Sự kiện nhằm phổ biến thông tin về về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả (SDNL TK&HQ) vừa được thông qua ngày 18/6/2025 tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương (Cục ĐCK) cho biết: Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả là chủ trương chiến lược đã được Đảng và Nhà nước xác định từ rất sớm. Việt Nam cũng đã hiện thực chủ trương này bằng Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và các chương trình quốc gia; Quyết định, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.

Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (số 50/2010/QH12) được Quốc hội thông qua ngày 17/6/ 2010, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2011. Sau gần 15 năm triển khai thi hành Luật, đến nay đã có nhiều phát sinh, bộc lộ bất cập, chính vì thế Bộ Công Thương đã đề xuất, báo cáo Chính phủ, Quốc hội cho phép sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và đã được Quốc hội thông qua vào ngày 18/6/2025 với nhiều điểm mới quan trọng như: Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; Phát triển thị trường tư vấn, công ty dịch vụ năng lượng; Chính sách ưu đãi tài chính, tín dụng xanh; Mở rộng dán nhãn năng lượng đối với vật liệu xây dựng.

“Với mục đích đúc kết kinh nghiệm; phổ biến thông tin về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ và bàn thảo thêm các giải pháp nhằm thực thi Luật một cách hiệu quả trong thực tiễn, Bộ Công Thương tổ chức Diễn đàn này nhằm lắng nghe thêm các ý kiến đóng góp từ các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp để hoàn thiện các văn bản chính sách, tạo điều kiện cho mọi thành phần trong xã hội triển khai trong thời gian tới”, bà Nguyễn Thị Lâm Giang nhấn mạnh.

Trình bày về những kết quả nổi bật sau 15 năm thi hành Luật SDNL TK&HQ, ông Hoàng Việt Dũng - Phó Trưởng phòng Phòng hiệu quả năng lượng và Chuyển đổi xanh, Cục ĐCK cho biết: Ngay sau khi Luật SDNL TK&HQ ban hành đã có một loạt các văn bản hướng dẫn thi hành cụ thể: Nghị định số 21/2011/NĐ-CP quy định chi tiết về biện pháp thi hành Luật SDNL TKHQ; Nghị định số 134/2013/NĐ-CP ngày 17/10/2013 và nghị định 17/2022/NĐ-CP ngày 31/01/2022; Quyết định số 04/2017/QĐ-TTg và Quyết định số 14/2023/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về danh mục, lộ trình dán nhãn năng lượng và kiểm soát hiệu suất năng lượng cho các trang thiết bị tiêu thụ năng lượng; 16 Thông tư quy định định mức sử dụng năng lượng và các biện pháp SDNL TKHQ trong các ngành công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải, nông nghiệp và các văn bản hướng dẫn tác nghiệp cho việc thực thi các quy định về SDNL TKHQ; 02 QCVN, hơn 50 bộ Tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng tối thiểu áp dụng cho các nhóm thiết bị mục tiêu, kèm theo phương pháp thử nghiệm, 06 bộ TCVN về hệ thống quản lý năng lượng, kiểm toán năng lượng; Các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, 12 Quyết định về việc chỉ định 12 cơ sở thử nghiệm hiệu suất năng lượng và 16 văn bản hướng dẫn tác nghiệp đã được ban hành.

Các hoạt động triển khai tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về SDNL TK&HQ gồm: Chuỗi hoạt động của sự kiện Giờ Trái đất; 120.000 hộ dân tham gia hộ gia đình tiết kiệm điện; 4.500 tin, bài đã được tuyên truyền thông qua trên hệ thống báo điện tử, đài truyền thanh của các tỉnh, thành phố; Hơn 80 phóng sự chuyên sâu về các giải pháp tiết kiệm điện đài truyền hình các tỉnh, thành phố; hơn 9.500 hộ dân lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời áp mái thông qua chương trình tiết kiệm điện; Hơn 300 lớp tập huấn, hội thảo hướng dẫn về tiết kiệm điện cho doanh nghiệp, người dân; Hỗ trợ 1.200 doanh nghiệp thực hiện kiểm toán năng lượng, xây dựng mô hình quản lý năng lượng và thực hiện các giải pháp về tiết kiệm điện; Đào tạo, cấp chứng chỉ cho hơn 5.000 kiểm toán viên năng lượng; người quản lý năng lượng.

Về chương trình dán nhãn năng lượng: Bộ Công Thương đã triển khai dán nhãn năng lượng cho 19 chủng loại sản phẩm với hơn 20.000 sản phẩm đã được dán nhãn năng lượng trên thị trường; Loại bỏ khoảng 45 triệu bóng đèn sợi đốt ra khỏi thị trường, hiệu quả sử dụng điều hòa không khí tăng 13% hàng năm, tiết kiệm khoảng 100 triệu kWh/năm. 

Ông Hoàng Việt Dũng cũng cho biết, những nội dung mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ gồm: Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực SDNL TK&HQ; Quản lý, phát triển đối với tổ chức dịch vụ năng lượng, kiểm toán năng lượng, đào tạo nhân lực trong lĩnh vực SDNL TK&HQ; Chính sách ưu đãi, công cụ hỗ trợ tài chính cho lĩnh vực SDNL TK&HQ; Chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.

Về kế hoạch tiếp theo sau khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ đã được Quốc hội thông qua. “Dự kiến, tháng 12/2025 sẽ sửa đổi Nghị định 21, Thông tư ban hành danh mục, lộ trình dãn nhãn năng lượng; tháng 6/2026 sửa đổi Nghị định 134; tháng 12/2026 trình Thủ tướng chính phủ thành lập Quỹ thúc đẩy SDNL TK&HQ; tháng 12/2027 rà soát, hoàn thiện các văn bản dưới Luật”, ông Hoàng Việt Dũng thông tin.

Tại Diễn đàn, bà Nguyễn Thị Tâm - Giám đốc Trung tâm thiết bị môi trường và An toàn lao động - Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng đã có bài trình bày về quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng. Bà Tâm cho biết, ở phần lớn các dạng công trình tại Việt Nam, nhiệt truyền qua lớp vỏ công trình là nguyên nhân chính làm tăng mức sử dụng năng lượng cần để làm mát. Theo đó, loại sản phẩm dãn nhãn năng lượng là vỏ công trình (Building Envelope) ba ogồm tường và mái không xuyên sáng hoặc xuyên sáng (tường kính, cửa kính...) tạo thành các không gian khép kín bên trong công trình, là kết cấu vật lý ngăn cách giữa không gian bên trong và bên ngoài công trình, gồm có tường, cửa sổ, mái. Tiêu chuẩn thử nghiệm là theo Hệ thống tiêu chuẩn quốc gia TCVN liên quan tới tính chất cách nhiệt trong công trình sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, tổng sản lượng điện tiết kiệm của các Tổng công ty Điện lực năm 2024 đạt 6.506 triệu kWh, tương đương 2,46% điện thương phẩm, trong đó: Các đơn vị, cơ quan HCSN tiết kiệm 380,207 triệu kWh (5,38% điện thương phẩm); Chiếu sáng công cộng và quảng cáo ngoài trời tiết kiệm 649,24 triệu kWh (30,84% điện thương phẩm); Hộ gia đình tiết kiệm 1.917,78 triệu kWh (2,02% điện thương phẩm);  Kinh doanh - dịch vụ tiết kiệm 398,637 triệu kWh (2,48% điện thương phẩm);  Sản xuất, công nghiệp tiết kiệm 3.199,31 triệu kWh (2,22% điện thương phẩm).  

Chia sẻ về phương hướng đẩy mạnh tiết kiệm điện trong thời gian tới, ông Lâm nhấn mạnh phấn đấu giai đoạn 2025-2030, đạt các chỉ tiêu chính như: Tiết kiệm nội bộ của các đơn vị thuộc EVN với cao hơn chỉ tiêu nêu trong Chỉ thị 20/CT-TTg; Giảm tỷ lệ điện dùng cho truyền tải và phân phối của toàn hệ thống lưới điện xuống dưới 6%; Công suất phụ tải đỉnh thông qua chương trình quản lý phía nhu cầu điện (DSM/DR) tối thiểu 1.500MW. 

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông, báo chí và các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương tới địa phương tuyên truyền và tư vấn sâu rộng về các giải pháp sử dụng điện an toàn, hiệu quả và tiết kiệm;  Ký kết và thực hiện tiết kiệm điện theo Chỉ thị 20/CT-TTg với tất cả các khách hàng sử dụng điện; Tư vấn khách hàng sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả 24/7 qua các Tổng đài CSKH và các công cụ hỗ trợ cung cấp thông tin về mức tiêu thụ điện trực tuyến cho khách hàng; Tư vấn cho các khách hàng sử dụng điện lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu và mua bán điện trực tiếp theo Nghị định số 57/2025/NĐ-CP và 58/2025/NĐ-CP. 

Tại Diễn đàn, ông Đỗ Văn Sáng - Trưởng phòng Tiết kiệm năng lượng, Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp, Sở Công Thương Hà Nội cũng cho biết: Tổng năng lượng tiết kiệm giai đoạn 2021 - 2024 của toàn Thành phố Hà Nội đạt 541,7 kTOE. Mô hình triển khai Chương trình SDNL TK&HQ của Thành phố Hà Nội đã trở thành mô hình điển hình và được nhiều địa phương nghiên cứu, học tập, áp dụng triển khai.

Tuy nhiên, để đẩy mạnh SDNL TK&HQ, Sở Công Thương đề nghị Bộ Công Thương đẩy mạnh công tác nâng cao năng lực cho các Trung tâm thuộc Sở Công Thương địa phương để triển khai có hiệu quả chương trình. Định kỳ hàng năm tổ chức hội nghị toàn quốc đánh giá trao đổi kinh nghiệm thực hiện chương trình giữa các Sở Công thương, đơn vị sự nghiệp triển khai hoạt động công tác sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thuộc các địa phương, tăng cường khả năng liên kết vùng, tăng hiệu quả tư vấn hỗ trợ cho các doanh nghiệp.

Tại Diễn đàn, ngoài phần tham luận đến từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, các đại biểu tham dự đã được thảo luận, đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi liên quan đến các nội dung liên quan đến việc triển khai Luật trong thời gian tới.