Đề án tiết kiệm năng lượng Green Deal mà chính phủ Anh đưa ra nhằm thúc đẩy các hộ gia đình tăng cường cách nhiệt và sản xuất điện năng từ năng lượng tái tạo chỉ cắt giảm được lượng khí thải carbon bằng 30% so với các đề án trước đây. 

Green Deal, đề án tiết kiệm năng lượng được triển khai từ tháng một năm 2013 đến tháng bảy năm 2015 đã được Văn phòng kiểm toán quốc gia Anh phân tích kỹ lưỡng. Văn phòng kiểm toán quốc gia cho biết, đề án Green Deal đã tiêu tốn khoảng 400 triệu bảng Anh ngân sách, nhưng chỉ cắt giảm được 24 triệu tấn khí thải carbon, bằng một phần ba so với lượng khí thải mà đề án Energy Company Obligation cắt giảm được. 

Bà Head Amyas, trưởng Văn phòng kiểm toán quốc gia Anh cho biết: “Bộ Năng lượng và Biến đổi khí hậu kỳ vọng thúc đẩy được người dân đầu tư và thực hiện các biện pháp tiết kiệm năng lượng mà đề án Green Deal này đưa ra bằng cách thuyết phục họ rằng tham gia vào đề án này, họ có thể giảm bớt gánh nặng về tài chính, đồng thời nâng cao hiệu quả năng lượng. Nhưng thực tế, đề án Green Deal không mang lại lợi ích gì mà ngược lại, còn làm tăng chi phí của các nhà cung cấp, dẫn đến tăng chi phí năng lượng. Bộ Năng lượng và Biến đổi khí hậu cần phải cân nhắc kỹ hơn về động cơ của người tiêu dùng và nhà cung cấp khi xây dựng các đề án trong tương lai để đảm bảo hiệu quả”. 

Trong khi Bộ Năng lượng và Biến đổi khí hậu tuyên bố rằng họ có thể nâng cao hiệu suất năng lượng cho 1 triệu hộ gia đình nghèo trên khắp nước Anh thông qua đề án Green Deal, cung cấp nguồn vốn vay lên tới 240 triệu bảng Anh thì thực tế, chỉ 1% số hộ gia đình tiếp cận với khoản vốn vay này, khiến mỗi khoan vay tiêu tốn đến 17.000 bảng Anh. 

Ông Richard Twinn, cố vấn chính sách của Hội đồng công trình xanh Anh cho biết: “Lãi suất vay vốn cao khiến cho khoản vốn mà các hộ gia đình có thể vay được từ đề án này không nhiều. Đồng thời, việc thiếu ưu đãi của chính phủ khiến người dân không có nhu cầu đầu tư vào năng lượng tái tạo. Những thay đổi trong chính sách năng lượng của chính phủ Anh khiến cho ngành công nghiệp năng lượng tái tạo khó thu hút được đầu tư”. 

Ngược lại với Green Deal, đề án Energy Company Obligation yêu cầu các nhà cung cấp năng lượng lớn ở Anh phải triển khai các biện pháp tiết kiệm năng lượng tại các hộ gia đình Anh. Đến nay, nguồn kinh phí mà đề án Energy Company Obligation trao cho các nhà cung cấp đã lên đến 3 tỷ bảng Anh, gấp 12 lần so với số tiền bà Bộ Năng lượng và Biến đổi khí hậu Anh chi cho đề án này. Văn phòng kiểm toán quốc gia cho biết, chi phí để cắt giảm mỗi tấn khí thải carbon mà đề án này tiết kiệm được đã lên đến 94 bảng Anh. 

Trong đề án Green Deal, khoản vốn vay có thể được hoàn trả nhờ khoản chi phí năng lượng mà các hộ gia đình tiết kiệm được, thông qua việc triển khai các biện pháp tiết kiệm năng lượng mà đế án đưa ra. Nhưng nhà tư vấn về phát triển bền vững, ông David Thorpe cũng cho biết lãi suất và tiêu chuẩn vay vốn cao khiến khoản vay mà đề án Green Deal đưa ra trở nên kém hấp dẫn đối với các hộ gia đình. Do đó đề án không thể nâng cao hiệu suất năng lượng của 700.000 ngôi nhà mỗi năm để đạt được mục tiêu cắt giảm lượng khí thải carbon vào năm 2050. 

“Một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại của đề án Green Deal mà các nhà phê bình đã chỉ ra ngay từ đầu nhưng các quan chức chính phủ đã gạt đi, đó chính là lãi suất. Lãi suất từ 7 - 10%/năm cho khoản vay của các hộ gia đình là quá cao, cao hơn so với mức lãi suất của các khoản vay thông thường”. 

“Cả nước đang chờ đợi chính phủ nhanh chóng đưa ra đề án mới thay thế đề án Green Deal, để hỗ trợ người dân cắt giảm chi phí năng lượng và giải quyết thực trạng thiếu nhiên liệu ở Anh”. 

Bản báo cáo của Văn phòng kiểm toán quốc gia là làn sóng chỉ trích mới nhất nhằm vào những đề án tiết kiệm năng lượng mà chính phủ Anh đưa ra. 

Ngọc Diệp (Theo Edie.net)