Một công trình nghiên cứu nhằm lập bản đồ DNA của hoa hướng dương có thể tạo ra giống mới dùng làm thực phẩm và sản xuất nhiên liệu sinh học.

Các nhà nghiên cứu đang có ý định lai giống hoa hướng dương chuẩn với giống silverleaf (lá bạc) có nguồn gốc từ bang Texas (Mỹ), để tạo ra những bông hoa hướng dương màu vàng tươi, có hạt ngon và thân cây to chứa đầy đường phức hợp có thể chuyển thành ethanol.

Loài hướng dương silverleaf dại có khả năng chịu hạn, có thể cao đến 4,5 m và đường kính hơn 10 cm. Ông Loren Rieseberg, giáo sư thực vật học thuộc Đại học British Columbia (Canada) và là người chủ trì công trình nghiên cứu, cho biết: “Do giống cây này là họ hàng gần nhất của loài hướng dương được trồng, nên có lẽ việc thay đổi một số đặc điểm không mấy phức tạp”.

Công trình nghiên cứu về bộ gien của hoa hướng dương có chi phí 10,5 triệu USD. Mục tiêu là xác định vị trí gien tạo ra những đặc tính quan trọng như tỷ lệ dầu trong hạt, sự ra hoa, khả năng chịu hạn và kháng sâu bệnh. Những người tham gia dự tính lập bản đồ gien của họ hướng dương với hơn 24.000 loài hoa hướng dương, rau diếp, a-ti-sô, cúc, cỏ phấn, bồ công anh... Các nhà khoa hoc hy vọng trong 4 năm tới, họ có thể phát triển cơ sở cho một chương trình gây giống, trong đó sự hiểu biết về gien của các loài cây này có thể giảm đáng kể thời gian phát triển các giống lai. Theo ông Larry Kleingartner, Giám đốc Hiệp hội hướng dương quốc gia Mỹ, công trình của Rieseberg (với sự cộng tác của chuyên gia Steve Knapp thuộc Đại học Georgia) là rất hữu ích.

Bộ gien của hướng dương dài 3,5 tỉ ký tự, lớn hơn một chút so với bộ gien người. Việc xác lập bản đồ chuỗi ADN của hướng dương có thể giúp cải tiến cây trồng, kiểm soát cỏ dại và giúp phát triển các giống tạo ra gỗ. Việc tăng đường phức hợp trong thân cây hướng dương thuộc giống silverleaf sẽ làm cho chúng trở thành một nguồn nguyên liệu để sản xuất ethanol. Hiện tại, các nhà máy sản xuất ethanol ở nhiều nước đang sử dụng cây bắp làm nguồn nhiên liệu chính. Những mối âu lo về an ninh lương thực đối với việc sử dụng bắp làm ethanol đã buộc ngành công nghiệp này phải nỗ lực đa dạng hóa nguồn nguyên liệu.

Khang Huy (Theo AP, USA Today)