giải pháp khi tìm kiếm vật liệu bền vững bảo vệ môi trường. Với nguyên liệu chủ yếu từ cây gai dầu và vôi, nhẹ hơn bê tông tới 7 – 8 lần, thậm chí có thể nổi trên nước, Hempcrete sẽ thay thế một lượng lớn bê tông – một số lượng lớn chất thải rắn khi không còn mục đích sử dụng – hạn chế sự nóng lên toàn cầu. Cùng với việc cung cấp vật liệu cách nhiệt hiệu quả, Hempcrete còn giúp kiểm soát độ ẩm. Một trong những quán quân của giải thưởng Ashden, Hembuild đã sử dụng bê tông xanh trong việc xây dựng các ngôi nhà, cửa hàng và trường học tại Anh.

Cải thiện các tòa nhà cũ

Bức tường được trang bị hệ thống cách nhiệt và năng lượng mặt trời. Ảnh: Ashden.org

Một trong những yếu tố để tạo nên kiến trúc bền vững là việc cải tạo lại các tòa nhà cũ, trang bị thêm để đáp ứng các tiêu chí tiết kiệm năng lượng. Mô hình Energiesprong (Hà Lan) ra đời để tân trang lại những ngôi nhà được xây dựng từ những thập niên 60, thay thế, sửa chữa lại toàn bộ hệ thống trang thiết bị nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của các hộ gia đình – từ hệ thống nhiệt thoải mái, đầy đủ điện nước nóng lạnh.

Việc tân trang lại ngôi nhà cũng có thể giải quyết vấn đề khan hiếm nhiên liệu. Cụ thể chiến dịch do chương trình Tổ Ấm tại Lancashire (CHiL) tổ chức với sự ủng hộ của 15 cơ quan địa phương phối hợp cùng các công ty năng lượng và nguồn tài trợ khác để cải tiến hệ thống sưởi, công nghệ cách nhiệt và tái tạo lại tài sản. Kể từ khi phát động năm 2014, chương trình đã có hơn 10 triệu bảng tài trợ, giúp hơn 10.500 cư dân tiết kiệm năng lượng trong chính ngôi nhà của mình.

Xu hướng nhà thụ động (passive house) và nhà thông minh

Nhà thụ động đang trở thành xu hướng thiết kế bền vững. Ảnh: tạp chí kiến trúc

Một ngôi nhà không yêu cầu hoặc rất ít yêu cầu tới việc sử dụng năng lượng cho các thiết bị làm mát và sưởi ấm (passive house) là xu hướng thiết kế nhà bền vững, hạn chế tối đa những tác động tiêu cực của các công trình xây dựng tới môi trường. Việc xây dựng và thiết kế các bức tường dày hay hệ thống tường trong tường không chỉ cách nhiệt hiệu quả mà còn có tác dụng làm mát. Mô hình khởi nguồn từ những năm 70 và thành hình trong những năm đầu 90 tại Đức sẽ tiếp tục là một trong những giải pháp cho kiến trúc xanh, hạn chế tối đa lượng khí phát thải.

Bên cạnh đó việc đưa công nghệ kiểm soát, đo lường và quản lý năng lượng trong các tòa nhà như phần mềm Demand Logic và Equota Energy có nguồn dữ liệu lớn, sử dụng trí tuệ nhân tạo sẽ giúp cải tiến phần nào công cụ nhằm bảo vệ môi trường sống.

Vũ Hương - Trường Giang