Nhiều người nghĩ rằng tiết kiệm năng lượng với nhà phố là một vấn đề xa vời bởi điều đó chỉ có được ở những công trình lớn, với mức đầu tư tương xứng. Đó là một suy nghĩ sai lầm. Nhà phố hoàn toàn có thể là kiến trúc xanh, công trình tiết kiệm năng lượng.
Nhà phố tiêu tốn khá nhiều nguồn năng lượng và để tiết kiệm, cần tập trung và giải pháp kiến trúc và các giải pháp kỹ thuật liên quan. Tuy nhiên cũng cần phải nhìn nhận rằng kiến trúc xanh là cả một quá trình. Vì vậy, sự đầu tư ban đầu có thể hơi “khó khăn” nhưng sẽ có hiệu quả lâu dài về sau, tiết kiệm hơn, kinh tế hơn và góp phần bảo vệ môi trường chung cho đô thị.
Với những nhà phố hứng nắng nóng từ phía trước (sau) có thể sử dụng các kết cấu chắn nắng, dùng cây xanh để giảm bức xạ nhiệt. Các hệ tường bao che cần xây tường dày để chống nóng. Nên khai thác các không gian đệm cho ngôi nhà như hiên ban công, lo-gia tránh nắng, cách nhiệt.
Hệ thống cửa cần được mở lớn theo hướng hợp lý để khai thác ánh sáng tự nhiên; sử dụng các hệ thống cửa kín, khít như cửa nhựa lõi thép, cửa nhôm cao cấp, kính hộp để giữ nhiệt, tránh tiêu hao năng lượng khi chạy máy điều hòa nhiệt độ, lò sưởi... Hệ thống cửa cần được thiết kế cơ chế đóng mở hợp lý cho việc vận hành để khai thác thoáng và mùa hè và kín, chắn gió vào mùa đông. Thiết kế mặt bằng và mặt cắt cần đảm bảo thông thoáng tự nhiên cho các không gian trong nhà. Việc thiết kế giếng trời, cầu thang rỗng là những giải phải rất phổ biến làm tăng khả năng thông thoáng và chiếu sáng tự nhiên cho công trình.
Hệ lam chắn nắng bằng nhôm ở một biệt thự Hà Nội
Bên cạnh đó, là việc tăng cường sử dụng giải pháp vật liệu - kỹ thuật - công nghệ. Sử dụng các vật liệu cách nhiệt ở các bề mặt đón nắng, sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời, bóng đèn led tiết kiệm điện... là những giải pháp phổ biến dễ thực hiện. Trong nhà phố, dù diện tích hẹp nhưng hoàn toàn vẫn có thể có sự hiện diện của cây xanh.
Giếng trời là một giải pháp phổ biến trong nhà phố để khai thác ánh sáng và thông thoáng tự nhiên
Thiết kế cách nhiệt và giữ nhiệt: Giúp cho công trình mát vào mùa nóng và ấm trong mùa lạnh. Từ đó có thể giảm năng lượng sử dụng cho việc làm mát bằng các thiết bị, nhiên liệu khác như điều hòa nhiệt độ, quạt máy, lò sưởi... Giải pháp kiến trúc để cách nhiệt và giữ nhiệt được giải quyết trên tổng thể kiến trúc, từ mặt bằng cho tới mặt cắt, mặt đứng. Đó là việc phân bố các không gian, các phòng chức năng hợp lý để tránh yếu tố bất lợi (nắng nóng, gió lạnh), sử dụng kết cấu bao che đúng chủng loại, quy cách, công năng để chắn nắng, chống nóng, sử dụng đúng vật liệu để khai thác ưu điểm của vật liệu cho mục đích đề ra...
Cụ thể, đó là việc bố trí tổng thể công trình có hướng thuận lợi, bố trí các phòng chức năng chính tránh hướng nắng nóng; sử dụng mái rộng chắn nắng; thiết kế các lớp đệm như hiên, sảnh, logia; thiết kế các kết cấu chắn nắng, dùng tường dày để cách nhiệt tốt; dùng các hệ cửa cùng vật liệu cửa thích hợp... Ở Việt Nam – là một nước khí hậu nhiệt đới nóng ẩm thì việc chống nóng là rất quan trọng.
Thiết kế chiếu sáng: Một công trình được thiết kế chiếu sáng tự nhiên tốt thì sẽ tiết kiệm năng lượng đáng kể dành cho việc chiếu sáng (nhân tạo). Cần khai thác một cách tối đa các hệ cửa dành cho việc chiếu sáng, bên cạnh đó có thể có những giải pháp khác như cửa mái, giếng trời, tận dụng và tối ưu hóa các không gian liên thông theo chiều đứng và chiều ngang để tăng cường ánh sáng.
Thiết kế thông gió: Hệ thống thông gió tự nhiên tốt sẽ mang lại môi trường vi khí hậu tốt, không khí trong lành, làm giảm nhiệt độ trong không gian. Hệ thống thông gió tự nhiên tốt đương nhiên sẽ làm giảm thiểu việc sử dụng thiết bị tiêu tốn năng lượng để làm mát và thông gió cưỡng bức như điều hòa nhiệt độ, quạt thông gió. Trong các yếu tố tự nhiên làm ảnh hưởng tới tâm sinh lý con người là nhiệt độ, độ ẩm và tốc độ gió; thì giải pháp thông gió tự nhiên đóng một vai trò quan trọng.
Cây xanh, một loại vật liệu tự nhiên chống nóng, chắn nắng hữu hiệu
Vật liệu - kỹ thuật - thiết bị: Là các giải pháp đi sau gắn liền với giải pháp kiến trúc. Các giải pháp này hoàn thiện và hỗ trợ cho giải pháp kiến trúc. Các loại vật liệu, thiết bị, công nghệ xanh ngày càng phát triển cùng với kiến trúc tiết kiệm năng lượng. Có thể kể tới các loại vật liệu bản địa (để giảm chi phí, tiêu hao năng lượng chuyên chở), vật liệu không nung, vật liệu kính phản nhiệt, kính cách nhiệt, các hệ cửa kín giúp cho công trình giữ nhiệt, máy điều hòa nhiệt độ công nghệ mới tiết kiệm điện, bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời, pin mặt trời...
Không gian xanh: Cây xanh cùng mặt nước đem lại môi trường trong lành, tăng cường hàm lượng oxy trong không khí, cải thiện chất lượng không khí, làm thông thoáng không gian. Cây xanh và mặt nước trong công trình cũng làm giảm bức xạ nhiệt của mặt trời vào công trình, giảm tiêu hao năng lượng làm mát. Bên cạnh đó cây xanh còn làm tăng thẩm mỹ công trình và có tác động tích cực tới tâm lý người sử dụng. Trong công trình xanh, công trình tiết kiệm năng lượng cây xanh, mặt nước được coi như một loại vật liệu đặc biệt rất có ý nghĩa.
Theo Gia Đình Việt Nam
Scaling Up Energy Efficiency Models in the Textile Industry
Efficient and Economical Energy Use in Wood Production
Implement energy recovery solutions, Toshiba Asia Industrial Products Co., Ltd. saves nearly 1 billion VND/year
Energy Savings in the Seafood Processing Industry
Energy Efficiency in Cement Production
Energy Solutions in the Production of Medical Equipment
The future of building design: How energy efficiency is revolutionising the construction industry
