Chương trình TKNL qui mô lớn được xây dựng với hy vọng đầu tư cho lĩnh vực TKNL sẽ là đầu tư có khả năng thu hồi vốn nhanh nhất và hiệu quả nhất. Lãnh đạo Công ty quyết định dùng chính nguồn vốn sản xuất kinh doanh của mình để đầu tư kinh phí cho việc nghiên cứu và triển khai áp dụng chương trình TKNL trong toàn Công ty.

Đặc điểm nổi bật trong công nghệ sản xuất săm lốp là ở tất cả các công đoạn gia công chế biến đều sử dụng một nguồn năng lượng khá lớn. Điển hình là chi phí điện năng trong công đoạn sơ hỗn luyện cao su, chi phí hơi nóng trong công đoạn lưu hóa, chi phí khí nén trong công đoạn thành hình, lồng vuốt v.v … Căn cứ vào thực trạng sản xuất và sử dụng các nguồn năng lượng tại Công ty, chúng tôi quyết định thực hiện chương trình TKNL theo 2 giai đoạn: Giai đoạn ngắn hạn với những biện pháp có thể thực hiện ngay mà không cần đầu tư hoặc đầu tư nhỏ và giai đoạn dài hạn với những giải pháp cần đầu tư lớn.

Tổ chức triển khai áp dụng các kết quả nghiên cứu của chương trình TKNL tại Công ty Cao su Sao vàng

Công ty đã phối hợp với nhà cung cấp lò hơi OMNICA của Đức định kỳ đo đạc hiệu suất các lò hơi và tiến hành điều chỉnh hệ số không khí thừa phù hợp.

Rà soát các yêu cầu công nghệ về áp lực các nguồn hơi nóng, khí nén để giảm thiểu số nguồn và giảm áp lực nguồn tới mức thấp nhất. Trước đây hơi nóng có 3 nguồn áp lực 12kg/cm², 8kg/cm², 6kg/cm² và khí nén có 4 nguồn áp lực 14kg/cm², 12kg/cm2, 10kg/cm², 8kg/cm². Hiện nay hơi nóng còn 2 nguồn 12kg/cm², 6kg/cm² và khí nén còn 2 nguồn 12kg/cm², 8kg/cm².

Lập qui định chi tiết về thời gian chạy máy của các máy móc thiết bị sử dụng điện năng ở mọi công đoạn sản xuất nhằm hạn chế sử dụng điện giờ cao điểm. Bố trí các máy có công suất tiêu thụ điện lớn như máy sơ hỗn luyện sản xuất chủ yếu vào giờ thấp điểm (ca 3). Tổ chức sản xuất liên tục 2 tuần sau đó nghỉ 2 ngày để giảm lãng phí năng lượng cho ca đầu tuần và cuối tuần.

Đầu tư đổi mới công nghệ lưu hóa lốp xe máy giảm thời gian lưu hóa 50%. Áp dụng chế độ lưu hóa tối ưu đối với tất cả các qui cách lốp ôtô, giảm thời gian lưu hóa từ 10 ÷ 25% vừa nâng cao năng suất thiết bị vừa giảm chi phí năng lượng cho khâu lưu hóa.

Đã tiến hành qui hoạch lại hàng trăm mét ống F89, F65, F50, F32 dẫn nước nóng, hơi nóng, khí nén ở xí nghiệp lốp ôtô, xí nghiệp săm lốp xe máy. Lắp đặt hệ thống van, ống, bể thu hồi để sử dụng tuần hoàn nước làm mát ở các khu vực ép suất, máy luyện, cán tráng trong tất cả các xí nghiệp sản xuất săm lốp.

Loại bỏ hơn 100 cốc ngưng tụ Dy15 và 30 cốc có Dy lớn hơn bị hư hỏng hoặc chất lượng quá kém. Lắp mới 176 cốc ngưng tụ chất lượng cao (xuất xứ Nhật bản) có kèm bộ phận kiểm soát chế độ làm việc cho các thiết bị dùng hơi nóng ở mọi công đoạn sản xuất.

Bảo ôn gần 2000 mét ống dẫn hơi nóng, nước nóng với vật liệu bảo ôn phù hợp.

Lắp đặt van điều tiết hơi nóng tự động Dy=100 cho bình chuyển khối, giảm đáng kể lượng hơi nóng tiêu thụ tại thiết bị này. Nhiệt độ nước sau khi qua thiết bị trao đổi nhiệt ổn định ở 170^oC so với 160^oC trước đây.

Lắp đặt trạm hút chân không tự động với 2 bình hút chân không có tổng dung tích 6m³ và 2 bơm chân không vòng nước hoạt động tự động theo yêu cầu phụ tải. Hệ thống này thay thế hoàn toàn 30 bơm Ejector dùng động lực hơi nóng trong công nghệ định hình lưu hóa lốp ôtô.

Kết hợp với “Dự án mở rộng sản xuất săm lốp ôtô” công ty đã tiến hành thiết kế lắp đặt đồng bộ hệ thống nhiệt công tuần hoàn kín tại xưởng định hình lưu hóa lốp ôtô, làm giảm đáng kể chi phí năng lượng cho công đoạn này.

Kết quả

Để có cơ sở đánh giá hiệu quả tiết kiệm năng lượng trong sản xuất săm lốp tại Công ty Cao su Sao vàng, xin nêu kinh phí đầu tư và số tiền tiết kiệm của chương trình này trong những năm 2001-2004.

Kinh phí đầu tư: 897.000.000 đồng

- Bảo ôn các đường ống:                         180.000.000đ

- Thay thế cốc ngưng tụ:                          345.000.000đ

- Hệ thống hút chân không:                      320.000.000đ

- Hệ thống van điều tiết:                             32.000.000đ

- Các khoản mục khác:                             20.000.000đ

Số tiền tiết kiệm được: 5.994.000.000 đồng

Ngoài hiệu quả có thể tính được bằng tiền như số liệu đã nêu ở trên chương trình TKNL trong sản xuất săm lốp tại Cao su Sao vàng còn mang những ý nghĩa khác về xã hội, môi trường. Chương trình này đã giáo dục và nâng cao ý thức tiết kiệm vật tư nguyên liệu, năng lượng cho người lao động, tạo nên niềm tin về ý thức lao động sáng tạo cho người làm công tác kỹ thuật và công tác quản lý. Tiết kiệm năng lượng với hiệu quả cao đồng nghĩa với việc giảm thiểu phế thải môi trường, giảm hiệu ứng nhà kính. Tiết kiệm năng lượng trong sản xuất săm lốp ở Công ty Cao su Sao vàng ngoài việc giảm chi phí sản xuất còn làm ổn định hơn các nguồn năng lượng hơi nóng, khí nén phục vụ cho công nghệ sản xuất góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm. Với ý nghĩa đó sản phẩm săm lốp sản xuất trong nước có nhiều cơ hội hơn để cạnh tranh, hội nhập khu vực và thế giới./

Lê Công An