Saturday, 09/08/2025 | 14:30 GMT+7
Xây dựng công trình xanh, tiết kiệm năng lượng đang là xu hướng phát triển bền vững của ngành xây dựng. Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, những năm qua, Việt Nam đang chuyển đổi xanh trong từng công trình.
Theo Nghị định 15/2021/NĐ-CP của Chính phủ, công trình xanh phải đáp ứng các tiêu chí về hiệu quả năng lượng, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường từ khâu thiết kế, xây dựng đến vận hành. Các chính sách này tạo ra một nền tảng vững chắc để thu hút đầu tư vào lĩnh vực công trình xanh và thúc đẩy các nhà đầu tư lớn tham gia vào các dự án xây dựng bền vững.
Chính phủ cũng thành lập Trung tâm Tiết kiệm năng lượng (ECC) để hỗ trợ, tư vấn tiết kiệm năng lượng cho các công trình xây mới và hiện mới.
Hay Nghị định 06/2022/NĐ-CP đã được phê duyệt nhằm thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26. Nghị định này đặt nhiều mục tiêu phát triển rộng rãi về vật liệu xanh và công trình xanh, cũng như giảm phát thải khí nhà kính trong giai đoạn từ 2022 đến 2030, và tầm nhìn đến năm 2050.
Phát triển công trình xanh là một trong những mục tiêu được đặt ra trong Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030 (VNEEP3), được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 13/03/2019. Theo đó, đến năm 2025, cả nước có 80 công trình xây dựng được chứng nhận công trình xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Đến năm 2030, mục tiêu được tăng lên 150 công trình xanh.
Tại Khoản 1, Điều 10, Luật Xây dựng năm 2014 nêu rõ “Tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài được khuyến khích và tạo điều kiện nghiên cứu áp dụng khoa học và công nghệ xây dựng tiên tiến, sử dụng vật liệu xây dựng mới, tiết kiệm năng lượng, tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích lịch sử, di sản văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo; tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân xây dựng nhà ở xã hội, tham gia hoạt động đầu tư xây dựng theo quy hoạch ở miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và vùng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu”.
Bộ Xây dựng đã ban hành quy chuẩn xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm phát thải ra môi trường; xây dựng ban hành nhiều quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến thiết kế, vật liệu xây dựng. Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng đang xây dựng định mức tiêu hao năng lượng cho các ngành sản xuất vật liệu xây dựng.
Bên cạnh đó Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được Quốc hội thông qua ngày 18/6/2025 cũng tạo ra hành lang pháp lý quan trọng để thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong lĩnh vực xây dựng. Luật đã quy định việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, chính sách ưu đãi tài chính, đào tạo nguồn nhân lực và phân cấp quản lý sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong xây dựng, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Theo Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), tính đến hết năm 2024, cả nước đã có 569 công trình xanh được đánh giá, chứng nhận bởi các hệ thống, tiêu chuẩn của Lotus (VGBC), Edge (IFC-WB), LEED (Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ), Green Mark (Singapore) với tổng diện tích sàn lên đến 13,579,588 m2.
Đặc biệt, năm 2024 ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ của công trình xanh tại Việt Nam, với 163 công trình, gấp hơn 2 lần so với năm 2023 (76 công trình), và gấp 3 lần so với năm 2022 (có 54 công trình).
Thành phố Hồ Chí Minh có diện tích sàn đạt chứng nhận xanh cao nhất, với 3,406,387 m2, theo sau là Hà Nội với 2,161,328 m2, và Bình Dương với 1,589,517 m2 sàn xây dựng.
“Theo tính toán, các công trình xanh sẽ tiết kiệm cho chủ đầu tư từ 20-40% chi phí vận hành mỗi tháng nhờ thiết kế thông minh, quy trình vận hành được tính toán kỹ. Nhờ vậy, công trình xanh của chung cư còn giúp người sử dụng tiết kiệm nhiều chi phí sinh hoạt từ điện, nước tới các dịch vụ công cộng khác”, bà Nguyễn Thu Nhàn, Quản lý Chương trình Công trình xanh Việt Nam của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC).
Tòa nhà Capital Place là tòa nhà văn phòng hạng A đầu tiên tại Hà Nội đạt hai chứng chỉ LEED bao gồm LEED Platinum cho vận hành, bảo trì và LEED Gold cho thiết kế, xây dựng từ Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ.
Ông Đặng Văn Thắng, Trưởng phòng Quản lý tài sản tòa nhà Capital Place cho biết, điểm xanh đầu tiên tại Capital Place là ánh sáng tự nhiên, không khí trong lành và khu vực cây xanh bao trùm đã góp phần cải thiện trải nghiệm làm việc, đưa đến chất lượng không gian xanh cho tòa nhà.
Thêm vào đó, tòa nhà sử dụng hệ thống kính low-E hai lớp cách âm, cách nhiệt, chống tia UV theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt góp phần điều chỉnh năng lượng tiêu thụ đạt mức hiệu quả nhất.
Việc đầu tư trang thiết bị tiết kiệm năng lượng cũng được chủ đầu tư chú trọng như: Sử dụng chiller được tối ưu hóa theo công nghệ mới nhất của Daikin và được điều khiển bằng hệ thống BMS chuyên biệt; lắp đặt hệ thống PAU cấp khí tươi và làm lạnh có tính năng thu hồi nhiệt giúp kiểm soát tốt nhiệt độ và độ sạch của không khí trước khi được chuyển vào trong phòng sạch; lắp đặt hệ thống tăng cường khả năng xử lý nước cho tháp giải nhiệt giúp tiết kiệm chi phí điện năng từ 200-300 triệu đồng/năm; ắp đặt hệ thống đo đếm và thu thập dữ liệu điện năng tự động GELEX, phục vụ công tác giám sát tiêu thụ điện của khách hàng và các thiết bị trong tòa nhà.
Mới đây nhất, Capital Place đã trang bị hệ thống xử lý sóng hài để giúp hạn chế các loại sóng nhiễu giảm khả năng gây cháy, nổ và lãng phí điện năng.
Hay tòa nhà Friendship Tower, tọa lạc tại số 31 Lê Duẩn, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh, đã được Hội đồng Xây dựng Xanh Mỹ cấp chứng chỉ LEED Gold vào tháng 9 năm 2020. Đây là một trong những công trình văn phòng hạng A tại Việt Nam tiên phong trong việc áp dụng tiêu chuẩn xây dựng xanh quốc tế.
Với diện tích cho thuê khoảng 13.700 m². Friendship Tower đã áp dụng các giải pháp xanh hóa công trình như khoảng 40% diện tích tường của tòa nhà được sử dụng kính low-E (kính cách nhiệt). Điều này giúp tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, giảm phụ thuộc vào đèn chiếu sáng nhân tạo ban ngày, từ đó tiết kiệm năng lượng đáng kể.
Toàn bộ hệ thống chiếu sáng tại Friendship Tower sử dụng đèn LED, kết hợp với cảm biến ánh sáng và chuyển động, đèn sẽ tự điều chỉnh hoặc tắt mở theo nhu cầu sử dụng.
Một phần quan trọng giúp công trình đạt chứng chỉ LEED Gold là áp dụng hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí (HVAC) cao cấp, có thể điều chỉnh lưu lượng khí theo thời gian thực và tự động tắt/mở ở các khu vực không có người giúp tiết kiệm năng lượng.
Công trình xanh là giải pháp thiết thực giúp tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí vận hành. Công trình xanh có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Với sự vào cuộc của Chính phủ thông qua các chính sách, quy định pháp lý rõ ràng và ngày càng nhiều doanh nghiệp tiên phong áp dụng tiêu chuẩn xanh đã giúp Việt Nam từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.