Là châu lục của các nước phát triển song hiện nay châu Âu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu điện với khuynh hướng ngày càng gia tăng và lan rộng trên phạm vi nhiều nước. Điều này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến 54 triệu người thuộc diện thu nhập thấp. Trong bối cảnh ấy, EU đã mở ra một hướng đi mới cho các dự án hiệu quả năng lượng của mình, với trọng tâm hỗ trợ nhóm đối tượng dễ bị tổn thương này để đối phó với nguy cơ thiếu điện sử dụng.

Cụ thể, từ đầu năm 2016, EU đã quyết định hỗ trợ kinh phí cho 8 dự án hiệu quả năng lượng quy mô lớn với những nội dung đa dạng, phong phú, nhằm hướng tới mục tiêu Horizon 2020 nói chung và giải quyết tình trạng “đói nghèo năng lượng” cho 10,8% dân số liên minh nói riêng.

1. SMART-UP – Cung cấp thông tin và khuyến nghị đến người tiêu dùng

Dự án này nhằm đào tạo 225 nhân viên lắp đặt công-tơ điện, nhân viên xã hội và một số cán bộ tuyến đầu khác về phương pháp tư vấn hiệu quả năng lượng cho 5 nghìn hộ gia đình thuộc diện đói nghèo năng lượng trong phạm vi 5 quốc gia Pháp, Italy, Malta, Tây Ban Nha và Anh. Công tác tư vấn sẽ bao gồm các nội dung như cách sử dụng công-tơ thông minh, thực hiện hành vi tiết kiệm năng lượng, tiếp cận thông tin tài trợ về hiệu quả năng lượng, lựa chọn thiết bị gia đình tiết kiệm điện.

2. TRIME - Đào tạo đại sứ năng lượng

Dự án đặt mục tiêu sẽ đào tạo được 60 đại sứ năng lượng, những người sẽ thực hiện 1.600 chuyến viếng thăm các hộ gia đình tại Bỉ, Tây Ban Nha, Pháp, Hà Lan và Anh để tuyên truyền lợi ích lâu dài của các hành vi sử dụng năng lượng hiệu quả trong gia đình có thể đem lại, đồng thời cung cấp đến họ cách lựa chọn những ngôi nhà hiệu quả năng lượng. TRIME cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với 7 công ty chuyên xây dựng nhà ở xã hội để tìm hiểu cách thức xây dựng nhà tiết kiệm năng lượng. Dự án này sẽ được kéo dài từ nay cho đến mùa thu năm 2017.

3. REACH – Đào tạo cố vấn năng lượng trong trường học

Dự án này đặt mục tiêu giảm thiểu tình trạng đói nghèo năng lượng bằng cách đào tạo giáo viên và học sinh trong các trường dạy nghề trở thành cố vấn năng lượng. Ở một mức độ nào đó, các kiến thức và kinh nghiệm thu được về tiết kiệm năng lượng sẽ được đưa vào chương trình giảng dạy. Dựa vào quan hệ hợp tác giữa nhà trường và các tổ chức xã hội, những cố vấn năng lượng trường học sẽ thực hiện 1.600 chuyến viếng thăm các hộ gia đình và cung cấp lời khuyên phù hợp với từng hộ, cùng với đó là một bộ dụng cụ và thiết bị tiết kiệm năng lượng, sách hướng dẫn. Một số hộ nghèo còn có thể được nhận thêm một khoản hỗ trợ nhiên liệu nhỏ. ​REACH dự kiến sẽ giúp 5 nước Nam Âu Bulgaria, Croatia, Slovenia và Macedonia tiết kiệm khoảng 300 tấn dầu quy đổi mỗi năm.

4. ACHIEVE – Cung cấp miễn phí thiết bị tiết kiệm nước và năng lượng

Khác với 3 dự án nêu trên có trọng tâm là đào tạo và cung cấp thông tin, ACHIEVE hướng đến việc cung cấp các thiết bị tiết kiệm nước và năng lượng trực tiếp đến người dùng. Được triển khai trên phạm vi 5 quốc gia Bulgaria, Đức, Pháp, Slovenia và Anh, đến nay, 150 cán bộ của dự án này đã thực hiện thành công việc cung cấp và lắp đặt miễn phí bình nước nóng, máy bơm tiết kiệm năng lượng cho 3.000 hộ gia đình. Ước tính, những nỗ lực này sẽ đem lại mức tiết kiệm năng lượng 250 tấn dầu quy đổi tương đương 10% điện năng và 18% lượng tiêu thụ nước cho các hộ gia đình tham gia dự án.

5. LEMON và EnerSHIFT – Hỗ trợ đầu tư nâng cấp nhà ở tiết kiệm năng lượng

Được triển khai tại Italy, dự án LEMON sẽ cung cấp 15 triệu euro vốn đầu tư cho 600 nhà ở xã hội và tư nhân của tỉnh Emilia-Romagna. Các công ty cung cấp năng lượng của địa phương có trách nhiệm kiểm soát lượng tiêu thụ điện của những hộ nhận tài trợ từ dự án với mức tiết kiệm quy định sau khi cải tạo là từ 40% trở lên. Trong khi đó, dự án EnerSHIFT sẽ đầu tư 14,59 triệu euro cho 43 công trình nhà ở xã hội tại tỉnh Liguria.

6. AFTER và SHELTER – Hỗ trợ các tổ chức nhà ở xã hội thực hiện biện pháp hiệu quả năng lượng

Nếu LEMON và EnerSHIFT hỗ trợ chủ hộ gia đình sau khi căn nhà đã hoàn thành và cần phải sửa chữa, nâng cấp, AFTER và SHELTER lại cung cấp giải pháp hiệu quả năng lượng đến các tổ chức nhà ở xã hội để giúp họ thực hiện tốt hơn nhiệm vụ xây dựng những ngôi nhà tiết kiệm điện ngay từ khâu xây dựng. AFTER được triển khai tại Pháp, Slovenia, Italy, Đan Mạch, Séc và Đức với mục tiêu xây dựng 820 ngôi nhà hiệu quả, góp phần giảm thiểu mức tiêu thụ năng lượng tương đương 500 tấn dầu quy đổi mỗi năm.

Dự án SHELTER tại Italy, Pháp, Bỉ, Hà Lan và Anh đi sâu hơn vào việc nghiên cứu mức độ thống nhất giữa các biện pháp hiệu quả năng lượng giữa 3 bên kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng và nhà thầu để tìm ra phương án kết hợp tối ưu nhất, đảm bảo cả yếu tố thẩm mỹ, chi phí và năng lượng của các công trình xây dựng. Nó được kỳ vọng là dự án thành công nhất trong số 8 dự án giảm thiểu đói nghèo năng lượng với mức tiết kiệm 500 tấn dầu quy đổi mỗi năm.

Anh Tuấn (Theo European Commission)