Với hơn 60.000 bưu cục trên toàn thế giới, ngành bưu chính đang vận hành một mạng lưới phân phối vật lý lớn nhất thế giới. Hơn 1,5 triệu phương tiện cùng với các loại xe máy không thống kê hết được và máy bay được sử dụng hàng ngày để cung cấp các dịch vụ bưu chính, đã thực hiện hàng tỷ km. Các nhà khai thác bưu chính và 5,5 triệu nhân viên đang sử dụng điện, nước, giấy và các nguồn năng lượng khác trong các hoạt động hàng ngày, tất cả tác động lên môi trường.
Bưu chính các nước đang có những cách khác nhau để giảm thiểu tác động tới môi trường và ứng phó với việc thiếu điện, đặc biệt ở các vùng nông thôn. Năng lượng mặt trời là một nguồn năng lượng có thể đáp ứng được những thách thức này của tương lai cũng như tiết kiệm được một khoản kinh phí đáng kể cho ngành bưu chính và dân sinh.
Đáp ứng nhu cầu sử dụng điện ở bưu cục
Việc cắt điện thường xuyên sẽ đẩy nhân viên và khách hàng vào bóng tối, ngắt các liên lạc giữa các bưu cục trong vài giờ. Các dịch vụ tài chính bưu chính phụ thuộc vào Internet cũng bị gián đoạn. Do đó, Martin Kwasi và các đồng nghiệp của Bưu chính Togo nhận thấy cần phải tận dụng năng lượng mặt trời để thắp sáng bưu cục. “Chúng tôi đã thử hai giải pháp - các máy phát điện và năng lượng mặt trời - và nhận thấy năng lượng mặt trời là tốt hơn, Kwasi, Kế toán trưởng và là giám đốc dự án phát triển bền vững của Bưu chính Togo (La Poste du Togo) cho biết.
Trong số 80 bưu cục của Togo, 12 bưu cục hiện nay đang lấy năng lượng điện từ các hệ thống pin mặt trời được lắp đặt trên mái nhà. Các bưu cục được lựa chọn phần lớn là ở khu vực nông thôn và ngoại ô nơi việc mất điện xảy ra thường xuyên. “Các tấm thu năng lượng mặt trời cung cấp năng lượng cho tất cả thiết bị của 12 bưu cục này. Đó là các bộ định tuyến, modem, máy tính và máy in, cho phép chúng tôi thực hiện các dịch vụ ở thời gian thực.
Các tấm bảng thu năng lượng mặt trời là nguồn cung cấp năng lượng mặt trời ổn định, trong vòng 3 ngày trở lên trong trường hợp thời tiết xấu, nhưng điều này ít khi xảy ra. Các bưu cục này có thể dần dần thay thế các bộ phát điện gây ô nhiễm bằng năng lượng mặt trời, năng lượng sạch.
Nhưng các lợi ích của dự án còn lớn hơn nữa đó là giúp cung cấp cơ bản ở đất nước mà mới chỉ 3% dân số được bao phủ dịch thôn đã trở thành nơi tụ họp phổ biến của người dân vào mỗi buổi tối. Các sinh viên ở nhà không có điện có thể đến ngồi học nhờ ánh đèn của các bưu cục.
Ở Tây Phi, nơi các làng xã hầu như chưa có điện và thậm chí ở các thành phố đôi khi việc cúp điện xảy ra. Bưu cục là trung tâm của làng xã. Mặt khác, các bưu cục còn là trung tâm của các giao dịch tài chính và liên lạc, do đó điện đóng vai trò rất quan trọng. Điều này giúp xóa bỏ sự cô lập của nhiều cộng đồng nông thôn.
Mục tiêu của dự án này là lắp đặt 50 bảng thu năng lượng mặt trời trong tổng số 80 bưu cục của Togo. Nhưng khó khăn chính cho việc mở rộng dự án là chi phí. Mỗi bảng thu năng lượng mặt trời được lắp đặt mất khoảng 21,000 CHF (22.630 USD). 11 bảng lắp đặt là do kinh phí từ bên ngoài của nhà khai thác bưu chính. Phần lớn các bảng lắp đặt đã được vận hành trong tháng 2/2012 là do sự tài trợ của Bưu chính Thụy Sỹ.
Kwasi tin rằng năng lượng mặt trời có thể là tương lai cho bưu chính, đặc biệt là đối với bưu chính ở các nước đang phát triển. “Tôi khuyến nghị sử dụng năng lượng mặt trời, đặc biệt là ở những nơi có nắng quanh năm”, ông Kwasi nhấn mạnh.
Ở Tanzania, có một số bưu cục của Bưu chính nước này đã sử dụng năng lượng mặt trời để thắp sáng, chạy máy tính và máy fax trong 10 năm qua. Đối với Bưu chính Tanzania, chi phí duy nhất liên quan đến năng lượng mặt trời là đầu tư ban đầu cho việc lắp đặt, ngoài ra không có chi phí kèm theo khác. Hệ thống năng lượng mặt trời này đã giúp bưu chính tự trang trải chi phí cho chính mình.
Trong khi đó, Bưu chính Hungary (Magyar Posta) đã sử dụng năng lượng mặt trời cho các trung tâm kho vận (logistics) quốc gia kể từ năm 2008. 36 tấm bảng thu năng mặt trời bao phủ trong diện tích 62m2 đã được đặt trên tầng mái phẳng của một khu nhà. Công tác kiểm soát hệ thống thu năng lượng mặt trời này đã được kết nối hệ thống giám sát của tòa nhà. Hệ thống này được tính là tiết kiệm 4.300 m3 gas tự nhiên mỗi năm, giúp cắt giảm tiêu thụ năng lượng 36,7% và giảm khí thái CO2 13%. Năm 2011, Bưu chính Hungary đã tiết kiệm được khoảng hơn 20,000 kWh nhờ sử dụng năng lượng mặt trời.
Bưu chính thu lợi từ kinh doanh năng lượng mặt trời
Ấn Độ có 155.333 bưu cục, gần gấp ba lần số bưu cục Trung Quốc là 57.000. Bưu chính Ấn Độ (India Post) đang có những thay đổi mới về sản phẩm của mình trong vài năm qua, với tài sản cố định to lớn đã và đang tác động lớn tới các mạng lưới kinh tế, xã hội và sinh thái học của nước này.
Nhờ có đặc điểm địa phương riêng và khả năng vươn tới mọi người dân Ấn Độ, Bưu chính Ấn Độ có vai trò độc lập để giải quyết các thách thức mà người dân Ấn Độ đã và sẽ phải đối mặt trong tương lai như việc thiếu năng lượng. Chính phủ Ấn Độ đã hình thành một dịch vụ trung tâm tại mỗi bưu cục. Đó là phát triển bưu cục thành một nơi thu năng lượng mặt trời với sự trợ giúp của Chương trình quốc gia về năng lượng mặt trời và những tấm thu năng lượng mặt trời đặt trên mái nhà. Tổng diện tích mái nhà của các bưu cục là 6.988.500 m2 (trung bình một diện tích mái nhà của một bưu cục là 45m2) có thể thu được 1.677.240.000 kWh, đủ điện cho 3.599.227 người.
Với nguồn cung cấp điện liên tục nhờ các tấm thu năng lượng mặt trời lắp trên mái bưu cục, ít nhất một máy tính, đèn hình này, Bưu có thể kết nối hơn 1 tỷ người dân Ấn Độ.
Dự án này sẽ mang lại các lợi ích to lớn về kinh tế như các điểm tài chính vi mô, các máy ATM, thiết lập doanh nghiệp nhỏ, làm việc từ xa, truy nhập Internet cho mọi người. Về sinh thái học, đây là nguồn năng lượng sạch cho các làng xã, phổ biến công nghệ xanh, giảm cấp độ ô nhiễm. Về quản lý thảm họa, hệ thống này giúp cung cấp dữ liệu dự báo thời tiết, thảm họa thời gian thực và về mặt xã hội là có thể giao tiếp trao đổi trực tuyến.
Bước đầu tiên thực hiện dự án này, bưu cục Kancheepuram đã bán các bóng đèn năng lượng mặt trời, thiếu điện và cũng giáo dục họ tiết kiệm năng lượng vào những thời điểm thiếu điện. Sản phẩm bóng đèn chạy năng lượng mặt trời này cũng có lợi cho các học sinh, sinh viên nhất là vào mùa thi.
Những bóng đèn năng lượng công suất cao có giá 1.699 rupi trong khi giá bóng đèn công suất thấp là 549 rupi. Những bóng đèn này có thể dùng 4 - 8 giờ liên tục. Khi thiếu nắng, loại đèn này có thể được sạc bằng điện.
Bưu chính khu vực Chennai của Ấn Độ cũng đang bán đèn chạy bằng năng lượng mặt trời qua 19 bưu cục trong khắp vùng Tamil Nadu. Tháng 2 vừa qua, các bưu cục ở Vellore và Kanchipuram đã bán các bóng đèn đến các khu vực như Madurantakam, Tiruporur, Uttiramerur, Sriperumbudur, Tiruvallur, Tiruttani, và Sathuvacheri. Riêng trong tháng 2/2012, gần 1000 chiếc đèn đã được bán ra.
Các bưu và các bảng nhờ năng lượng mặt trời. Giá của những chiếc đèn này được bán từ 399 rupi đến 1.699 rupi và thậm chí có thiết bị dùng để sạc điện thoại di động.
Hiện nay việc sử dụng năng lượng mặt trời trong các ngành kinh tế của Việt Nam còn chưa nhiều. Nhưng dự án sử dụng năng lượng mặt trời lai ghép với năng lượng gió (HPSS) ở Trường Sa đã làm cho tất cả những ai đã đến thăm nơi đây đều ấn tượng và cũng là một tham khảo cho các ngành, trong đó có ngành bưu chính. Có điện, đời sống tinh thần của quân và dân trên các đảo được nâng cao. Giờ đây, người dân huyện đảo có thể xem ti vi, nghe đài hay đọc báo qua internet. Nguồn điện ổn định còn tạo điều kiện đưa các trang thiết bị y tế vào hoạt động, công tác chăm sóc sức khỏe cho quân và dân trên huyện đảo được tốt hơn…
Thúy Hằng