Theo số liệu của SPC, tính đến 20/3/2022, SPC có 53.969 khách hàng lắp đặt điện mặt trời mái nhà với tổng công suất 5.581 MWp. Đánh giá của SPC cho thấy, tiềm năng phát triển điện mặt trời mái nhà tại khu vực miền Nam còn rất lớn, bức xạ mặt trời trên 4 giờ nắng/ngày; tài nguyên sẵn có như mái nhà xưởng các khu, cụm công nghiệp (phục vụ phụ tải tại chỗ). Bên cạnh đó, công tác quản lý, vận hành điện mặt trời mái nhà đã được chuẩn hóa, từ nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, số hóa trong công tác giám sát, chuẩn hóa trong việc lưu trữ hồ sơ, dữ liệu, xử lý các hợp đồng vi phạm kịp thời, đúng quy định…

Tuy nhiên, việc phát triển mảng năng lượng này hiện đang gặp khá nhiều khó khăn, chủ yếu đến từ cơ chế chính sách chưa đồng bộ. Ông Ân chia sẻ, đến thời điểm hiện tại, Quyết định 13/2020/QĐ-TTg ngày 06/4/2020 quy định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam đã hết hiệu lực về giá khuyến khích, nhưng chưa có cơ chế khuyến khích mới, dẫn đến rất nhiều khách hàng chưa yên tâm đầu tư.

Mặt khác, theo quy định, trước khi ký hợp đồng bán điện, chủ đầu tư phải cam kết: Công trình xây dựng phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định của pháp luật hiện hành. Mái nhà của công trình xây dựng phù hợp với công năng, mục đích sử dụng của công trình, có kết cấu đảm bảo chịu lực dưới tác động của tải trọng ảnh hưởng đến kết cấu mái trong điều kiện thường và trong điều kiện cháy. Tuy nhiên, ngành Điện không có chức năng để kiểm tra các hạng mục công việc này có thực sự đúng theo cam kết hay không.

Khi nguồn điện đấu nối từ điện mặt trời mái nhà tăng, việc thay đổi trào lưu công suất liên tục trên các ngăn lộ trung áp có đấu nối nhiều từ nguồn này ảnh hưởng đến độ tin cậy cung cấp điện và chất lượng điện năng. Bản thân lưới điện vận hành trong thời kỳ thừa nguồn năng lượng tái tạo phải thỏa thuận cắt giảm công suất điện mặt trời mái nhà cũng gây khó khăn cho SPC khi làm việc với khách hàng.

Vì vậy, SPC kiến nghị các cơ quan quản lý Nhà nước cần ban hành quy định về đầu tư điện mặt trời mái nhà cho từng mô hình đầu tư (áp mái nhà ở, trang trại, nhà xưởng). Do hiện nay một số nội dung chưa được quy định rõ ràng, dẫn đến các bên rất lúng túng khi phối hợp thực hiện. Bên cạnh đó cũng cần sớm ban hành cơ chế phát triển điện mặt trời mái nhà, tạo điều kiện cho khách hàng yên tâm đầu tư (khuyến khích tích trữ năng lượng từ điện mặt trời và gió để sạc xe điện, cơ chế khuyến khích theo hướng trữ thấp điểm phát cho cao điểm, tích trữ cho nhu cầu cấp đông, logistics, xu thế cân đối cho hoạt động bảo quản nông sản, hải sản…). Đồng thời, cần ban hành quy định về xử lý các vi phạm chính sách phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà, vi phạm trong quản lý vận hành. Chỉ đạo các cơ quan liên quan tại địa phương tiếp tục kiểm tra, rà soát các hệ thống điện mặt trời mái nhà, trang trại nông nghiệp trên địa bàn phải thực hiện xây dựng, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường, v.v… theo đúng quy định.