Phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Trần Ngọc Tam - Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre xung quanh nội dung này.

Tỉnh Bến Tre có chiều dài bờ biển 65km là lợi thế lớn để phát triển các dự án năng lượng gió. Đến thời điểm hiện tại, địa phương đã được Chính phủ, Bộ Công Thương phê duyệt vào quy hoạch 19 dự án điện gió với tổng công suất là trên 1.007MW. Ngoài ra, có 37 dự án điện gió đang được tỉnh Bến Tre trình Chính phủ, Bộ Công Thương để đưa vào Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) với công suất trên 13.000MW; trong đó có 6 dự án điện gió ngoài khơi, công suất 10.600 MW.

Trong số 19 dự án điện gió đã được Chính phủ, Bộ Công Thương phê duyệt vào quy hoạch đã được UBND tỉnh Bến Tre cấp chủ trương đầu tư để nhà đầu tư thực hiện dự án, đã có 9/19 dự án đang triển khai ngoài thực địa, thi công lắp đặt hoàn thành với công suất 270 MW. Đến nay có 5/9 dự án được đóng điện vận hành với tổng công suất là 123,5MW; trong đó, công nhận vận hành thương mại trước ngày 31/10/2021 với công suất 93,5MW, công nhận cơ chế giá tạm thời bằng 50% mức giá trần 30MW.

Dự kiến trong năm 2023 sẽ tiếp tục đóng điện vận hành khoảng 250MW điện gió. Hiện tại, các dự án này đã xây dựng hoàn thành và đang đàm phán giá với Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Tỉnh Bến Tre đã xác định năng lượng tái tạo là một trong những ngành công nghiệp chủ lực tập trung phát triển trong giai đoạn 2021-2030 theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI. Trong đó, nhấn mạnh đến năm 2025, phấn đấu có ít nhất 1.500MW điện gió đưa vào vận hành khai thác và đến năm 2030, phấn đấu có ít nhất 3.000MW điện gió được đưa vào vận hành khai thác.

Để cụ thể hóa mục tiêu nêu trên, Tỉnh ủy Bến Tre ban hành Nghị quyết về phát triển tỉnh về hướng Đông giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030; và Chương trình về phát triển công nghiệp chủ lực, lực lượng doanh nghiệp của tỉnh giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn 2030. Trong đó, mục tiêu phát triển năng lượng sạch trong nhiệm kỳ, phấn đấu giá trị sản xuất công nghiệp từ điện chiếm 15% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh, đồng thời huy động nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng lưới điện truyền tải đồng bộ nhằm đáp ứng khả năng giải tỏa công suất các nhà máy điện gió lên lưới điện quốc gia.

Theo định hướng từ Quy hoạch điện VIII là cơ hội để tỉnh Bến Tre kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương cho phát triển và hình thành hệ sinh thái công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo liên vùng tại địa phương trên cơ sở tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện gió và nhiệt điện khí LNG, khoảng 10.000MW.

Thời gian qua, hầu hết các dự án đều gặp khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, nhất là các dự án điện gió trên bờ. Bên cạnh 2 dự án đang triển khai thì còn có 5 dự án điện gió trên bờ với tổng công suất 300MW đang thực hiện các thủ tục pháp lý, dự kiến sẽ tiếp tục gặp khó khăn khi triển khai trên thực địa nếu các nội dung quy định của Thông tư số 02 ngày 15/01/2019 của Bộ Công Thương chưa được Bộ Công Thương hướng dẫn về công tác hỗ trợ bồi thường trong phạm vi 300m của hành lang an toàn tháp gió dẫn đến sự cản trở của người dân trong quá trình triển khai thi công.

Hơn nữa, do đặc thù các dự án đã phê duyệt trước đây đều có một đường dây truyền tải riêng dẫn đến xuất hiện nhiều đường dây truyền tải trên cùng một địa bàn, điều này làm ảnh hưởng đến các quy hoạch khác như đô thị, giao thông... Do đó, nếu được giao chủ động quyết định các dự án điện nguồn, tỉnh sẽ ưu tiên phát triển hạ tầng lưới điện một hệ thống truyền tải chung, các nhà đầu tư sẽ cùng đóng góp để xây dựng, điều này vừa giúp tiết kiệm quỹ đất và kinh phí xây dựng của các chủ đầu tư, vừa ít ảnh hưởng đến các hoạt động khác.

Như đã nói, tỉnh Bến Tre xác định năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió là một trong những ngành công nghiệp chủ lực tập trung phát triển trong giai đoạn 2021-2030 theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, đồng thời cụ thể hóa tại Nghị quyết của Tỉnh ủy về phát triển Bến Tre về hướng Đông giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030; Chương trình của Tỉnh ủy về phát triển công nghiệp chủ lực, lực lượng doanh nghiệp của tỉnh giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn 2030. Trong đó, mục tiêu phát triển năng lượng sạch trong nhiệm kỳ, phấn đấu giá trị sản xuất công nghiệp từ điện chiếm 15% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh.

Qua đó, đối với lưới điện phục vụ giải tỏa công suất các dự án điện gió do ngành điện đầu tư, UBND tỉnh Bến Tre phối hợp và tác động Tổng Công ty Điện lực miền Nam sớm đầu tư các công trình lưới điện 110kV trên địa bàn nhằm đảm bảo cung cấp điện ổn định và giúp giải tỏa công suất các công trình điện gió khi đưa vào vận hành trong năm 2023, nhất là khu vực các huyện Ba Tri, Thạnh Phú, Bình Đại. Đồng thời, UBND tỉnh cũng chỉ đạo các ngành, địa phương hỗ trợ ngành điện đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng để xây dựng công trình kịp thời đưa các công trình này vào vận hành trong năm 2023 và giữa năm 2024.

Riêng đối với các dự án điện gió đang hoàn thiện các hồ sơ thủ tục để thi công, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành và địa phương hỗ trợ, hướng dẫn các chủ đầu tư trong quá trình hoàn chỉnh các hồ sơ như đất đai, môi trường, thuê khu vực biển, phòng cháy chữa cháy, các thỏa thuận chuyên ngành đối với các lĩnh vực liên quan, đồng thời tạo mọi điều kiện thuận lợi hỗ trợ các chủ đầu tư trong quá trình giải phóng mặt bằng triển khai thi công công trình.

Tỉnh Bến Tre cũng kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương, Chính phủ một số giải pháp cụ thể nhằm hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai dự án; tiếp tục kêu gọi, huy động nguồn lực từ các nhà đầu tư quan tâm đầu tư phát triển hạ tầng lưới điện truyền tải đồng bộ trên cơ sở Quy hoạch của ngành nhằm đáp ứng khả năng giải tỏa công suất các nhà máy điện gió lên lưới điện quốc gia.

Song song đó, theo định hướng từ Quy hoạch điện VIII, tỉnh Bến Tre kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương xem xét, hỗ trợ cho phát triển và hình thành hệ sinh thái công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo liên vùng tại địa phương trên cơ sở tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện gió và nhiệt điện khí LNG.

Đồng thời, tỉnh Bến Tre ưu tiên mời gọi các doanh nghiệp, các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào lĩnh vực sản xuất hydro xanh, amoniac xanh cùng với việc đầu tư điện gió ngoài khơi không nối lưới để phục vụ trực tiếp cho các nhà máy sản xuất hydro xanh, amoniac xanh nhằm khai thác tối đa tiềm năng phát triển điện gió của tỉnh trong điều kiện khả năng truyền tải điện của tỉnh còn hạn chế.