Năm 2023, dự báo cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu khiến phần lớn các khu vực trên thế giới phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung trong khi giá dầu và khí đốt tăng mạnh. Cuộc khủng hoảng này vẫn còn nhiều điều khó lường và được dự đoán sẽ chưa thể kết thúc trong năm nay. Điều này đặt ra áp lực lớn đối với nguồn cung năng lượng tại Việt Nam vốn đã thiếu hụt do kinh tế phục hồi nhanh chóng sau đại dịch. Bài toán đảm bảo cung ứng điện ổn định, an toàn cho toàn quốc phải đối diện với nhiều thách thức.

Thực tế cho thấy, thời gian gần đây, thị trường năng lượng thế giới diễn biến rất phức tạp, giá năng lượng tiếp tục bị đẩy lên mức rất cao; cộng với tác động của biến đổi khí hậu và hiện tượng El Nino gây ra tình trạng hạn hán, thiếu nước kéo dài, làm cho lưu lượng nước về các hồ thủy điện trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam đều giảm mạnh so với cùng kỳ nhiều năm trước, tần suất nước về nhiều hồ kém nhất trong 100 năm qua, gây ảnh hưởng lớn đến khả năng phát điện của các nhà máy thủy điện.

Bên cạnh đó, công suất và sản lượng của các nhà máy điện gió cũng suy giảm sâu do điều kiện gió kém nên khả năng phát điện hiện nay chỉ đạt 5,6% so với công suất lắp đặt của các nhà máy. Đặc biệt, từ cuối tháng 4 đến nay, thời tiết nắng nóng diễn ra khắc nghiệt, trên diện rộng với nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm, dẫn đến nhu cầu sử dụng điện trên toàn quốc tăng cao, đặc biệt là nhu cầu sử dụng điện của khách hàng dân dụng.

Trước tình hình đó, hàng loạt các biện pháp cấp bách đã và đang được Tập đoàn Điện lực Việt Nam cùng các đơn vị thành viên triển khai như: Đề nghị đối tác tăng cấp than, nhường khí cho phát điện; đàm phán và ký kết các hợp đồng mua bán điện để bổ sung nguồn điện; kiểm soát tính khả dụng các tổ máy nhiệt điện, củng cố lưới phân phối, đẩy mạnh việc tuyên truyền tiết kiệm điện và thực hiện chương trình điều chỉnh phụ tải DR... Tuy nhiên, trong bối cảnh phụ tải hệ thống điện quốc gia tăng cao vào mùa nắng nóng, nguồn điện không đủ để bù đắp, nguy cơ thiếu hụt điện đang hiện hữu trước mắt.

Bên cạnh việc triển khai thực hiện những giải pháp về kỹ thuật, vận hành, kinh doanh và dịch vụ khách hàng để tăng cường khả năng sản xuất, cung ứng điện thì việc sử dụng điện tiết kiệm được xem là một trong những giải pháp "cứu cánh" quan trọng góp phần mang lại hiệu quả trong cấp điện phục vụ cho phát triển kinh tế và đời sống xã hội thời gian tới.

Theo đó, Chính phủ, Bộ Công Thương đã có những chỉ đạo sát sao đối với ngành điện nhằm tập trung triển khai các giải pháp để bảo đảm cung ứng điện, đặc biệt là kêu gọi người dân, doanh nghiệp tăng cường sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Là đơn vị trực tiếp kinh doanh bán điện trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, thực hiện chỉ đạo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực miền Bắc. Công ty Điện lực Thanh Hóa đã chủ động sớm triển khai nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả tiết kiệm điện. Ban Thường vụ Đảng ủy Công ty đã ban hành Chỉ thị về việc triển khai các nhiệm vụ cấp bách để đảm bảo cung ứng điện mùa nắng nóng năm 2023. Ban Giám đốc Công ty chỉ đạo thành lập, ban hành ngay quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo tiết kiệm điện và đảm bảo cung ứng điện năm 2023 của Công ty; chủ động làm việc với lãnh đạo tỉnh, trực tiếp hoặc chỉ đạo Giám đốc các Điện lực trực thuộc làm việc với lãnh đạo các huyện/thị/thành phố trên địa bàn để thông báo về tình hình khó khăn trong việc đảm bảo cấp điện hiện nay.

Đồng thời đề nghị lãnh đạo địa phương chia sẻ, hợp tác, giúp đỡ trong việc chỉ đạo thực hiện công tác điều hoà phụ tải (DR), tiết kiệm điện, truyền thông và triển khai phương án cấp điện trong các tình huống cực đoan, cấp bách; nghiêm túc chỉ đạo của Tổng Công ty về việc thực hiện các nhiệm vụ khẩn cấp để đảm bảo cung ứng điện mùa nắng nóng năm 2023. Chuẩn bị sẵn sàng và kịp thời bố trí nhân lực, vật tư, thiết bị đảm bảo cấp điện liên tục, an toàn, ổn định trong mọi tình huống; tăng cường các giải pháp về điều chỉnh phụ tải điện tự nguyện phi thương mại (DR) theo kế hoạch và bổ sung để đạt được mục tiêu về công suất, sản lượng. Kịp thời báo cáo Tổng công ty giải quyết các khó khăn, vướng mắc để đảm bảo cấp điện an toàn, ổn định cho các phụ tải trên địa bàn quản lý, đặc biệt là các phụ tải quan trọng ảnh hưởng đến quốc phòng an ninh, phát triển kinh tế xã hội và đời sống cấp thiết của Nhân dân. 

Cùng với đó, Công ty chú trọng quan tâm, đẩy mạnh công tác truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng theo các nội dung đã được xây dựng tại văn bản số 1354/EVNNPC-TT+KT+KD ngày 03/4/2023 của Tổng Công ty. Duy trì phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tấn báo chí, phát thanh, truyền hình trung ương và địa phương để tăng cường thời lượng tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, khách hàng sản xuất, kinh doanh và Nhân dân trên địa bàn biết để cùng chia sẻ khó khăn và thực hành tiết kiệm điện. Hoạt động truyền thông Công ty cũng được đẩy lên một mức cao mới dựa trên nguyên tắc đảm bảo đồng bộ triển khai thực hiện các chủ đề, nội dung theo định hướng chung trong Tập đoàn, Tổng công ty, vừa linh hoạt theo tình huống thực tế tại địa phương, đơn vị, đa dạng các loại hình truyền thông: Website, Facebook, Zalo, Youtube, tổ chức các buổi truyền thông lưu động.... Ngoài ra, khuyến khích các giải pháp, sáng kiến và đề nghị mỗi CBCNV trong đơn vị cùng nâng cao ý thức tiết kiệm điện hiệu quả. 

Nhà máy Gang thép Nghi Sơn có sản lượng điện tiêu thụ trung bình khoảng 2,3 triệu kWh/ngày. Sau khi nhận được chương trình DR từ Công ty Điện lực Thanh Hóa, nhà máy đã có áp dụng một số giải pháp về tiết kiệm năng lượng. Đầu tháng 5 năm 2023, nhà máy đã ra quyết định điều chỉnh các chế độ vận hành của thiết bị, tiết giảm công suất vận hành của các thiết bị phụ trợ để giảm sản lượng điện. Cụ thể: với hệ thống quạt hút bụi và nước giải nhiệt, việc vận hành sẽ giảm theo sản lượng nấu luyện của lò, dừng trước khoảng từ 20 đến 30 phút và khởi động chậm hơn lò thép 10 đến 20 phút; việc nấu luyện của lò cũng được giảm công suất điện và kéo dài thời gian để bảo đảm tiết giảm năng lượng trong thời gian cao điểm; điều chỉnh thời gian chiếu sáng cho phù hợp, sử dụng thiết bị chiếu sáng bằng hệ thống điện năng lượng mặt trời tại khuôn viên của nhà máy; sử dụng quạt có công suất nhỏ, kết hợp lấy gió tự nhiên để làm mát nhà xưởng; tại khu vực văn phòng thực hiện bật điều hòa muộn hơn và để ở chế độ từ 27 độ C trở lên…Theo thống kê, sau khi áp dụng các giải pháp tiết kiệm từ đầu tháng 5, đến nay, Nhà máy Gang thép Nghi Sơn đã giảm được lượng điện tiêu thụ từ 5 đến 8%.

Ông Trần Duy Hưng, Trưởng phòng Hành chính Công ty TNHH Giầy Alina Việt Nam cho biết: “Công ty TNHH Giầy Alina Việt Nam đóng trên địa bàn huyện Quảng Xương có mức tiêu thụ điện năng trên trên 1 triệu kWh/năm. Đồng hành cùng ngành điện, để sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, ngoài việc phối hợp với Công ty Điện lực Thanh Hóa tham gia chương trình điều chỉnh phụ tải (DR); dừng hoạt động vào giờ cao điểm buổi tối trong mùa nắng nóng khi nhu cầu sử dụng điện của Nhân dân tăng cao; ưu tiên sử dụng quạt thông gió và nguồn ánh sáng tự nhiên, công ty đã ban hành quy chế sử dụng điện nội bộ, trong đó yêu cầu: 12h mới được bật điều hòa và đến 15h thực hiện tắt điều hóa; tất cả cán bộ, công nhân viên tắt hết các thiết bị điện khi dời vị trí làm việc, hạn chế số lượng đèn chiếu sáng sử dụng vào buổi tối. Bên cạnh đó, bộ phận cơ điện của công ty định kỳ 2 tuần/lần tiến hành vệ sinh, bảo dưỡng các thiết bị điện. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Điện lực Quảng Xương thường xuyên kiểm tra trạm biến áp để bảo đảm nguồn điện sử dụng luôn an toàn”.

Ông Bùi Trung Kiên, Quản đốc phân xưởng, Công ty Hồng Trường (Khu Công nghiệp Tây Bắc Ga, TP Thanh Hóa), chia sẻ: “Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Bộ Công Thương và ngành điện, chúng tôi đã ý thức được cần phải sử dụng tiết kiệm điện. Theo đó, mỗi khi Điện lực thành phố Thanh Hóa có thông báo điều tiết phụ tải (DR) chúng tôi đều thực hiện. Ngoài ra, tại phân xưởng, chúng tôi tự đưa ra các giải pháp nhằm hạn chế tối đa mức tiêu hao điện năng. Cụ thể là tận dụng mọi nguồn sáng, gió tự nhiên, không bật điều hòa dưới 27-28 độ C và chỉ bật sau khi đến nơi làm việc 30 phút, tắt trước khi về 30 phút, cùng với đó tất cả mọi hoạt động SXKD của đơn vị sau khi dừng đều phải tắt điện toàn bộ. Ngoài ra, đơn vị cũng tăng cường cải tiến máy móc kỹ thuật, kiểm tra bảo dưỡng định kỳ để hạn chế mức tiêu hao điện năng”.

Với Quần thể du lịch nghỉ dưỡng sinh thái FLC Sầm Sơn, ông Thái Khắc Quang, Giám đốc Kỹ thuật Quần thể du lịch nghỉ dưỡng sinh thái FLC Sầm Sơn cho biết: “Vào mùa cao điểm hè đón rất nhiều lượt khách du lịch. Để thực hiện chỉ đạo trong công tác tiết kiệm năng lượng, đơn vị đã chủ động chuẩn bị hệ thống máy phát có tổng công suất 15MW, kết hợp với Điện lực thành phố Sầm Sơn sẵn sàng đưa ra các biện pháp tiết giảm hợp lý. Tất cả các hệ thống đèn chiếu sáng, đèn trang trí tại quần thể được tiết giảm 50%; khuyến nghị khách hàng không bật điều hòa dưới 26 độ C để tránh tình trạng chênh lệch nhiệt độ, ảnh hưởng đến sức khỏe và góp phần tiết kiệm điện. Vào mùa cao điểm nắng nóng, Điện lực thành phố Sầm Sơn thường xuyên cử cán bộ, nhân viên túc trực để nhanh chóng phối hợp, kịp thời xử lý sự cố điện có thể xảy ra”.

Anh Nguyễn Hữu Cường (phường An Hưng, TP Thanh Hóa) chia sẻ kinh nghiệm sử dụng điện tiết kiệm tại gia đình mình: “Thông qua các kênh thông tin từ báo, đài, zalo, website, facebook của ngành điện và được sự hướng dẫn của nhân viên Điện lực thành phố Thanh Hóa, gia đình chúng tôi thấy việc thực hiện tiết kiệm điện là cần thiết và rất đồng lòng hưởng ứng chương trình mà ngành điện đưa ra. Hầu hết các thiết bị điện lắp đặt trong nhà đều là thiết bị tiết kiệm điện. Gia đình chúng tôi đều chú ý tắt các thiết bị điện và tắt hẳn các nguồn điện khi không sử dụng, không để điều hòa ở nhiệt độ thấp và hạn chế tối đa sử dụng điều hòa, mở các cửa ra vào để lấy gió và ánh sáng tự nhiên vào ban ngày. Mỗi hành động nhỏ này không chỉ giúp gia đình tôi giảm chi phí hàng tháng mà còn góp phần tiết kiệm điện”.

Trước nguy cơ thiếu điện đang hiện hữu trước mắt, Công ty Điện lực Thanh Hóa mong muốn các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa chung tay cùng ngành điện trong việc sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả.