Khi các quốc gia khác như Trung Quốc, Mỹ, Đức chi hàng tỉ đôla tiền thuế vào các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió, năng lượng mặt trời, các doanh nghiệp năng lượng Canada nói rằng chính phủ liên bang cần cấp thiết xây dựng chiến lược quốc gia để thâu tóm một phần thị trường năng lượng sạch toàn cầu, nơi đã thu hút được 162 tỉ đôla từ các nhà đầu tư vào năm ngoái. Thì các công ty cho rằng Canada cần lập tức xây dựng chiến lược năng lượng sạch quốc gia.

Theo đó, Chính phủ của ông Harper đang lặng lẽ rà soát lại hoạt động hỗ trợ của mình dành cho những công nghệ năng lượng tái tạo. Động thái này đã làm dấy lên trong những người hoạt động trong ngành công nghiệp hi vọng được thấy Đảng bảo thủ gây dựng thương hiệu “cường quốc năng lượng sạch” cho Canada.

Bà Elizabeth McDonald, chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp năng lượng mặt trời Canada cho biết: “Chúng ta đang đi sau thế giới, chúng ta không có kế hoạch. Dường như chúng ta mới chỉ bảo vệ những gì mình có chứ chưa thử nhìn xem mình có thể làm được gì”.

Việc kiểm tra của chính phủ bao gồm đánh giá chương trình ecoEnergy của chính phủ. Trong chương trình này, chính phủ đã chi các khoản trợ cấp cho mọi mặt, từ các cuộc cách mạng tiết kiệm năng lượng tại các hộ gia đình cho tới hoạt động đầu tư vào nhiên liệu sinh học. Nhưng Đảng bảo thủ đang nắm giữ các ghi chép chi tiết cũng như cách họ sử dụng chúng. Những thông tin cập nhật nội bộ tại Cơ quan Tài Nguyên Thiên Nhiên Canada – nơi chỉ đạo cuộc kiểm tra vẫn được coi là thông tin mật.

Ý tưởng chủ đạo của chiến lượng năng lượng sạch quốc gia đã có thêm động lực để triển khai khi được bỏ phiếu tán thành tại hội nghị ở Banff, Alta mùa xuân vừa rồi. Hội nghị không chỉ kết nối những nhà sản xuất năng lượng tái tạo, các chuyên gia môi trường mà cả các công ty gas và dầu khí, công ty năng lượng truyền thống và các doanh nghiệp kinh doanh. Trong số những người ủng hộ chiến dịch này có 2 cựu quan chức cao cấp của Đảng bảo thủ trong chính phủ của Harper: cựu bộ trưởng bộ ngoại giao David Emerson và Bruce Carson – chuyên viên tư vấn cao cấp tại Văn phòng Tổng Thống.

Cùng với nhiều hoạt động khác, nhóm này yêu cầu chính phủ trung ương thu phí của những nơi phát thải khí carbon. Theo ông Stephen Snyder, chủ tịch tập đoàn năng lượng Calgary TransAlta Corp. - nhà sản xuất năng lượng gió lớn nhất Canada, cách hiệu quả nhất để làm điều này là áp thuế vào mỗi đơn vị khí carbon phát thải.

Ông Snyder nói rằng: “Thuế carbon - triển vọng từ nền công nghiệp điện năng, có thể sẽ là một cách thực hiện tốt. Nhưng cơ chế mua bán phát thải cũng cần phải làm việc. Tôi hơi lo lắng về giá của cơ chế này hơn là việc chúng ta có nó hay không”.

Tổng thống Stephen Harper cùng các thành viên hội đồng đang liên tục quảng bá đất nước Canada là một cường quốc năng lượng sạch mới nổi. Nhưng kết quả vẫn chưa được thực sự ấn tượng. Tính theo đơn vị đầu người cơ bản, số tiền đầu tư cho năng lượng tái tạo của Mỹ cao gấp 18 lần Canada.

Các nhà phản biện cho rằng chính phủ của ông Harper đang chú trọng vào những giải pháp có lợi cho những ngành công nghiệp đã được xây dựng tại cơ sở năng lượng của Đảng bảo thủ ở phía Tây Canada. Trong khoản ngân sách gần đây của mình, chính phủ đã xây dựng quỹ năng lượng sạch trị giá gần 800 triệu đôla, nhưng số tiền đó phần lớn được đầu tư vào việc kiểm soát và hạn chế carbon, nơi những nhà đầu tư cát dầu dự định sử dụng để giữ carbon trong lòng đất.

Chính phủ cũng đã hoàn thành việc xây dựng các quy định yêu cầu hoạt động buôn bán dầu lửa tại Canada phải có 5% năng lượng tái tạo. Những luật mới này đem lại lợi ích cho những nhà sản xuất ethanol cũng như nông dân trồng ngô và lúa mỳ bởi những sản phẩm của họ chính là nguyên liệu đặc trưng cho quy trình sản xuất.

Chính phủ vẫn còn dành ít sự quan tâm tới các lĩnh vực khác. Năm ngoái, chương trình của liên bang được xây dựng để đầu tư 1.5 tỉ đôla trong vòng hơn 4 năm vào các dự án năng lượng tái tạo đã cạn kiệt chỉ trong khoảng 2 năm thực hiện. Dự án ecoEnergy của chương trình Năng lượng tái tạo nhằm trợ cấp 1%kilowatt giờ điện mới chỉ phổ biến đối với những người phát triển năng lượng gió.

Theo kế hoạch, chính phủ Canada sẽ hoàn thành việc kiểm tra vào đầu năm sau.

Lê My (theo vancouversun.com)