Ngoài việc dán nhãn năng lượng, có thể  phát triển năng lượng gió, mặt trời, năng lượng tái tạo để tiết kiệm nguồn năng lượng quốc gia.

Sáng 25/5, Quốc hội làm việc tại hội trường, thảo luận về Dự thảo Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên điều khiển phiên thảo luận.

Đây là một luật mới và có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước trong điều kiện các nguồn năng lượng đang cạn kiệt như hiện nay. Vì vậy, thực hiện như thế nào để luật thực thi có hiệu quả, ngăn chặn được sự lãng phí năng lượng là vấn đề được các đại biểu đặt biệt quan tâm.

Đại biểu Đinh Xuân Thảo (đoàn Kiên Giang) cho rằng: Thực hiện dán nhãn năng lượng sẽ tạo ra sức  ép thúc đẩy các nhà sản xuất luôn phấn  đấu đưa ra thị trường các sản phẩm có hiệu suất cao

Theo số liệu thống kê của Bộ Công thương, tổng nhu cầu năng lượng của các ngành kinh tế quốc dân của nước ta trong năm 2007 tương đương 30,1 triệu tấn dầu quy đổi. Tốc độ tăng trưởng nhu cầu năng lượng cuối cùng trong giai đoạn 1990-2006 trung bình ở mức 12%/năm. Hệ số đàn hồi năng lượng so với tăng trưởng GDP đang ở mức 1,6 (12,0/7,5).

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tiêu thụ nhiều năng lượng trong các lĩnh vực đang chiếm tỷ trọng lớn ở  nước ta hiện nay. Trước hết, đây là nhu cầu khách quan đảm bảo cho sự phát triển kinh tế-xã hội. Ngoài ra, về mặt dân số, với gần 86 triệu dân, hàng năm gia tăng thêm khoảng 1 triệu người, nhu cầu năng lượng cho mục đích dân dụng chiếm tỷ trọng lớn trong điều kiện của một nước có nền công nghiệp, dịch vụ chưa thực sự phát triển là điều dễ hiểu.

Một lý do khác không kém quan trọng là sự lãng phí trong sử  dụng năng lượng còn lớn. Đó là thông tin hướng dẫn cho người tiêu dùng lựa chọn được những thiết bị tiết kiệm năng lượng để dùng trong sản xuất cũng như cho mục đích gia dụng còn rất thiếu. Phần lớn thiết bị công nghệ đang sử dụng trong mọi lĩnh vực ở nước ta có hiệu suất năng lượng thấp hơn nhiều so với thế giới; việc quản lý năng lượng chưa được chú ý đúng mức, sử dụng năng lượng theo các thói quen chưa hợp lý, tổn thất năng lượng còn lớn ở cả hai phía – cung và cầu. Cường độ năng lượng trong sản xuất công nghiệp ở nước ta còn cao.

Để tiết kiệm năng lượng một cách hiệu quả, đại biểu Nguyễn Danh (đoàn Gia Lai), Trần Văn (đoàn Cà Mau) nêu ý kiến: Hoạt động dán nhãn năng lượng là biện pháp có hiệu quả nhằm đưa các định hướng chính sách của Chính phủ về tiết kiệm năng lượng áp dụng vào thực tiễn trên diện rộng toàn quốc. Việc làm này sẽ tiến tới loại bỏ ra khỏi thị trường các phương tiện, thiết bị có công nghệ lạc hậu, giảm cường độ năng lượng trong sản xuất, tiết kiệm năng lượng trong mọi hoạt động của xã hội.

Chia sẻ với quan điểm này, đại biểu Đinh Xuân Thảo (đoàn Kiên Giang) cho rằng: Thực hiện dán nhãn năng lượng sẽ tạo ra sức  ép thúc đẩy các nhà sản xuất luôn phấn  đấu đưa ra thị trường các sản phẩm có hiệu suất cao; buộc các nhà buôn bán, nhập khẩu thiết bị phải chọn các sản phẩm đạt hoặc vượt tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng đã quy định và đảm bảo các thông số ghi trên nhãn, giúp người tiêu dùng chọn đúng các các sản phẩm tiết kiệm năng lượng hoặc sản phẩm có hiệu suất năng lượng mong muốn đang lưu thông trên thị trường. Với hàng triệu các sản phẩm sử dụng năng lượng có hiệu suất cao được dùng rộng rãi trong đời sống sẽ tổng hợp thành mức tiết kiệm lớn, đưa lại hiệu quả kinh tế cao cho toàn xã hội.

Trong số các biện pháp thực hiện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, chương trình dán nhãn năng lượng được đánh giá là chương trình rất thành công, đưa lại hiệu quả kinh tế cao ở nhiều nước trên thế giới.

Đại biểu Nguyễn Lân Dũng (đoàn Đắk Lắk), Nguyễn Đình Xuân (đoàn Tây Ninh) cho rằng: Dầu khí là tài nguyên quý giá của quốc gia, nhưng tính đến tháng 9/2009, nước ta đã khai thác 300 triệu/4.300 triệu tấn thì khoảng 30 năm nữa, nguồn tài nguyên dầu khí sẽ cạn kiệt. Tài nguyên khoáng sản như than đá cũng trong tình trạng cạn kiệt. Dự kiến trong năm 2010, Việt Nam sẽ xuất khẩu 10 triệu tấn than và đến năm 2012, nước ta sẽ phải nhập 8 triệu tấn than. Vấn đề này đã minh chứng là chúng ta chưa biết sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên, năng lượng do tài nguyên thiên nhiên mang lại.

Đại biểu Nguyễn Lân Dũng và Nguyễn Đình Xuân đưa ra giải pháp có thể phát triển năng lượng gió, năng lượng mặt trời, năng lượng tái tạo để tiết kiệm nguồn năng lượng dầu khí và than đá. Đây cũng là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ môi trường sống xung quanh.

Cần có  chế tài thưởng, phạt rõ  ràng

Cần phải có chế  tài về quản lý, sử dụng năng lượng tiết kiệm. Đó là ý kiến của đại biểu Trần Thị  Hoa Ry (đoàn Bạc Liêu). Đại biểu Trần Thị Hoa Ry cho rằng, Bộ Công Thương cần có sự phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính lập kế hoạch và dự toán ngân sách để nâng cao năng lực kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị thực hiện việc kiểm tra thử nghiệm hiệu suất năng lượng đối với các sản phẩm mục tiêu dán nhãn phù hợp với lộ trình; tập trung vào các thiết bị thử nghiệm hiệu suất động cơ, thiết bị điện- điện tử.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry cho rằng, Bộ Công Thương cần có sự phối cá bộ ngành liên quan lập kế hoạch để nâng cao năng lực kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị thực hiện việc kiểm tra thử nghiệm hiệu suất năng lượng

Bên cạnh việc ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, thì việc công bố về hiệu suất năng lượng cho các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng là một nhiệm vụ quan trọng để khuyến khích các doanh nghiệp tự giác thực hiện việc dán nhãn năng lượng.

Do đó, ngoài việc quy định tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về thiết bị tiết kiệm năng lượng, trong dự thảo Luật cần có các quy định về việc khuyến khích dán nhãn năng lượng, công bố về hiệu suất năng lượng cho các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng. Việc làm này cũng khuyến khích các doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu và sử dụng năng lượng tiết kiệm.

Đại biểu Nguyễn Đình Xuân (đoàn Tây Ninh) cho rằng: Để các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sử dụng năng lượng tiết kiệm, cần có chế tài thưởng, phạt công minh. Theo đó, Nhà nước cần khuyến khích phát triển các dịch vụ tư vấn; đầu tư hợp lý cho công tác tuyên truyền, giáo dục, hỗ trợ tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Quan điểm trên cũng được  đại biểu Nguyễn Tấn Tuân (đoàn Khánh Hòa) tán thành và cho rằng, nếu không có chế tài và  biện pháp nghiêm khắc đối với các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sử dụng năng lượng lãng phí thì năng lượng do tài nguyên thiên nhiên mang lại sẽ dần bị cạn kiệt và tổn thất về sử dụng năng lượng lãng phí, kém hiệu quả sẽ vô cùng lớn.

Hương Giang tổng hợp