Tháng 8-2008, cơn cuồng phong Gustav đổ bộ vào thị trấn ven biển Los Palacios của Cuba. Cơn bão cấp 4 này đã tàn phá 84% nhà cửa. Mười ngày sau, bão Ike lại giày xéo phần lớn lãnh thổ xứ sở xì gà, dội những trận mưa xối xả vào Los Palacios. Rồi đến tháng 11, bão Paloma lại đập vào đảo. Chính quyền nơi đây ước tính tổng thiệt hại lên đến 10 tỉ USD.

Thế nhưng, ngày nay nơi đây trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm của cộng đồng với chương trình giúp đỡ xây dựng lại nhà cửa của CIDEM. “Khi bão ập đến, nó chẳng để lại gì cả. Không phải chỉ 1 căn nhà bị tàn phá mà là cả dãy nhà. Ở đây, chưa ai từng mơ nghĩ rằng sẽ có thể phục hồi nhanh đến vậy. Và nếu bạn tự xây nhà cho mình, bạn sẽ cảm thấy an tâm hơn”, Eric Martinez, một nạn nhân bị mất nhà trong các cơn bão, hớn hở nói khi anh đi qua những căn phòng với những bức tường vừa mới sơn trong tổ ấm mới vừa gây dựng lại của mình.

Những căn nhà mới giống như của Martinez vừa mọc lên ở khu tâm bão của tỉnh miền Tây Pinar del Rio theo chương trình của CIDEM. Chúng được làm hoàn toàn hoặc một phần từ các nguyên liệu thân thiện với môi trường – các vật liệu có nguồn gốc thiên nhiên hoặc được sản xuất theo phương pháp ít tốn năng lượng hoặc tái chế rác thải xây dựng.

Nguồn nguyên liệu ở địa phương như tre, gỗ, sỏi, cát... được tận dụng và chuyển thành vật liệu xây dựng giá thấp. “Trong bối cảnh năng lượng và các nguồn tài nguyên đắt đỏ, môi trường thì đang bị hủy hoại, bạn phải tìm kiếm giải pháp thích hợp cho địa phương mình”, Giám đốc CIDEM Fernando Martirena nói.

Cuba vốn là nước phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, tuy nhiên dự án xây nhà của CIDEM giúp đảo quốc có thể tự phát triển hệ thống sản xuất và buôn bán các loại vật liệu xây dựng thân thiện môi trường. Người dân địa phương có thể mua tất cả các vật liệu cần thiết để tu sửa nhà cửa, nhất là các khu vực thường gánh chịu nhiều thiên tai.

CIDEM đã góp phần tìm tòi phương pháp sản xuất vật liệu sinh thái tại địa phương với chi phí năng lượng và vận chuyển tối thiểu, như là tro núi lửa ngay tại địa phương hay phế liệu tái chế. Một loại bê tông cực mịn được chế tạo làm gạch, thay một phần cát bằng sợi tre, có thể giảm bớt trọng lượng nhưng tăng độ bền khi va chạm.

Sau những cơn bão, lũ lụt và động đất, CIDEM đã nhanh chóng thành lập những nhà máy nhỏ ở các địa phương, tận dụng các máy móc sẵn có để sản xuất loại bê tông này. Chẳng hạn, tại Los Palacios hồi năm rồi, CIDEM thành lập tổ máy gồm 5 công nhân có thể sản xuất 1.200 khối bê tông mỗi ngày, đủ để xây một ngôi nhà. Chính phủ Cuba rất quan tâm dự án CIDEM. Những người thợ xây dựng chuyên nghiệp được cử đến giám sát và hướng dẫn thực hiện các công trình.

Ngày nay, CIDEM đã mở những phân xưởng tại 18 nước ở Mỹ La-tinh, 5 ở châu Phi và gần đây nhất là ở châu Á, với sự tài trợ chủ yếu từ Thụy Sĩ và Canada. Mặc dù hiện tại nhiều gia đình Cuba vẫn chưa xây lại được nhà ở, nhưng CIDEM đảm bảo những ngôi nhà họ xây lại sẽ bền vững với môi trường và trụ vững được trong mùa giông bão tới.

Thuận Hải (theo CNN)