Năng lượng gió không phải là mối nguy hại với thiên nhiên hoang dã, song những cánh đồng gió đặt sai vị trí hoặc được thiết kế không tốt có thể gây ra những ảnh hướng tiêu cực đến môi trường sống và các loại sinh vật dễ bị xâm hại. Điều đó giải thích vì sao Hội đồng châu Âu đã cho xuất bản văn bản hướng dẫn phát triển năng lượng gió tại những vùng tự nhiên cần được bảo vệ vào ngày 1 tháng 11 vừa qua. Văn bản hướng dẫn này được áp dụng cho mạng lưới Natura 2000. Natura 2000 được xem như nền tảng cho pháp chế bảo tồn đa dạng sinh học và cũng là công cụ chủ chốt giúp EU đạt được mục tiêu kìm hãm và bảo tồn suy giảm đa dạng sinh học tới năm 2020.

Năng lượng gió đóng một vai trò quan trọng trong việc tiến tới mục tiêu đạt 20% năng lượng tái tạo trên tổng mức tiêu thụ năng lượng tại châu Âu năm 2020, bao gồm cả việc thực hiện trong khu vực Natura 2000.  Nhưng những sự phát triển này cần phải được đánh giá theo từng trường hợp một cách cơ bản. Ủy viên hội đồng châu Âu về môi trường Janez Potocnik cho biết: “Những hướng dẫn mới này sẽ giúp các nước thành viên và ngành công nghiệp có một cái nhìn rõ ràng về sự hòa hợp giữa yêu cầu của Natura 2000 và các hoạt động phát triển năng lượng gió. Hướng dẫn này hoàn toàn dựa trên luật có sẵn, hoàn toàn không có sự thay đổi về mặt chính sách hay luật pháp. Mục đích của chúng tôi là bảo đảm chắc chắn rằng những mục tiêu năng lượng tái tạo vẫn được thực hiện với sự tôn trọng tuyệt đối luật bảo vệ sinh học EU”.

Dự án chiến lược làm mấu chốt

Văn bản hướng dẫn được phát hành nhằm tránh những xung đột xảy ra giữa quá trình phát triển năng lượng gió và bảo tồn đa dạng sinh học tại các khu vực được Natura 2000 bảo vệ. Chúng nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án mang tính chiến lược và yêu cầu tính toán chuẩn xác, có chất lượng đối với những bước phát triển mới. Văn bản hướng dẫn bao gồm các ví dụ về biện pháp thực hiện tốt nhất, đồng thời chỉ ra cách tránh những thiệt hại do sự phát triển năng lượng gió gây ra với những khu vực tự nhiên nhạy cảm. Dự án phát triển cánh đồng gió một cách chiến lược trên diện rộng là một trong những cách thức hiệu quả nhất giúp giảm thiểu những tác động của cánh đồng gió đối với tự nhiên và đời sống hoang dã ngay từ khi bắt đầu triển khai thực hiện. Nó không chỉ giúp hình thành một khung phát triển sâu sắc hơn mà còn giảm những khó khăn và trì hoãn có thể gặp phải ở các giai đoạn sau của những dự án cá thể.

Nền tảng

Châu Âu đã tự đặt mục tiêu tới năm 2020 sẽ tiêu thụ 20% năng lượng từ các nguồn tái tạo, và năng lượng gió được đánh giá là sẽ có sự đóng góp đáng kể cho mục tiêu này. Năng lượng gió cũng giúp giảm phát thải khí nhà kính và ô nhiễm không khí một cách bền vững, đồng thời giảm tiêu thụ nước sạch trong hoạt động sản xuất năng lượng truyền thống tại EU. Năng lượng gió đã có bước phát triển vượt bậc suốt thập kỉ qua. Năm 2009, loại năng lượng này đã cung cấp 4.8% tổng lượng tiêu thụ điện năng toàn EU. Con số này được kì vọng là sẽ tăng gấp 3 lần tới năm 2020.

Natura 2000 là mạng lưới sinh thái học rộng lớn toàn EU bao phủ rộng khắp gần 18% diện tích đất đai EU, với gần 26 nghìn địa điểm trên 27 nước, được thiết lập theo Chỉ thị Môi trường sống 1992. Mạng lưới này hướng tới mục tiêu bảo tồn, sử dụng hợp lí khu vực đa dạng sinh học và sự sống lâu dài của các sinh vật, môi trường sống quý giá đang bị đe dọa. Natura 2000 không phải là hệ thống bảo tồn thiên nhiên nghiêm ngặt, nơi mọi hoạt động của con người đều bị ngăn cấm. Mạng lưới này đương nhiên vẫn đặt mục tiêu bảo tồn thiên nhiên, song hầu hết khu vực đất đai vẫn tiếp tục thuộc quyền sở hữu tư nhân. Điều quan trọng là bảo đảm chắc chắn rằng công tác quản lí sẽ bền vững về cả kinh tế và sinh thái học trong tương lai.

Lê My (theo energyportal.eu)