Thống kê cho thấy, chỉ 3% dân số nông thông và không quá 50% dân số thành thị của đất nước Nam Phi Zambia được tiếp cận với lưới điện quốc gia. Đây là một thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia này.

Điều này lại càng trở nên đáng buồn khi Zambia có tiềm năng năng lượng tái tạo rất lớn do thiên nhiên ưu đãi với tổng công suất thuỷ điện lên đến 6000 MW, mức bức xạ mặt trờ vào hàng cao nhất thế giới (khoảng 6600 MJ/m2/năm).

Nhằm giúp đỡ Zambia dỡ bỏ các rào cản tài chính và kỹ thuật trong việc phát triển năng lượng tái tạo, Tổ chức phát triển công nghiệp của Liên Hợp Quốc (UNIDO), Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF), Chính phủ Zambia đã phối hợp thực hiện các dự án trong lĩnh vực này. 

 

Kết quả, nhiều nhà máy điện cỡ nhỏ đã ra đời, cung cấp nguồn năng lượng, giá rẻ cho người dân Zambia, điển hình chính là nhà máy thuỷ điện ở Shiwang’andu.

Tuy chỉ có công suất 1 MW, một con số rất nhỏ so với các nhà máy thuỷ điện khác trên thế giới, song Shiwang’andu đã cung cấp điện suốt 24 giờ cho 25 nghìn người dân địa phương. Nguồn điện đã góp phần phát triển trường học, đường giao thông, cơ sở y tế, nhà ở và các dịch vụ công cộng, đồng thời tạo ra nhiều việc làm mới cho người lao động. 

Sau thuỷ điện và điện mặt trời, UNIDO cũng đang tìm kiếm thêm những cơ hội phát triển điện sinh khối tại Zambia nhằm thúc đẩy sự khởi sắc cho khu vực nông nghiệp. Một dự án nhỏ với công suất 1 MW đã bắt đầu được xây dựng tại Copperbelt, hứa hẹn đem lại những lợi ích kinh tế tiềm năng.

Ông Diego Masera, Quản lý chương trình của UNIDO tại Zambia, khẳng định: “Chúng tôi không chỉ tìm kiếm cơ hội giúp đỡ người dân Zambia giải quyết vấn đề nhu cầu năng lượng, mà còn nỗ lực tạo ra những cơ hội để chuyển đổi cơ cấu sản phẩm kinh tế của địa phương và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tôi tin rằng điện năng sẽ góp phần đẩy mạnh hoạt động của các doanh nghiệp, tạo thêm nhiều việc làm, thay đổi diện mạo nông thôn của đất nước này”.

Anh Tuấn (Theo UNIDO)