Mấy ngày qua, những cơn mưa bất chợt, trải dài khắp cả nước tuy có làm dịu tiết trời nhưng vẫn không thể cải thiện được mực nước tại các hồ thủy điện. Nguy cơ thiếu trầm trọng nguồn cung điện tiếp tục gia tăng trong những tháng mùa khô. Cả nước đang nỗ lực triển khai đồng loạt các giải pháp ứng phó với tình trạng thiếu điện nhằm hạn chế tối đa thiệt hại.

Căng thẳng nguồn cung

Theo Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), mặc dù mấy ngày qua khu vực miền Bắc có mưa nhưng lượng nước về các hồ thủy điện vẫn chưa được cải thiện. Tương tự, các hồ thủy điện ở miền Trung, miền Nam cũng trong tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng so với cùng kỳ. Với diễn biến này, hiện các nhà máy thủy điện chủ yếu khai thác theo thực tế nước về để đảm bảo giữ nước ở mức cao nhất có thể; đồng thời vừa phát điện cầm chừng vừa phục vụ nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.

Điều khiển hệ thống biến tần, quản lý nhiệt độ tại một khách sạn để tiết kiệm điện

Không sáng sủa hơn, một số nhà máy nhiệt điện mới đang trong quá trình chạy thử thách như: Nhiệt điện Hải Phòng, Quảng Ninh 1, Cẩm Phả, Sơn Động… vừa được huy động phát điện lên lưới quốc gia song vận hành chưa ổn định. Do vậy, từ nay đến tháng 6-2011, hệ thống điện chỉ huy động được trên 38 tỷ kWh và chỉ đáp ứng được cơ bản nhu cầu điện tăng trưởng trung bình dưới mức 15%.

Trong khi đó, theo dự báo giai đoạn này mức sử dụng điện sẽ ở mức cao, có nhiều ngày nắng nóng nên mức tiêu thụ tăng gần 50% so với ngày thường và tổng nhu cầu sẽ gia tăng trên 18%. Chưa kể, một số nhà máy nhiệt điện do phải khai thác liên tục nên trong thời gian qua vượt quá hạn mức cho phép về thời gian bảo trì bảo dưỡng và sửa chữa nên nguy cơ sự cố rất cao. Ngược lại, nếu cho ngừng các nhà máy này để bảo trì sửa chữa sản lượng điện thiếu hụt nguồn cung sẽ càng nghiêm trọng hơn.

Giải pháp cấp bách hiện nay mà EVN và các bộ ngành đưa ra để giảm thiểu thiệt hại do thiếu điện là tiếp tục nhập khẩu tối đa nguồn điện Trung Quốc; vận hành an toàn lưới điện, đặc biệt là hệ thống 500 kV Bắc-Nam; đẩy nhanh tiến độ và vận hành ổn định các nhà máy điện mới. Mặt khác, điều chỉnh lịch bảo dưỡng, sửa chữa, tiếp tục hoãn sửa chữa tổ máy nếu các điều kiện kỹ thuật cho phép. Duy trì vận hành kết hợp với tăng cường giám sát thiết bị…

Áp dụng đồng bộ các giải pháp

Không còn ca thán, rầu rĩ khi đón nhận thông tin thiếu điện, nhiều đơn vị đang khẩn trương đưa ra các giải pháp để “tự vệ” nhằm giảm thiểu thiệt hại trong quá trình sản xuất kinh doanh. Đại diện Công ty Dây cáp điện Thuận Phát cho biết, trước thực trạng của ngành điện hiện nay, doanh nghiệp đã chủ động sắp xếp lại các công đoạn sản xuất, từ đó hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.

Cụ thể, đối với những công đoạn sử dụng máy móc “ngốn” nhiều điện như sản xuất lõi đồng, doanh nghiệp chủ động sản xuất vào những giờ thấp điểm với số lượng lớn và dự trữ lại. Nhờ vậy, vừa tăng hiệu quả sản xuất vừa giảm được khoản tiền chênh lệch giữa giờ cao điểm và thấp điểm.

Tương tự, bà Phạm Ngọc Dung, Trưởng phòng sản xuất Công ty chế biến thủy sản Hồng Thái, chuyên xuất khẩu thủy sản ở quận 12 cho hay, để ứng phó trước việc giá điện tăng và tình trạng cúp điện, đơn vị phát động phong trào “tiết kiệm có thưởng” trong toàn thể đơn vị. Qua phong trào này, những công nhân vận hành dây chuyền sản xuất thực hiện tăng hiệu suất lao động nhưng giảm tiêu thụ điện năng so với bình quân sẽ được thưởng “nóng” bằng tiền mặt, đồng thời được chấm điểm thi đua để bình xét vào cuối năm.

Trong khi đó, thực hiện Chỉ thị số 171/CT-TTg ngày 26-1-2011 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện tiết kiệm điện, UBND TPHCM cấp tốc có chỉ đạo về nâng cao ý thức tiết kiệm điện trong sinh hoạt gia đình và các ơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp. Trong đó, UBNDTP yêu cầu các doanh nghiệp phối hợp với đơn vị điện lực xây dựng kế hoạch và sắp xếp lại thời gian sản xuất bằng cách dịch chuyển thời gian sản xuất vào giờ thấp điểm từ 22 giờ đến 4 giờ sáng ngày hôm sau hoặc dịch chuyển giờ sản xuất vào ngày thứ bảy, chủ nhật để sử dụng với giá thành thấp, giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp; chủ động nguồn phát điện độc lập để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu sử dụng điện và ổn định sản xuất. Mặt khác, các đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, kịp thời xử lý và công bố công khai thông tin các trường hợp không thực hiện tiết kiệm điện.