Công nghiệp năng lượng mặt trời Mỹ vừa yêu cầu Quốc hội gia hạn chương trình sử dụng quỹ năng lượng tái tạo trong thời điểm suy thoái. Nó đang gây ra nhiều tranh cãi bởi chương trình này cho biết đã tạo ra 20,000 công ăn việc làm liên quan tới lĩnh vực năng lượng mặt trời trong vòng 2 năm rưỡi và là bước khởi đầu cho nền kinh tế công nghệ sạch của Mỹ. 

Chương trình quỹ năng lượng tái tạo số 1603 của Ngân hàng nhà nước Mỹ là một phần của gói kích thích chống suy thoái trị giá 787 đôla Mỹ năm 2009 và đã cạn kiệt vào cuối năm.

Trong chương trình này, những nhà phát triển năng lượng xanh có được khoảng 30% chi phí các dự án và được rải ngân một cách nhanh chóng, không phải trải qua giai đoạn khấu trừ thuế dài hạn.

Theo số liệu của Hiệp hội Công nghiệp mặt trời Mỹ (SEIA)  - tổ chức thương mại hàng đầu, cuối tháng 10, số tiền này đã hỗ trợ cho xấp xỉ 1,100 hệ thống năng lượng mặt trời tại 42 bang, bao gồm lắp đặt 97 hệ thống nhiệt mặt trời.

Ông Resch giám đốc điều hành SEIA cho rằng việc phụ thuộc vào khấu trừ thuế là một sai lầm vì nó còn phụ thuộc vào thị trường bình đẳng thuế đã đóng băng từ giữa khủng hoảng tài chính năm 2008 và có thể sẽ không phụ hồi lại được tới năm 2012.

Ông Resch nói “Chúng ta vẫn đang còn một khoảng cách lớn giữa nhu cầu bình đẳng thuế trong cạnh tranh và những thứ có sẵn từ các tổ chức cho vay”.

Ông cùng đồng nghiệp của mình tại các công ty về năng lượng mặt trời đang thúc ép để kéo dài quỹ thêm 2 năm nữa.

Ông Edward Frenster, đồng sáng lập và CEO của Sunrun - một hãng tài chính năng lượng mặt trời địa phương nói rằng cùng với sự mở rộng này, SunRun có thể tạo ra 60,000 công ăn việc làm và lắp đặt thêm 30,000 thiết bị mặt trời gia đình.

Sự kiện trên diễn ra một tháng sau khi chương trình 1603 bị chỉ trích là đã thổi phồng thành công một cách không đúng mực, bao gồm cả việc gia tăng số lượng công ăn việc làm. Sự chỉ trích này là kết quả của những nghiên cứu truyền thông của Greenwire và và Hội thảo báo cáo điều tra IWR tại Đại học Hoa Kỳ. Các nghiên cứu này cho rằng những nhà đầu tư năng lượng xanh đã ăn bớt hàng trăm triệu đôla từ cơ sở vật chất mà họ đã hoàn thành từ trước khi chương trình bắt đầu.

 Nghiên cứu của IRW nói rằng 11 cánh đồng gió đã nhận được tổng số tiền 600 triệu đôla từ chương trình này trong khi nó đã được xây dựng từ thời tổng thống Bush còn đương nhiệm. 19 cánh đồng gió khác đã được hoàn thành dưới thời tổng thống Obama nhưng trước khi gói kích thích bắt đầu được phát dần dần.

Theo những ước tính này, khoảng 85% trong tổng số gần 5.5 tỉ đôla Mỹ đã được phân tán tới những hoạt động sử dụng sức gió.

Công nghiệp mặt trời kịch liệt phản đối chương trình này và nói rằng họ không muốn thất thoát nguồn tiền.

SEIA lấy ví dụ về một nghiên cứu của Liên minh ttài chính năng lượng tái tạo Mỹ - một tổ chức phi lợi nhuận. Nghiên cứu này ước tính rằng nếu quỹ 1603 đã cạn kiệt vào cuối năm ngoái thì tổng mức tài chính cho cá dự án năng lượng tái tạo sẽ bị co ngắn lại còn khoàng 56% vào năm 2011.

Theo một báo cáo vào tháng 5 vừa qua của nhóm nghiên cứu tư nhân EuRD, 2 năm gia hạn có thể giúp tăng thêm 65,000 lượng việc làm xanh vào năm 2015.

Ông Resch nói: “Không có bất cứ một khoản lợi nhuận nào dành cho người nộp thuế tốt hơn là chương trình 1603”.

Nhưng trong phát biểu với SolveClimate News, học giả Kenneth Green của nhóm tư vấn tại Viện Doanh nghiệp Mỹ khẳng định rằng việc tạo ra công ăn việc làm từ quỹ này là hoàn toàn vô lí.

Trong email của mình, ông nói: “Số tiền đầu tư vào hoạt động năng lượng mặt trời tới từ bất cứ nơi nào khác trong nền kinh tế, nơi nó có thể tạo ra công ăn việc làm. Cho dù bạn đầu tư vào thị trường cổ phiếu hay ngồi không với khoản tiền tiết kiệm trong ngân hàng thì khoản tiết kiệm của bạn đều tạo ra công ăn việc làm trong nền kinh tế. Thực tế nghiên cứu kinh tế chỉ ra rằng xét cho cùng, sự can thiệp của chính phủ vào thị trường không giúp được gì ngoài việc làm giảm lượng công ăn việc làm”.

Ông Green nói rằng những khoản trợ cấp như thế này “làm hại nền kinh tế và phải nên xóa bỏ”, bao gồm những khoản tiền dành cho “nguồn năng lượng truyền thống như gas tự nhiên, dầu mỏ, khí đốt và năng lượng hạt nhân”.

Cuộc bỏ thiếu trong thời kì suy thoái của Quốc hội đời thứ 111 vừa bắt đầu và được dự tính là sẽ diễn ra trong vòng 1 tháng.

Ông Resch bày tỏ sự lạc quan một cách thận trọng. “Tin tốt là chương trình 1603 đã nhận được sự ủng hộ của các đảng. Điều chúng tôi mong chờ là hóa đơn của những người nộp thuế hoặc bảng kê các khoản ngân sách, bao gồm cả chương trình này”.

Lê My (theo reuters.com)