Trận nắng nóng bất thường ngày 15-16/5 vừa qua với nhiệt độ lên tới 40 độ C đã khiến nhu cầu phụ tải tăng đột biến do dùng điều hòa, quạt điện tăng mạnh. Tình trạng mất điện cục bộ do quá tải hoặc bị cắt điện luân phiên khiến nhiều gia đình đã phải dùng máy phát điện để đối phó.
Máy bơm nước sử dụng năng lượng mặt trời
Tuy nhiên, sử dụng máy phát điện chạy xăng thì chi phí rất cao, tiếng ồn lớn, xả khói độc, khó tìm chỗ để (nhất là ở nơi đông dân cư). Có người mua bình ắc quy để sạc từ điện lưới sử dụng cho quạt, tivi nhưng ắc quy không sử dụng thường xuyên rất chóng hỏng. Đó là chưa kể, ắc quy phải sạc từ điện lưới được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch như than, dầu cũng là nguồn gây ô nhiễm môi trường bởi lượng khí thải CO2 từ các nhà máy điện dẫn đến biến đổi khí hậu toàn cầu, nóng lên của trái đất, thiên tai lũ lụt, triều cường…
Giải pháp hiện đại, tiết kiệm và an toàn nhất hiện nay là dùng “máy phát điện xanh” tận dụng năng lượng mặt trời (NLMT), gió. Hiện nay, trên thị trường đang bán nhiều loại máy phát điện NLMT sản xuất tại Việt Nam nhưng sử dụng công nghệ nước ngoài với giá chỉ hơn một triệu đồng đến vài chục triệu đồng (tùy loại). Chỉ cần lắp đặt 1 tấm pin mặt trời và một số thiết bị đồng bộ là có thể dùng hàng ngày với độ bền trên 30 năm. Sử dụng rất đơn giản vì thiết bị đã được cắm sẵn vào máy phát điện được bật 24/24, tiết kiệm thêm tiền điện hàng tháng và đặc biệt không lo mất điện. Những nơi chưa có điện lưới nên sử dụng loại máy phát điện NLMT độc lập, không kết nối với điện lưới. Khi có mặt trời, hệ thống phát điện, bộ điều khiển sạc sẽ sạc điện vào hệ thống ắc quy trữ điện. Khi sử dụng, điện từ ắc quy sẽ được chuyển từ điện 1 chiều thành điện xoay chiều đưa tới các thiết bị điện sử dụng.
Ngoài ra còn loại máy phát điện xanh dùng năng lượng gió sử dụng trong gia đình có khả năng phát điện được cả những khu vực gió yếu. Tuổi thọ sử dụng có thể đạt đến trên 50 năm với đầy đủ các loại công suất từ 200 - 600VA, 1KVA - 5KVA và lớn hơn. Thời gian phát điện có thể liên tục ngày đêm. Không chỉ phát huy tác dụng khi điện lưới bị cắt, máy phát điện xanh còn có thể cung cấp một phần điện hàng ngày với hiệu quả đặc biệt về tính thân thiện với môi trường và không gây tiếng ồn. Hiện thị trường có máy phát điện mini chạy bằng sức gió công suất 60 kWh/tháng do Việt Nam sản xuất với chi phí chế tạo chỉ khoảng 1 triệu đồng.
Một số gia đình ở khu vực Cầu Diễn (Hà Nội) cho biết, từ khi lắp máy phát điện NLMT dùng cho hệ thống điều hoà, tiền điện trong mùa hè giảm từ hàng trăm đến hàng triệu đồng/tháng (tùy số lượng điều hòa).
Tuy nhiên, nhược điểm của máy phát điện xanh là chỉ phát điện khi có nắng (với máy phát điện NLMT) hoặc có gió (với máy phát điện năng lượng gió). Muốn nâng cao hiệu quả sử dụng, khách hàng nên lắp đặt đồng thời cả máy phát điện năng lượng gió và mặt trời để hai hệ thống này hỗ trợ cho nhau.
Để tiện lợi hơn trong sử dụng, trên thị trường hiện còn xuất hiện máy phát điện xanh 2 trong 1. Khi thu nhận năng lượng từ mặt trời và gió, thiết bị lập tức chuyển đổi và cấp thẳng ra tải sử dụng. Nếu tải sử dụng lớn hơn năng lượng thu được thì phần thiếu hụt sẽ được bù đắp bằng ắc quy. Khi ắc quy sụt giảm còn 30% dung lượng thì điện lưới sẽ cấp thẳng ra tải. Toàn bộ NLMT - gió thu được lúc đó sẽ tập trung sạc lại cho ắc quy. Nếu thời điểm đó trời tối hoặc không có gió thì thiết bị tự động dùng điện lưới để sạc cho ắc quy. Loại máy này có thiết kế khá gọn gàng, lắp đặt và sử dụng đơn giản, có thể đặt mọi nơi, không sử dụng xăng dầu nên không gây tiếng ồn hay ô nhiễm vì khói thải độc hại.
Ngoài việc sử dụng cho thiết bị điện gia dụng, máy phát điện xanh dùng NLMT còn có thể dùng tưới cây rất tiện lợi. Chỉ cần 1 tấm pin tích hợp NLMT công suất 175W và hệ thống ống dẫn là có ngay hệ thống tưới nhỏ giọt bằng NLMT. Năng lượng từ pin sẽ được dẫn tới một mô-tơ để bơm nước từ dưới mương (ao, hồ hoặc giếng...) và dẫn nước theo hệ thống ống tới tận gốc cây. Tại mỗi gốc sẽ có van xả nước, nhỏ đều từng giọt và chỉnh lượng nước vừa đủ độ ẩm cho cây. Nhờ được bổ sung liên tục một lượng nước vừa đủ nên cây phát triển xanh tốt hơn, hạn chế hẳn tình trạng héo hoa, rụng trái non do thiếu nước, tăng năng suất cây trồng từ 25 - 30%, đồng thời giảm đáng kể chi phí dầu chạy máy bơm. Với mô hình tưới nhỏ giọt này, mỗi ha ca cao và cà phê chỉ mất khoảng 10m3 nước/ngày (bằng 1/3 - 1/5 lượng nước so với tưới thủ công hay chạy máy bơm), giúp người dân chủ động được nguồn cung cấp nước cho vườn cây, nhất là trong điều kiện khô hạn như năm nay. Khi có nắng máy sẽ tự động bật, hết nắng máy tự động ngắt nên không cần nhân công vận hành. Ngoài việc tưới nước cho vườn cây, nhiều gia đình còn lắp ống dẫn nước vào bể sử dụng cho sinh hoạt gia đình, vừa tiện lợi, vừa thân thiện với môi trường.
Thúy Hằng