Hiện nay, các dây chuyền sản xuất bánh kẹo, mía đường chủ yếu trang bị nồi hơi công nghiệp đốt dầu cỡ nhỏ và cỡ trung để cung cấp hơi phục vụ công nghệ chế biến. Ưu điểm của các lò hơi này là thiết bị nhỏ gọn, vận hành đơn giản, đáp ứng kịp thời các nhu cầu phụ tải thất thường của từng nhà máy nhưng hiệu suất thấp, lượng khí độc hại phát thải vào môi trường rất cao, mức tiêu hao năng lượng lớn. Vì vậy, việc nâng cao hiệu suất, tiết kiệm năng lượng đối với lò hơi đang là vấn đề được các doanh nghiệp (DN) đặc biệt quan tâm.

Một trong những giải pháp được nhiều DN lựa chọn là chuyển đổi sang sử dụng lò hơi đa nhiên liệu để tận dụng các loại nhiên liệu rẻ như rơm rạ, bã mía và nhiều loại sinh khối tiềm năng khác như chất thải nông nghiệp sau khi trồng ngô, lạc, sắn...

So với đốt bằng dầu FO, loại lò hơi đa nhiên liệu giảm 50% chi phí khi đốt bằng than; 80-85% khi đốt bằng bã mía

Lò hơi đa nhiên liệu của Công ty cổ phần Nồi hơi Việt Nam được thiết kế theo dạng lò ống nước tuần hoàn tự nhiên có 2 balông nằm ngang. Balông trên và balông dưới liên kết với nhau bằng chùm ống đối lưu. Các ống góp được bố trí quanh buồng đốt và liên kết với balông bằng dàn ống bức xạ, các ống nước xuống và các ống lấy hơi. Nhiên liệu được đốt cháy trong buồng đốt bằng hệ thống ghi xích (với chế độ đốt than), và các họng bã (ở chế độ đốt bã mía). Nhiệt lượng toả ra trong buồng đốt được truyền bằng bức xạ cho các dàn ống vách của buồng đốt.

Tiếp đó, dòng sản phẩm cháy đi qua dàn ống feston (bố trí ở phần trên của buồng đốt) vào buồng cháy kiệt để đốt cháy hết phần nhiên liệu còn sót lại. Sau đó, khói nóng đi vào chùm ống đối lưu từ phía dưới theo đường "dích dắc" (được định trước bằng các tấm phân luồng), thực hiện quá trình trao đổi nhiệt đối lưu cho chùm ống và đi vào bộ sấy không khí qua một kênh khói được bố trí ở phần trên của chùm ống đối lưu. Khói nóng chuyển động trong các ống của bộ sấy không khí và tiếp tục truyền nhiệt để sấy lượng không khí sẽ được đưa vào gầm ghi. Khói được dẫn qua bộ khử bụi (cấu tạo dạng cyclon chùm) và được quạt hút đưa ra ngoài qua ống khói.

Ngoài hai chế độ đốt than và đốt bã mía đơn thuần, lò còn cho phép đốt kết hợp cả 2 loại nhiên liệu này. Lớp than sẽ được đốt trước cho cháy thật ổn định trên ghi rồi mới đưa bã mía vào. Khi nhiệt độ buồng đốt đã ổn định, bã sẽ bắt cháy tốt trong buồng đốt, còn than vẫn tiếp tục cháy trên ghi, một phần bã rơi xuống và cháy ngay trên bề mặt than đỏ.

Đặc biệt với chế độ đốt này, có thể đốt được cả lượng bã ướt (do trời mưa) và bã mục (do tồn trữ lâu ngày). So với đốt bằng dầu FO, loại lò hơi đa nhiên liệu giảm 50% chi phí khi đốt bằng than; 80-85% khi đốt bằng bã mía. Các nhà máy chế biến gỗ, nhà máy sản xuất ván ép có các nguồn phế thải từ gỗ như vỏ bào, mùn cưa, gỗ vụn... hoặc các nhà máy chế biến nông sản nơi có sẵn các nguồn trấu, rơm, rạ đều có thể sử dụng lò hơi này.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, khi sử dụng sinh khối để làm nguồn nhiên liệu thay thế, các doanh nghiệp cần xem xét một số yếu tố như giá của sinh khối và chi phí vận chuyển, kho chứa lớn để dự trữ, kỹ thuật thích hợp xử lý khói... Chính phủ cũng cần hỗ trợ cho các doanh nghiệp kỹ thuật xử lý khí thải để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Các DN cũng cần tự nghiên cứu cách thức giảm chi phí vận chuyển và cách sử dụng sinh khối một cách hiệu quả nhất.

Thúy Hằng