Vật liệu cách nhiệt là những vật liệu được làm từ chất vô cơ đến hữu cơ, với các hệ số cách nhiệt thấp từ 0,020 W/mK đến 0,045 W/mK, trọng lượng nhẹ dễ vận chuyển và thi công, lực chịu nén và độ bền cao, chống ăn mòn cực tốt, khả năng chống thấm, chống ẩm tốt nên hạn chế nấm mốc ở mức tối đa.

Vật liệu cách nhiệt thường được sử dụng cách âm, cách nhiệt kết cấu xây dựng, thiết bị công nghiệp, nhà cửa, máy lạnh công nghiệp và các loại đường ống dẫn, … Trong lĩnh vực xây dựng, vật liệu cách nhiệt sẽ giúp nâng cao mức độ cơ giới hóa, giúp giảm chi phí công trình nhờ việc giảm nhẹ trọng lượng kết cấu.

Vào những thời điểm thời tiết khắc nghiệt như mùa hè hoặc mùa đông, để làm mát/ làm ấm không gian sống, chúng ta thường nghĩ đến các thiết bị như: điều hòa, quạt, tủ lạnh, máy sấy, máy sưởi… tuy nhiên giải pháp này sử dụng lâu dài rất tốn kém. Chính vì thế, vật liệu cách nhiệt với công dụng cách âm, cách nhiệt được gia đình, doanh nghiệp lựa chọn sử dụng. Vật liệu cách nhiệt giúp điều hòa không khí trong không gian sống, giúp không khí trở nên mát mẻ, tiết kiệm điện năng các thiết bị tiêu thụ điện. 

Theo tính toán của các kiến trúc sư, sử dụng vật liệu có hệ số cách nhiệt cao sẽ giúp các tòa nhà giảm 20 - 30% chi phí tiền điện bởi sẽ hạn chế được việc không khí nóng/ lạnh của điều hoà nhiệt độ bị thất thoát ra bên ngoài, điều hòa sẽ giảm công suất và lượng điện năng tiêu thụ sẽ bớt đi đáng kể.

Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều sản phẩm cách nhiệt hiệu quả. Cùng tham khảo những tính năng nổi bật của các vật liệu cách nhiệt dưới đây để đưa ra lựa chọn phù hợp.

Tôn cách nhiệt còn được gọi là tấm lợp cách nhiệt, tôn chống nóng, tôn xốp cách nhiệt, tôn mát, tôn PU, tôn 3 lớp... Đây là loại vật liệu lợp mái được tạo ra từ sự kết hợp của tôn lạnh màu và vật liệu cách nhiệt PU (Polyurethane) cùng một lớp lót bạc tại mặt dưới tấm lợp. Không chỉ là cách nhiệt, tôn cách nhiệt còn có khả năng cách âm, giảm ồn, chống nóng, không độc hại, tiết kiệm điện năng cho thiết bị điện trong nhà bạn. Một số loại còn có khả năng chống cháy.

Túi khí cách nhiệt một trong những vật liệu cách nhiệt, cách âm được thị trường rất ưa chuộng. Không chỉ chúng có giá thành rẻ mà còn ứng dụng rộng rãi các lĩnh vực từ siêu thị, công trình, bệnh viện, nhà ở, xe hơi… Túi khí cách nhiệt được cấu tạo từ lớp màng nhôm nguyên chất liên kết với các túi khí. Vật liệu này ngăn chặn được quá trình dẫn nhiệt vào nhà.

Túi khí cách nhiệt có khả năng ngăn được 95 - 97% nhiệt bức xạ bên ngoài, ngăn chặn quá trình hấp thụ nhiệt vào mùa hè và thoát nhiệt vào mùa đông. Chênh lệch nhiệt độ giữa 2 mặt của sản phẩm là khoảng từ 50 - 70%, giúp tiết kiệm điện năng cung cấp ánh sáng và điều hòa nhiệt độ.

Sơn chống nóng là loại sơn mà trong thành phần có chất tạo màng. Chính chất tạo màng này có khả năng cách nhiệt và phản lại được ánh sáng mặt trời. Sơn chống nóng có khả năng cách nhiệt hiệu quả, giảm từ 4^oC - 25^oC cho các loại mái. Nhiệt độ càng cao thì chênh lệch trong và ngoài nhà càng lớn. Ngoài ra, sơn chống nóng cũng có khả năng chống nước, giúp các loại mái bền hơn. 

Khi mua sơn nên chú ý hiệu quả giảm nhiệt của sơn. Hiệu quả của sơn chống nóng phụ thuộc nhiều vào độ dày của lớp sơn. Độ dày càng cao, hiệu quả càng tăng. Các thử nghiệm cho thấy với 2 lần phủ có thể đạt được hiệu quả cách nhiệt khoảng 12^o C - 25^oC.

Tấm cách nhiệt XPS hay còn được gọi là xốp cách nhiệt XPS, mút xốp XPS, mút cách âm XPS… Nó được làm bằng chất dẻo PS và tạo thành các tấm xốp có định hình cứng, nhẹ. Cấu trúc của tấm xốp XPS đó là được hàn kín và có bọt. Nên vì thế nó có khả năng cách nhiệt, chịu lực, chống thấm, ẩm, ăn mòn hiệu quả, độ bền cao. Và đặc biệt nó giúp tiết kiệm năng lượng hiệu quả cho không gian lắp đặt. Xốp cách nhiệt XPS này đặc biệt an toàn sử dụng và thân thiện với môi trường.

Theo tính toán, việc sử dụng tấm cách nhiệt XPS trong các công trình thương mại có thể tiết kiệm gần 400 lần năng lượng ban đầu (343 - 344 kWh/m2 ). Tương đương với việc cứ mỗi năm, mỗi 1 m2 tấm cách nhiệt XPS được sử dụng sẽ tiết kiệm khoảng 1.000.000 VNĐ (giá điện 2.500 vnđ/kW). Khi so sánh với dầu sưởi, 1kg XPS tiết kiệm khoảng 400 lít dầu dùng để sưởi ấm trong hơn 50 năm.

Thạch cao là loại vật liệu thường được dùng để làm trần giả với tính thẩm mỹ cao. Thạch cao có tính nhẹ, dễ thi công, giá cả cạnh tranh và thân thiện với môi trường. Đặc biệt, chúng được cải tiến để mang tới nhiều tính năng ưu việt hơn: chịu nhiệt, chống cháy, chịu ẩm, chống thẩm, khả năng chịu lực tốt.

Ngoài việc nâng cao tính thẩm mỹ, chúng được sử dụng để nâng cao chất lượng và độ an toàn cho công trình nên nhiều gia đình lựa chọn sử dụng loại vật liệu cách nhiệt này.

Bông thuỷ tinh (hay còn được gọi là sợi thuỷ tinh) là sản phẩm cách nhiệt bảo ôn được làm từ sợi thuỷ tinh nóng chảy dệt thành. Thành phần chủ yếu của chứa Aluminum, Silicate canxi, Oxit kim loại... hoàn toàn không chứa Amiăng không gây nguy hại. 

Việc sử dụng bông thủy tinh cách âm, cách nhiệt cho tường và trần nhà phía bên ngoài có công dụng chống ồn hiệu quả và giảm tiêu thụ năng lượng lên đến 30%. Với ưu điểm chịu được nhiệt độ lên tới 350o C, lại có tính giãn nở cao, không truyền nhiệt, dễ thi công và cách âm vô cùng hiệu quả, bông thuỷ tinh là vật liệu cách nhiệt.

Gạch chống nóng hay còn gọi là gạch cách nhiệt là giải pháp hữu ích, giúp làm mát cho ngôi nhà trong thời tiết nắng nóng. 

Bên cạnh đó, gạch chống nóng còn có khả năng chống thấm cao giúp bảo vệ nhà tốt hơn từ sân thượng, mái đến trần nhờ có kết cấu ô kín và hấp thụ hơi ẩm, nước thấp. Do đó, gạch chống nóng còn có thể được sử dụng với mục đích làm mái, làm vách hoặc lát sân thượng rất hữu ích.

​

Kính cách nhiệt hay còn gọi là kính cản nhiệt giúp ngăn cản lượng nhiệt nóng từ môi trường bên ngoài như các bức xạ từ mặt trời hấp thụ vào nhà khiến cho không gian bên trong nóng bức và ngột ngạt, hay vào mùa lạnh kính ngăn chặn hơi lạnh từ bên ngoài xâm nhập vào không gian bên trong qua các lối như cửa sổ và cửa ra vào. Ngoài ra, có nhiệm vụ loại bỏ mọi nhiệt lượng nóng để luôn giữ cho không gian bên trong nhà mát mẻ và thông thoáng.

Về cấu tạo, kính cách nhiệt là loại kính được cấu tạo từ hai hay nhiều lớp kính khác nhau. Các lớp kính được ngăn cách với nhau bằng chân không hoặc khí trơ khiến khả năng cách nhiệt và cách âm tốt hơn rất nhiều so với loại kính thông thường.