Theo thống kê sơ bộ, Việt Nam hiện đang sử dụng hơn 2.000 lò hơi các loại, trong đó chủ yếu thuộc lĩnh vực công nghiệp. Các lò hơi này có công suất từ 1 tấn/giờ đến 300 tấn/giờ. Phần lớn các lò hơi đang sử dụng đều có hiệu suất năng lượng thấp nên tiêu hao năng lượng lớn. Vì vậy, việc nâng cao hiệu suất, tiết kiệm năng lượng đối với lò hơi đang là vấn đề được các doanh nghiệp quan tâm, nhất là trong thời điểm khi giá nhiên liệu có xu hướng ngày càng tăng.

Tiềm năng tiết kiệm năng lượng cho lò hơi là khoảng 8, thời gian hoàn vốn
từ 6 tháng đến 1 năm

Tại hội thảo Giải pháp kỹ thuật sử dụng hiệu quả Tài nguyên và Sản xuất Sạch hơn thuộc Hội nghị bàn tròn lần 5 về sản xuất và tiêu thụ bền vững mới diễn ra tại Nha Trang cuối tháng 5 vừa qua PGS.TS Nguyễn Đinh Tuấn, Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ Tài Nguyên và Môi trường, Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đã đưa ra những giải pháp cơ bản giúp nâng cao hiệu suất lò hơi công nghiệp góp phần giảm chi phí đồng thời giảm phát thải môi trường.

Theo anh Tuấn, muốn khắc phục tình trạng tiêu hao năng lượng lớn trước hêt doanh nghiệp cần xác định được đâu là nguyên nhân gây thất thoát. Trên thực tế trong quá trình vận hành lò hơi các doanh nghiệp còn mắc rất nhiều lỗi. Phổ biến nhất là lỗi làm thất thoát hơi nóng, không tận dụng triệt để thu hồi nước nóng để dùng cho các công đoạn sản xuất khác. Bên cạnh đó các doanh nghiệp cũng không mấy quan tâm đến bảo ôn đường dẫn và không tận dụng nước thải.

Các chuyên gia cũng nhận định tiềm năng tiết kiệm năng lượng cho lò hơi là khoảng 8% tổng năng lượng tiêu thụ cho sản xuất. Đầu tư các giải pháp hiệu quả năng lượng doanh nghiệp có thể hoàn vốn trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm.

Thu hồi nước ngưng tại Công Ty CP Lương Thực Thực Phẩm Colusa-Miliket

Các giải pháp tiết kiệm năng lượng mang tính khả thi đối với hệ thống lò hơi công nghiệp bao gồm: Thiết lập bảng theo dõi hiệu suất lò hơi hàng ngày để phát hiện và điều chỉnh các sai sót trong vận hành;  Cải thiện hệ thống thu hồi nước ngưng; Bảo ôn đường ống. Doanh nghiệp cần kết hợp bảo trì thường xuyên, cải thiện sửa chữa những điểm  rò rỉ  hơi.

Minh chứng cho những lợi ích kinh tế của các giải pháp tiết kiệm năng lượng đối với lò hơi, anh Tuấn và các cộng sự đã giới thiệu điển hình cải thiện hệ thống hơi tại Công Ty CP Lương Thực Thực Phẩm Colusa-Miliket (TP HCM). Tại đây, trước khi áp dụng công nghệ sử dụng hiệu quả năng lượng trung bình mỗi năm chi phí năng lượng bao gồm điện và than của doanh nghiệp là 5 tỷ đồng. 

Chỉ với 4 giải pháp cơ bản là Lắp đồng hồ đánh giá hoạt động lò hơi; Lắp biến tần cho động cơ; Thay thế bẫy hơi mới  và Thu hồi nước ngưng triệt để  công ty đã tiết kiệm được 50% điện, 26% than với lợi ích kinh tế mang lại trên 1 tỷ đồng mỗi năm. Theo tính toán thời gian hoàn vốn là 3 tháng. Ngoài việc đem lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp các giải pháp trên còn góp phần giảm ô nhiễm môi trường do giảm phát thải nhà kính khoảng 1800 tấn CO2/năm.

Miliket chỉ là ví dụ nhỏ trong số các doanh nghiệp đã mạnh dạn áp dụng và thành công với giải pháp công nghệ cải thiện lò hơi. Tuy nhiên các chuyên gia cũng nhận định so với hàng ngàn lò hơi đang hoạt động trên thực tế thì tiềm năng tiết kiệm năng lượng vẫn còn rất lớn. Để tận dụng tối đa tiềm năng đó rất cần vai trò của nhà nước cũng như các bên liên quan để giúp doanh nghiệp tiếp cận các thông tin/kết quả trình diễn kỹ thuật dưới nhiều kênh khác nhau để họ có thể chủ động triển khai.

Mai Linh