Khai khoáng vốn không được xem là một ngành công nghiệp thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, áp lực của sự nóng lên toàn cầu và biến đổi khí hậu cũng như những nhóm vận động hành lang cho công nghệ xanh buộc ngành này phải đối mặt với áp lực phải đổi mới để “xanh” hơn. Nhưng liệu điều này thực sự sẽ dẫn đến một cuộc cách mạng?

Ông Joshua Kirkey, Bộ Tài nguyên thiên nhiên Canada, định nghĩa “khai khoáng xanh” là "những công nghệ, phương thức và quy trình tốt nhất cho phép thực hiện việc khai thác và chế biến khoáng sản (kim loại và khoáng vật) trong khi giảm thiểu những tác động đối với môi trường của quy trình này.

Một số ví dụ cho khai khoáng xanh là những cách thức khai khoáng góp phần giảm thiểu phát thải khí các-bon và các loại khí độc hại khác, giảm thiểu sử dụng hoá chất, chấm dứt các hành vi khai khoáng và tuyển quặng bất hợp pháp, đồng thời thực hiện việc phát minh, sáng chế ra những công nghệ khai khoáng xanh.

Trong nhiều thế kỷ, công nghiệp khai thác khoáng sản là một trong những đối tượng tiêu thụ nhiều năng lượng nhất thế giới. Ngành này đòi hỏi một lượng lớn năng lượng để vận hành máy móc hạng nặng nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất. Đồng thời cũng tiêu tốn một lượng nước khổng lồ. Thống kê cho thấy ngành công nghiệp khai thác mỏ tiêu thụ gần 20% tổng nguồn cung nước trên thới giới, bởi hầu hết các giai đoạn của quá trình khai thác đòi hỏi một khối lượng nước lớn.

May mắn thay, hiện nay đã có một số công nghệ giúp giảm thiểu tiêu thụ năng lượng thông qua các kế hoạch sử dụng năng lượng, điều này cho phép cắt giảm lượng điện năng các công ty khai thác sử dụng mà không ảnh hưởng năng suất. Tương tự như vậy, việc sử dụng nước cũng đang được điều chỉnh bằng cách sử dụng các tính toán thời gian thực về sử dụng nước. Nhiều công ty đang lãng phí nước vì họ sử dụng toàn bộ số nước dự trữ theo đúng những tính toán trung bình và con số dự kiến về nhu cầu sử dụng nước của hệ thống máy móc.

Theo Viện Công nghệ Massachusetts, Mỹ, sự phát triển của những công nghệ khai khoáng và quy định về khai khoáng mới góp phần nâng cao hiệu quả khai thác và cũng làm giảm tác động môi trường bằng cách giảm bớt đáng kể các sản phẩm phụ thải. Phải cho đến tận bây giờ, những phương thức khai thác thân thiện với môi trường mới được các công ty khai thác mỏ áp dụng khi họ bắt đầu nhận ra lợi ích mà chúng mang lại.

Các công nghệ và phương thức khai khoáng xanh cung cấp hiệu suất cao hơn về hiệu quả năng lượng, giảm thiểu khí thải nhà kính và sử dụng hoá chất. Chúng cũng giúp tiết kiệm chi phí vận hành trong ngành khai khoáng và tăng cường sức cạnh tranh của ngành.

Ông Dallas Kachan, công ty tư vấn Kachan&Co cũng có những nhận định tương tự. Ông cho biết, "Các công nghệ mới không chỉ giúp tiết kiệm đáng kể nước và năng lượng, mà còn cho phép tăng cường tốc độ phê duyệt và xử lý các quy trình cũng như giảm thiểu chi phí đóng."

Tại Canada, công ty Green Mining Initiative đã lắp đặt thành công một hệ thống thông gió mỏ tự động ở dưới hầm mỏ tại Sudbury, Ontario. Hệ thống này cho phép cắt giảm đến 40% tiêu thụ năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, và tiết kiệm chi phí với số tiền lên đến 4 triệu USD mỗi năm.

Những công ty sớm thực hiện “khai khoáng xanh” đang gặt hái những lợi ích to lớn. Hơn thế, rất nhiều công ty khai khoáng khác cũng ngày càng nhận thức rõ rệt về hiệu quả môi trường, năng lượng và sản xuất của phương thức này.

Anh Tuấn (Theo Born to Invest)