Sự kiện là dịp để các cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng trao đổi, cập nhật những quy định, định hướng mới, nhằm nâng cao hiệu quả thực thi và thúc đẩy các hoạt động tiết kiệm năng lượng trong thực tiễn.

Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Thành Trung - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương nhấn mạnh: Biến đổi khí hậu đã và đang tác động sâu rộng đến phát triển kinh tế - xã hội, an ninh năng lượng và phúc lợi của người dân. Cam kết của Việt Nam tại COP26 về mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong tiến trình chuyển dịch năng lượng công bằng, bền vững. Trong bối cảnh đó. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (SDNL TK&HQ) không chỉ là một giải pháp kỹ thuật - quản trị, mà còn là “nguồn năng lượng thứ nhất” với chi phí thấp, có thể phát huy ngay. Đây chính là yếu tố giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Những năm qua, công tác SDNL TK&HQ đã đạt nhiều kết quả tích cực. Nhiều địa phương đã xây dựng kế hoạch hành động; nhiều doanh nghiệp triển khai quản trị năng lượng, thay thế thiết bị hiệu suất cao, tham gia kiểm toán năng lượng định kỳ; phong trào hộ gia đình, tòa nhà xanh, chiếu sáng hiệu quả tiếp tục lan tỏa. Tuy nhiên, trước yêu cầu mới về tăng trưởng xanh, chuyển dịch năng lượng và thị trường carbon, thì vẫn còn không ít khó khăn: chi phí đầu tư ban đầu lớn, thiếu mô hình tài chính phù hợp; năng lực quản trị năng lượng chưa đồng đều; dữ liệu, đo lường – báo cáo – thẩm tra (MRV) cần được chuẩn hóa; nhận thức xã hội ở một số nơi còn hạn chế.

 “Hội nghị hôm nay nhằm tập trung vào việc phổ biến cập nhật, quán triệt đầy đủ các chủ trương, chính sách và quy định pháp luật mới, nhất là các quy định về SDNL TK&HQ gắn với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và lộ trình chuyển dịch năng lượng. Chúng ta sẽ cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, bài học hay, thực tiễn tốt; cùng bàn thảo những điểm mới của pháp luật, những vấn đề còn vướng mắc trong thực thi; cùng đề xuất kiến nghị để cơ chế chính sách ngày càng phù hợp, khả thi và hiệu quả”, ông Trung cho biết.

Tại hội nghị, ông Mã Khai Hiền - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về Tiết kiệm năng lượng (ENERTEAM) cho biết: Tại Việt Nam, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm giai đoạn 2011-2020 là 6,22%. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng điện bình quân hàng năm là 10,9% giai đoạn 2010-2015 và 8,6% giai đoạn 2016-2020. Tỉ lệ nhập khẩu nhiên liệu có thể tăng từ 36% năm 2020 lên 60% năm 2030 và 70% năm 2050 theo kịch bản cơ sở.

Tuy nhiên, ông Mã Khai Hiền cũng cho rằng Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng để cải thiện hiệu quả năng lượng. Trong đó, Xi măng; Thép, Bột giấy và Giấy; Thực phẩm và Dệt may dự kiến sẽ là những ngành mang lại tiềm năng lớn nhất.

Chia sẻ về những điểm mới của Luật sửa đổi, bổ sụng một số Điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Luật số 77/2025/QH15), ông Mã Khai Hiền nhấn mạnh: Luật số 77/2025/QH15 tăng cường trách nhiệm quản lý và chế tài gồm: Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một chỉ tiêu bắt buộc trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội quốc gia, tỉnh thành phố và cơ sở sử dụng năng lượng và địa phương (Khoản 6, Điều 5); Bộ Xây dựng ban hành định mức sử dụng năng lượng ngành vật liệu xây dựng (Khoản 4, Điều 9); Bộ Công Thương ban hành định mức sử dụng năng lượng tự dùng trong sản xuất, vận chuyển, phân phối năng lượng (Khoản 3, Điều 13); UBND tỉnh xây dựng, ban hành danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm hằng năm và gửi Bộ Công Thương tổng hợp (Khoản 2, Điều 32); Báo cáo kết quả hằng năm và 5 năm gửi Bộ Công Thương tổng hợp (Khoản 4, Điều 46).

Bên cạnh đó, Luật tăng cường phân cấp về quản lý SDNL TK&HQ như: phân cấp về cấp chứng chỉ kiểm toán viên năng lượng (Khoản 4, Điều 34); Quy định thời hạn chứng chỉ quản lý năng lượng (Khoản 3, Điều 35); Phát triển tổ chức dịch vụ năng lượng, hợp đồng hiệu quả năng lượng, xây dựng cơ chế hỗ trợ , khuyến khích để hình thức hệ thống dịch vụ năng lượng, qui định đầu tư kinh doanh kiểm toán năng lượng (Khoản 3, Điều 43); Chính phủ và Bộ Công Thương ban hành điều kiện đầu tư, kiểm tra, giám sát, đào tạo (Khoản 3, Điều 43).

Ông Trương Minh Tú - Đại diện Vụ Pháp chế (Bộ Công Thương) cho biết để triển khai đồng bộ, hiệu quả Luật số 77/2025/QH15 thì một loạt danh mục quy phạm pháp luật cần ban hành gồm: Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết, biện pháp thi hành Luật SDNL TK&HQ; Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về danh mục và lộ trình loại bỏ phương tiện, thiết bị tiêu hao năng lượng, không xây dựng tổ máy phát điện hiệu suất thấp; Thông tư của Bộ Công Thương về danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng, áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu, lộ trình; Sửa đổi Thông tư của Bộ Công Thương quy định chương trình đào tạo, cấp/thu hồi chứng chỉ quản lý năng lượng & kiểm toán viên năng lượng; Thông tư của Bộ Xây dựng về danh mục vật liệu xây dựng phải dán nhãn năng lượng, lộ trình; Định mức sử dụng năng lượng ngành vật liệu xây dựng; Quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, Quy định dán nhãn năng lượng cho phương tiện giao thông thuộc phạm vi Bộ Xây dựng. Đồng thời, rà soát, sửa đổi văn bản hiện hành về biện pháp tiết kiệm năng lượng ngành công nghiệp, định mức năng lượng ngành thép và ngành giấy. 

Tại hội nghị, ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc Kinh doanh Công ty TNHH Green Yellow Việt Nam - một trong những doanh nghiệp hoạt động theo mô hình ESCO rất thành công tại Việt Nam cho biết: Sản xuất năng lượng xanh với chi phí thấp sẽ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu bền vững về môi trường và sử dụng năng lượng tiết kiệm. GreenYellow đã đầu tư hơn 2.600 tỷ đồng với tổng công suất 170 MWp cho hơn 100 doanh nghiệp tại Việt Nam. Điểm khác biệt giữa GreenYellow với các đơn vị đầu tư năng lượng khác là khả năng cung cấp Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế (I-RECs) cho các khách hàng.

Hội nghị đã dành thời gian để các đại biểu thảo luận, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, cũng như đề xuất những giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai. Những chia sẻ quý báu từ các chuyên gia, cơ quan quản lý và doanh nghiệp đã mang đến góc nhìn toàn diện về cơ hội, thách thức cũng như giải pháp thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Những nội dung được trao đổi tại hội nghị không chỉ giúp nâng cao nhận thức, mà còn góp phần tạo sự đồng thuận và kết nối giữa các bên liên quan trong quá trình thực hiện mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh, phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.